ปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อประสิทธิผลการจัดการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในประเทศไทย

ผู้แต่ง

  • นิษรา พรสุริวงษ์ นักศึกษาหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ https://orcid.org/0009-0008-8167-6147
  • ทรงยศ แก้วมงคล คณะคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ, https://orcid.org/0009-0000-5505-6931
  • อุทัยวรรณ สายพัฒนะ คณะคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ, https://orcid.org/0009-0009-7609-1010

DOI:

https://doi.org/10.14456/iarj.2023.232

คำสำคัญ:

ปัจจัยเชิงสาเหตุ;, อิทธิพลต่อประสิทธิผล; , การจัดการศึกษา; , สถาบันอุดมศึกษาเอกชน

บทคัดย่อ

สถาบันอุดมศึกษาจำเป็นต้องปฏิรูปตนเองไปพร้อมกับการปฏิรูปประเทศที่มองในทุกมิติของการพัฒนาทั้งผลผลิตที่เกิดจากอุดมศึกษามีคุณภาพมาตรฐานเป็นที่ยอมรับ และกลไกการขับเคลื่อนในระบบอุดมศึกษาที่จะสร้างคุณภาพในการบริหาร เกิดธรรมาภิบาลสร้างเครือข่ายความร่วมมือกับทุกภาคส่วน รวมทั้งการนำดิจิทัลเทคโนโลยีมาใช้ในการเรียนการสอนและการบริหารจัดการในอุดมศึกษาอย่างจริงจัง การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ (1) ศึกษาระดับปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อประสิทธิผลการจัดการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในประเทศไทย (2) พัฒนาและทดสอบโมเดลเส้นทางของปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อประสิทธิผลการจัดการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในประเทศไทย (3) ศึกษาอิทธิพลทางตรง อิทธิพลทางอ้อม และอิทธิพลรวมของของปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อประสิทธิผลการจัดการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในประเทศไทย กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ อาจารย์และเจ้าหน้าที่สายสนับสนุนที่ปฏิบัติงานในสถาบันอุดมศึกษาเอกชน ภายใต้หลักการของการวิเคราะห์สมการโครงสร้าง การแบ่งกลุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิ ซึ่งกำหนดการเลือกตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน โดยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย เพื่อให้ได้กลุ่มตัวอย่างที่มีคุณลักษณะตามที่กำหนดไว้จำนวน 600 คน กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้บริหารสถาบันอุดมศึกษาเอกชน จำนวน 3 คน นักการศึกษา จำนวน 3 คน ข้าราชการผู้กำหนดนโยบายการศึกษา จำวน 3 คน รวมทั้งสิน 9 คน โดยวิธีการเลือกตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล เป็น แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ คือ การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน และการวิเคราะห์สมการโครงสร้าง ผลการวิจัยพบว่า (1) ปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อประสิทธิผลการจัดการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในประเทศไทย โดยภาพรวมทุกด้านอยู่ในระดับมาก (2) พัฒนาและทดสอบโมเดลเส้นทางของปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อประสิทธิผลการจัดการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในประเทศไทย พบว่า มีความสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์อยู่ในเกณฑ์ดี (x2= 245.45, df = 249, x2/df=.986, P-value =.552, RMSEA = 0.000) (3) ประสิทธิผลการจัดการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในประเทศไทย ได้รับอิทธิพลทางตรงเชิงบวกและทางอ้อมจาก ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ.05 และได้รับอิทธิพลทางตรงเชิงบวกจากด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ (TEC) ด้านความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน (SAT) ด้านวัฒนธรรมองค์การ (CUL) และด้านบรรยากาศองค์การ (CLI) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ.05

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2554). แผนแม่บทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเพื่อการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการพ.ศ. 2554-2556.กรุงเทพฯ: สำนักปลัดกระทรวงศึกษาธิการ:

กัลยา วานิชย์ปัญชา. (2560). การใช้SPSS for Windows ในการวิเคราะห์ข้อมูล. พิมพ์ครั้งที่28. กรุงเทพฯ: สามลดา.

กาญจนา หรูเจริญพรพานิช และพงษ์เสฐียร เหลืองอลงกต. (2562). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อประสิทธิผลการดำเนินงานของมหาวิทยาลัยเอกชนในประเทศไทย.วารสารวิชาการสถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ. 5 (2), 458-466.

ครรชิต มาลัยวงศ์. (2540). นวัตกรรมทางเทคโนโลยี 200 ทัศนะไอที. กรุงเทพฯ: ซีเอ็ดยูเคชัน.

จีรพรรณ์ จันทร์วิเชียร, ปราณี ปานแม้น ปุณณัตถ์ หิรัญบูรณะ, จุมพล หิรัญสุข และ ทวีศักดิ์ แสงเงิน. (2565).ปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิผลการจัดการศึกษาเชิงบูรณาการของสถาบันรัชต์ภาคย์. วารสารรัชต์ภาคย์ มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 16 (46), 477-493.

ชิษณุพงศ์ ทองพวง. (2556). องค์ประกอบการบริหารคุณภาพทั่วทั้งองค์การของมหาวิทยาลัยเอกชนในประเทศไทย. นครปฐม: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยคริสเตียน.

เตือนใจ เขียนชานาจ. (2560).ปัจจัยเชิงสาเหตุที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของสถาบันอุดมศึกษาเอกชน. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์.6 (2), 227-240

ทิพย์พาพร มหาสินไพศาล และ สุดารัตน์ สารสว่าง. (2553). ความสัมพันธ์เชิงสาเหตุระหว่างภาวะผู้นำ วัฒนธรรมองค์กร การจัดการความรู้และผลการปฏิบัติงานของสถาบันอุดมศึกษาเอกชน. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

นันทิยา น้อยจันทร์. (2550). วัฒนธรรมองค์กรกับประสิทธิภาพการบริหารอุดมศึกษา. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปกร

นันธิดา จันทร์ศิริ. (2561). ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในการบริหารการเปลี่ยนแปลงเพื่อสร้างสรรค์นวัตกรรมภายในองค์กร. สารอาศรมวัฒนธรรมวลัยลักษณ์. Asian Journal of Arts and Culture, 17 (1), 79–98.

นิตยา ขันธุแสง. (2562).ภาวะผู้นําการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารในกลุ่มโรงเรียนเมืองสมุทรปราการ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1.วารสารมงกุฎทักษิณ.15 (1), 22-68.

นิยดา เปี่ยมพืชนะ. (2559).โมเดลปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อประสิทธิผลการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารราชพฤกษ์. 14 (1), 25-35.

นุชนภา รื่นอบเชย. (2563) ความท้าทายของสถาบันอุดมศึกษาไทยในปัจจุบัน. Retrieved from: https:// il.mahidol .ac.th/th/i-learning-clinic/lecturer-and-learningmanagementarticles.

บัณฑิต ผังนิรันดร์. (2550). อิทธิพลของลักษณะขององค์การ นโยบายการบริหารและการปฏิบัติงาน สภาพแวดล้อมการทำงานภายในองค์การแรงจูงใจในการทำงานความพึงพอใจในงานและความผูกพันกับองค์การที่มีต่อประสิทธิผลของมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา. ปริญญา กศ.ด. กรุงเทพฯ:มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา.

ปริณ บุญฉลวย. (2556).ความสัมพันธ์ระหว่างวัฒนธรรมองค์การ องค์การการเรียนรู้กับประสิทธิผลองค์การของศาลยุติธรรม: ตัวแบบสมการโครงสร้าง. วารสารศิลปะศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.9 (2), 181-229. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jla_ubu/article/view/94490/73880

ปาริญา รักษาทรัพย์ และ นิษฐ์วดี จิรโรจน์ภิญโญ. (2563).การพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนภายใต้กรอบการประกันคุณภาพการศึกษาแนวใหม่. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. 8 (1), 308-319.

พงษ์เทพ จันทสุวรรณ; ภัครดา เกิดประทุม; และ กิรติกาญจน์ สดากร. (2565).ภาวะผู้นําาการเปลี่ยนแปลงและประสิทธิผลองค์การ: อิทธิพลกับของบรรยากาศองค์การ. วารสารร่มพฤกษ์ มหาวิทยาลัยเกริก.4(1), 35-59.

พงษ์ศักดิ์ ทองพันชั่ง. (2554). ได้ศึกษาเรื่องรูปแบบความสัมพันธ์โครงสร้างเชิงสาเหตุภาวะผู้นำการการเปลี่ยนแปลงของอธิการบดีที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของมหาวิทยาลัยราชภัฏ.วารสารการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยบูรพา. 5 (1), 76-88.

พัลลภ พิริยะสุรวงศ์. (2551). บทบาทของเทคโนโลยีสารสนเทศกับการปฏิรูปการศึกษา. วารสารพัฒนาเทคนิคศึกษา, 13 (4), 39-41.

พิกุล โกสิยานันท์. (2554). การพัฒนารูปแบบการบริหารวิทยาลัยพยาบาลในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขที่มีประสิทธิผล. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิตสาขาบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีปทุม.

ภวัต มิสดีย์ ;พชรวิทย์ จันทร์ศิริสิร;และโกวัฒน์เทศบุตร. (2563).การศึกษาความต้องการจำเป็นในการเสริมสร้างภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารระดับต้น มหาวิทยาลัยราชภัฏ. มนุษยสังคมสาร (มสส.) Journal of Humanities & Social Sciences (JHUSOC). 18 (1), 51-68.

ภารดีอนันต์นาวี. (2551). ปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของโรงเรียนประถมศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิตสาขาวิชาการบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา.

มาลิณี ศรีไมตรี. (2563).การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของพนักงานในสถานประกอบการวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (ภาคการผลิต) เขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง 2. วารสารสุทธิปริทัศน์. 34 (109), 97-109.

ยืน ภู่วรวรรณ.. (2563). ความท้าทายของสถาบันอุดมศึกษาไทยในปัจจุบัน. Retrieved from: https://il.mahidol.ac.th/th/i-learning-clinic/lecturer-and-learning-managementarticles

รภัสศา รวงอ่อนนาม. (2560).รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงเขตนิคมอุตสาหกรรมนวนคร. วิทยานิพนธ์ปริญญาบริหารธุรกิจดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฎวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชปถัมภ์:จังหวัดปทุมธานี.

รัชนี บุญกล่ำ. (2563). ภาวะผู้นําการเปลี่ยนแปลงในการบริหารโรงเรียนประถมศึกษาอย่างยั่งยืน. วารสารมหาจุฬานาครทรรศ. 7 (8), 335-343.

ราชกิจจานุเบกษา. (2554). พระราชบัญญัติสถาบันอุดมศึกษาเอกชน พ.ศ. 2546 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2550. ราชกิจจานุเบกษา ฉบับกฤษฎีกา เล่มที่128 ตอนพิเศษ ที่152 เมื่อวันที่14ธันวาคม พ.ศ.2554.

รุจิราพรรณ คงช่วย. (2554).รูปแบบความสัมพันธ์ โครงสร้างเชิงเส้นปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพล ต่อประสิทธิผลการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาของมหาวิทยาลัยราชภัฎเขตภูมิศาสตร์ภาคใต้. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

วชิราพร พุ่มบานเย็น. (2545). เทคโนโลยีสารสนเทศและคอมพิวเตอร์. กรุงเทพมหานคร: ซอฟท์เพรส.

วรวุฒิ อันปัญญา สุธรรม ธรรมทัศนานนท และโกวัฒน เทศบุตร. (2565).การศึกษาความจําเป็นในการเสริมสร้างภาวะผู้นําการเปลี่ยนแปลงเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น.วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. 10 (1), 306-321.

วิภาส ทองสุทธิ์. (2552). พฤติกรรมองค์กร. กรุงเทพฯ: อินทภาษ.

วีระ ซีประเสริฐบุญเรือง ศรีเหรัญ และจุไร โชคประสิทธิ์. (2555). การศึกษาและพัฒนาปัจจัยเชิงสาเหตุของภาวะผู้นำที่มผลต่อประสิทธิผลของการบริหารสถาบันอุดมศึกษาเอกชน.วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ในพระบรมราชูปถัมภ์. 6 (1), 77-92.

ศรีสกุล เจริญศรี. (2562).วัฒนธรรมองค์การกับประสิทธิผลองค์การ ของสำนักงานยุทธศาสตร์ตำรวจ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ.วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยรัตนบัณฑิต.14 (2), 17-34.

ศิริพงษ์ เศาภายน. (2548). หลักการบริหารการศึกษา: ทฤษฎีและแนวปฏิบัติ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: บุ๊ค พอยท์

ศิวะพร ภู่พันธ์. (2564).การวิเคราะห์และศึกษาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในชั้นเรียนของอาจารย์มหาวิทยาลัย: การวิจัยแบบผสานวิธี. วิจัยและประเมินผลอุบลราชธานี.10 (1), 11-20.

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2559). เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร.กรุงเทพฯ: คุรุสภาพ

สมจินตนา คุ้มภัย. (2553). การเปรียบเทียบวัฒนธรรมองค์การที่มีอิทธิพลต่อประสิทธิผล องค์การกรณีศึกษารัฐวิสาหกิจในประเทศไทย. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

สมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย. (2564). ความเป็นมาสมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย. Retrieved from: https://apheit.org.

สานิต ศิริวิศิษฐ์กุล. (2559). ตัวแบบปัจจัยเชิงสาเหตุที มีอิทธิพลต่อประสิทธิผลในการบริหารงานวิจัยในสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ.

สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา. (2558). คู่มือการประกันคุณภาพการศึกษาภายใน ระดับอุดมศึกษาฉบับปีการศึกษา 2557. กรุงเทพฯ: สำนักมาตรฐานและประเมินผลอุดมศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา.

สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา. (2558). การจัดการศึกษา. Retrieved from: http://www.mua.go.th/users/tqf-hed/research/3_2558.PDF

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี. (2560). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 – 2564). Retrieved from: http://www.nesdb.go.th/download/plan12.pdf.

สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2564).จำนวนบุคลากรทั้งหมด จำแนกตามชื่อสถาบัน ประเภทสถาบันและระดับการศึกษาสูงสุด. Retrieved from: https://data.go.th/tr/dataset/univ_stf_12_021.

สุพานี สฤษฏ์วานิช. (2552). พฤติกรรมองค์การสมัยใหม่ แนวคิด และทฤษฎี. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

เสาวภา เมืองแก่น ;จอมพงศ์ มงคลวนิช; ประกอบ คุณารักษ์. (2561).องค์ประกอบของการจัดการองค์การแห่งความเป็นเลิศของมหาวิทยาลัยเอกชนไทย. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยธนบุรี.12 (28), 328-341.

อภินันต์ อันทวีสิน. (2560). โมเดลความสัมพันธ์ระหว่างการประกันคุณภาพการศึกษาภายในเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศกับประสิทธิผลของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในประเทศไทย. นครปฐม: คณะสหวิทยาการ มหาวิทยาลัยคริสเตียน.

อัครนันท์ เตชไกรชนะ. (2563).การศึกษาสภาพปัญหาและแนวทางการพัฒนาคุณภาพอุดมศึกษาไทยคุณภาพอุดมศึกษา. Retrieved from: https://www.gotoknow.org /posts/285169

Alvesson, M., & Skoldberg, K. (2000). Reflexive Methodology: New Vistas for Qualitative Research. London, Thousand Oaks, CA and New Delhi: Sage.

Bass.B.M., & Avolio, B.J. (1994). Improving organizational effectiveness through transformational leadership. Thousand OakmSage Publication.

Denison, D.R. (1990). Corporate Culture and Organizational Effectiveness. New York: John Wiley Publisher.

Dessler, G. (1998). Management: Leading people and organizations in the 21st century. New Jersey: Prentice-Hall International.

Gilmer, Von Haller B. (1971). Industrial Psychology. New York: McGraw-Hill.

Harris, P.R. (1990). High-performance leadership: Strategies for maximum career productivity. Illinois: Scoot, Foresman.

Harrison, E.F. (1993). Interdisciplinary Models of Decision Making. Management Decision, 31 (8), https://doi.org/10.1108/00251749310047124

Herzberg, F. (1959). The Motivation to Work. John Wiley & Sons, New York.

Hoy, W.K., & Miskel, C.G. (2001). Educational administration: Theory-research-practice. 6th edition. Singapore: MoGraw-Hill.

Likert, R. (1932). A technique for measurement of attitudes. Archives of Psychology, 140, 5-55.

Litwin, G., & Stringer, R. (2002). Leadership and organizational climate. Upper Saddle River: New Jersey.

Manning, M., & Haddock, P. (1992). Leadership Skills for Women. London: Kogan Page.

Maslow, A.H. (1960). A Theory of Human Motivation: Human relations in management. Cincinnati: South-Western Publishing Co.

Schein, E.H. (1992). Organizational culture and leadership. 2nd edition. San Francisco: Jossey-Bass.

Steers, R.M., & Porter, L. (1977). Organizational Effectiveness. Santa Monica Calif: Goodyear Publishing Company, Inc.

Tichy, N.M., & De Vanna, M.A. (1986). The Transformational Leader. New York: John Wiley &Sons.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-08-11

รูปแบบการอ้างอิง

พรสุริวงษ์ น. ., แก้วมงคล ท. ., & สายพัฒนะ อ. . (2023). ปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อประสิทธิผลการจัดการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในประเทศไทย. Interdisciplinary Academic and Research Journal, 3(4), 989–1008. https://doi.org/10.14456/iarj.2023.232

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ