การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้รายวิชานาฎศิลป์ เรื่อง นาฏยศัพท์ท่ารำท้องถิ่นประกอบเพลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6

วิสรุธ  ลิบไธส; ปิยะธิดา  ปัญญา; อัจฉริยา พรมท้าว

doi:10.60027/iarj.2024.269462

ผู้แต่ง

วิสรุธ ลิบไธส สาขาวิจัยและประเมินผลการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0009-0001-5923-9839
ปิยะธิดา ปัญญา สาขาวิจัยและประเมินผลการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0009-0006-8215-4389
อัจฉริยา พรมท้าว สาขาวิจัยและประเมินผลการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0009-0007-2184-3938

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2024.269462

คำสำคัญ:

กิจกรรมการจัดการเรียนรู้;, นาฏยศัพท์; , ท่ารำท้องถิ่น

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: ความสำคัญของนาฏศิลป์ นอกจากมีคุณค่าในฐานะที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมและ แสดงออกถึงอารยธรรมที่รุ่งเรืองแล้ว นาฏศิลป์ยังมีประโยชน์สำหรับผู้ที่ได้เรียนรู้ เพราะการเรียนนาฏศิลป์เป็นการใช้อวัยวะทุกส่วนของร่างกายในการเคลื่อนไหว และท่าทางต่างๆ ของนาฏศิลป์ไทย จึงถึงผลให้ผู้ที่ได้ฝึกหัดเป็นผู้มีสุขภาพสมบูรณ์มีจิตใจร่าเริงแจ่มใส และมีบุคลิกภาพที่ดี การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อพัฒนากิจกรรมสร้างสรรค์ท่ารำท้องถิ่นประกอบบทเพลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 2) เพื่อเปรียบเทียบทักษะนาฏศิลป์สร้างสรรค์ ก่อนและหลังการเรียนด้วยกิจกรรมสร้างสรรค์ท่ารำท้องถิ่นประกอบบทเพลง

ระเบียบวิธีวิจัย: กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัย คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนบ้านยางชุม จำนวน 18 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แผนการจัดการเรียนรู้ กิจกรรมสร้างสรรค์ท่ารำท้องถิ่นประกอบเพลง แบบฝึกทักษะปฏิบัติทางด้านนาฏศัพท์ แบบทดสอบความสามารถในการประดิษฐ์ท่ารำประกอบบทเพลงประจำท้องถิ่น และแบบทดสอบทักษะนาฏศิลป์สร้างสรรค์ สถิติที่ใช้ในการวิจัย คือ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การหาประสิทธิภาพ E₁/E₂และทดสอบสมมติฐาน โดยใช้การทดสอบลำดับเครื่องหมายของวิลคอกซอน

ผลการวิจัย: 1) กิจกรรมสร้างสรรค์ท่ารำท้องถิ่นประกอบบทเพลง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีค่าเท่ากับ 80.32/82.11 (E₁/E₂) 2) ทักษะนาฏศิลป์สร้างสรรค์ของนักเรียนที่เรียนด้วยกิจกรรมสร้างสรรค์ท่ารำท้องถิ่นประกอบเพลงหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

สรุปผล: การวิจัยพบว่ากิจกรรมสร้างสรรค์ท่ารำท้องถิ่นในบทเพลงสำหรับนักเรียนประถมศึกษาปีที่ 6 มีค่าเฉลี่ยที่สูงมีค่าเท่ากับ 80.32/82.11 (E1/E2) และนักเรียนที่มีการเรียนด้วยกิจกรรมนี้มีทักษะนาฏศิลป์สร้างสรรค์ที่พัฒนาขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 หลังการเรียน

References

กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. (2535). คู่มือการประเมินผลการเรียนตามหลักสูตรประถมศึกษาพุทธศักราช 2521 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2533). กรุงเทพฯ : คุรุสภา ลาดพร้าว.

กรมวิชาการ, กระทรวงศึกษาธิการ. (2545). คู่มือการจัดการสาระการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ ส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ (ร.ส.พ.)

กัลยา ต๊ะมะครุฑ .(2542). การพัฒนาชุดการสอนนาฏศิลป์เบื้องต้นสำหรับครูสอนในโรงเรียนประถมศึกษา. วิทยานิพนธ์ ศศ.บ. (หลักสูตรและการสอน) : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

เกษร วรรณราชิ (2565) ศึกษาการพัฒนาทักษะปฏิบัตินาฏศิลป์และการเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ด้วยการแสดงนาฏศิลป์พื้นเมืองสร้างสรรค์ ชุด น้อมนบวันทาพระมหาธาตุหล้าหนอง กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาระที่ 3 นาฏศิลป์ สำหรับผู้เรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเทศบาล 1 สว่างวิทยา. Phimoldhamma Research Institute Journal. 9 (1), 49-62.

โกวิท ประวาลพฤกษ์ และคณะ. (2545). คู่มือการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ ช่วงชั้นที่ 3 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1–3. กรุงเทพมหานคร : สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ.

โกวิท ประวาลพฤกษ์. (2544). หนังสือเรียนสาระการเรียนรู้พื้นฐานนาฏศิลป์. พิมพ์ครั้งที่2. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์พัฒนาคุณภาพวิชาการจำกัด.

จตุพร รัตนะวราหะ ศุภชัย จันทร์สุวรรณ และนภัสกร มิตรเอม. (2555). ผู้เชี่ยวชาญนาฏศิลป์. สำนักกรมสังคีต กรมศิลปากร.

จรุณี ลิมปนานนท์. (2539). การใช้ชุดฝึกกิจกรรมนาฏศิลป์ด้วยตนเองสำหรับครูชั้น ประถมศึกษาปีที่ 4. วิทยานิพนธ์บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ฉวีวรรณ ตาลสุก. (2558). การพัฒนาหลักสูตรนาฏศิลป์สร้างสรรค์ ตามแนวทางการจัดการศึกษาเชิงสร้างสรรค์ สำหรับนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษา. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย. 7 (1), 190-203.

ชนันทร หิรัญเชาว์. (2562). การพัฒนาทักษะนาฏศิลป์ไทยและความคิดสร้างสรรค์ ตามแนวคิดเดวีส์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาตอนต้น. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต : กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต.

ชูศรี วงศรัตน. (2560). เทคนิคการใช้สถิติเพื่อการวิจัย. กรุงเทพฯ : ศูนย์หนังสือจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ทิศนา แขมมณี. (2554). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ธิดารัตน์ ภักดีรักษ์. (2558). นาฎศิลป์ 2. กรุงเทพ ฯ : สำนักพิมพ์เอมพันธ์

นวลจิตต์ เชาวกีรติพงศ์และคณะ. (2552). การพัฒนาชุดฝึกอบรมทางไกลเรื่องการจัดการเรียนการสอน เพื่อพัฒนาการคิดสร้างสรรค์. สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

บุญชม ศรีสะอาด. (2545). การวิจัยเบื้องต้น. พิมพ์ครั้งที่. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาสน์

พิชัย ปรัชญานุสรณ์ และคณะ. (2548). สู่โลกดนตรีและนาฏยศัพท์. กรุงเทพฯ : หนึ่งเจ็ดการพิมพ์

พิมพิลาภรณ์ วัคคา. (2553). ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้สาระนาฏศิลป์ เรื่อง เซิ้งสามกระด้ง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนบ้านเชียงเพ็ง ตามแนวความคิดของเดวีส์ วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต : มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

เรณู โกสินานนท์. (2546). นาฏศัพท์ภาษาท่านาฏศิลป์ไทย. กรุงเทพมหานคร : ไทยวัฒนาพานิช

วรสรวง สุทธิสวรรค์. (2541). ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนนาฏศิลป์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ที่ได้รับ การสอนซ่อม 2 รูปแบบ. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตร์มหาบัณฑิต : มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

วารสารวิชาการและมาตรฐานการศึกษา, สำนัก. (2552). เอกสารประกอบหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551: แนวปฏิบัติการวัดและประเมินผลการเรียนรู้. กรุงเทพฯ : ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย

วิรดี จินตะไล. (2561). การจัดกิจกรรมการเรียนรู้นาฏศิลป์เพื่อพัฒนาทักษะการปฏิบัติตาม แนวคิด ของซิมพ์ซัน ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเทศบาลบ้านศรีมหาราชา. วารสารพัฒนศิลป์วิชาการ. 2 (ฉบับพิเศษ), 97-111.

ศุภชัย จันทร์สุวรรณ และนภัสกร มิตรเอม. (2556). การพัฒนาหลักสูตรนาฏศิลป์สร้างสรรค์ตามแนวทางการจัดการศึกษาเชิงสร้างสรรค์สำหรับนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษา. วิทยานิพนธ์ (ปร.ด.) หลักสูตรและการสอน. นครปฐม : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สุชาติ ศิริสุขไพบูลย์. (2526). การสอนทักษะภาคปฏิบัติ. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์สถาบันเทคโนโลยีพระ.จอมเกล้าพระนครเหนือ.

สุพัตรา สุโพธิ์พัฒน. (2562). การศึกษาทักษะนาฏศิลป์ไทยและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง ระบำนพรัตน์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่5 โดยใช้การจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะปฏิบัติของเดวีส์ร่วมกับการเรียนรู้แบบร่วมมือ เทคนิค STAD. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต. ปทุมธานี : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏ วไลยอลงกรณ์.

สุมิตร เทพวงษ์. (2548). นาฏศิลป์สำหรับครูประถมศึกษา-อุดมศึกษา. กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร์.

สุรพล วิรุฬรักษ์. (2556). นาฏยประดิษฐ์ การออกแบบนาฏกรรม. กรุงเทพ ฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย

อภิชาติ อนุกูลเวช. (2551). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนฝึกปฏิบัติทางเทคนิคบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต สำหรับนักเรียนิสนอาชีวศึกษา. ปริญญานิพนธ์ การศึกษาดุษฎีบัณฑิต (เทคโนโลยีการศึกษา). กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒิ.

อภิณห์พร แม้นวิเศษพงศ์. (2549). การพัฒนาชุดการสอนเรื่อง นาฏยศัพท์และภาษาท่านาฏศิลป์ โดยเน้น กระบวนการปฏิบัติสำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 3. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต : มหาวิทยาลัยบูรพา.

อรวรรณ บรรจงศิลป์ และ อาภรณ์ มนตรีศาสตร์, (2559). แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนดนตรีและนาฏศิลป์. Retrieved from: http://www.kroobannok.com/blog/14757