แนวทางการเสริมสร้างอาชีพผู้สูงอายุในกลุ่มจังหวัดอันดามัน: กรณีศึกษาจังหวัดภูเก็ต พังงา และกระบี่

บทคัดย่อ

การส่งเสริมอาชีพที่สอดคล้องกับศักยภาพของผู้สูงอายุเป็นสิ่งที่สำคัญที่จะช่วยให้ผู้สูงอายุมีรายได้ ช่วยเหลือตัวเองได้ ขณะเดียวกันสามารถสร้างคุณค่าทางจิตใจให้กับผู้สูงอายุ เกิดความรู้สึกภาคภูมิใจและพึงพอใจในการดำรงชีวิต ซึ่งจะช่วยให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ดังนั้นการศึกษาวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาศักยภาพและ ความต้องการด้านอาชีพของผู้สูงอายุในกลุ่มจังหวัดอันดามัน และเพื่อศึกษาแนวทางการเสริมสร้างอาชีพผู้สูงอายุ ในกลุ่มจังหวัดอันดามัน การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Method) โดยใช้แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย กับกลุ่มตัวอย่างจำนวน 90 คน จากผลการศึกษาพบว่า (1) อาชีพที่เสริมรายได้ที่ผู้สูงอายุต้องการ เป็นเรื่องผลิตภัณฑ์ เกี่ยวกับการดูแล สุขภาพร้อยละ 27.78 และหัตถกรรม ร้อยละ 27.78 อยู่ในระดับมากที่สุด รองลงมาคือ อาชีพเสริมที่เกี่ยวข้องกับ อาหาร/เครื่องดื่ม คิดเป็นร้อยละ 22.22 และน้อยที่สุด คือ งานอื่น ๆ คิดเป็นร้อยละ 5.56 (2) ข้อมูลศักยภาพของผู้สูงอายุ พบว่า ผู้สูงอายุในอันดามันมีภูมิปัญญาท้องถิ่น และต้องการถ่ายทอด ภูมิปัญญาในด้านต่าง ๆ จำแนกได้ดังนี้ เรื่องการทำอาหาร ร้อยละ 25.56 รองลงมา เรื่องการทำการเกษตร ร้อยละ 23.33 ความรู้เกี่ยวกับงานสาน หัตถกรรม ทอผ้า และการเย็บปักถักร้อย เพ้นท์ผ้าปาเต๊ะ การประดิษฐ์ดอกไม้ (ดอกไม้จันทน์) การทำพวงหรีด เหรียญโปรยทาน ร้อยละ 12.22 นอกจากนั้นมีความรู้เกี่ยวกับการรักษาโรค สมุนไพร การกีฬา การทำประมง งานปั้น งานหล่อ งานก่อสร้าง และการทำกระดาษจากวัสดุที่เหลือใช้ที่ได้จาก ธรรมชาติ (3) แนวทางการเสริมสร้างอาชีพผู้สูงอายุที่สอดคล้องกับศักยภาพและความต้องการทางด้านอาชีพของผู้สูงอายุ คือ 1) การนำประสบการณ์ของผู้สูงอายุมาถ่ายทอดความรู้ให้กับคนรุ่นหลัง 2) การฟื้นฟูภูมิปัญญา ในด้านการทำ อาหารและขนมพื้นเมือง การแปรรูปอาหาร การเกษตรปลอดสารพิษ งานหัตถกรรม การทำเครื่องจักรสาน 3) การเพิ่มช่องทาง การจำหน่ายสินค้า โดยให้คนรุ่นใหม่เข้ามามีส่วนร่วมโดยใช้เทคโนโลยีมาช่วยเหลือ เช่น การทำการตลาดออนไลน์ การจัดส่งแบบเดลิเวอรี่ และการส่งสินค้าไปยังจุดจำหน่ายสินค้าประจำจังหวัด เป็นต้น (4) ข้อเสนอแนะในการนำผลการวิจัยไปใช้ ให้มีการส่งเสริม ให้คนทุกช่วงวัย ในชุมชนมีส่วนร่วม ในการดูแล ผู้สูงอายุร่วมกัน โดยเฉพาะการใช้เทคโนโลยีในการเพิ่มช่องทางในการจำหน่ายสินค้าที่ผลิตโดยผู้สูงอายุ และองค์กรปกครองท้องถิ่นควรส่งเสริมงานด้านผู้สูงอายุอย่างจริงจัง การสร้างเครือข่ายเชื่อมโยงความสัมพันธ์ ระหว่างผู้สูงอายุในกลุ่มจังหวัดอันดามัน เพื่อให้เกิดพื้นที่ในการแลกเปลี่ยนความรู้ เปิดมุมมองใหม่ ๆ ซึ่งจะช่วยพัฒนาศักยภาพของผู้สูงอายุอย่างต่อเนื่อง