การยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์เครื่องจักรสานไม้ไผ่สู่ชุมชน กลุ่มจักสานพบพระทรายงาม ตำบลพบพระ อำเภอพบพระ จังหวัดตาก

ปุณณดา  ทรงอิทธิสุข ‎; วนัสนันท์  ศิริรัตนะ

doi:10.60027/iarj.2024.267560

ผู้แต่ง

ปุณณดา ทรงอิทธิสุข ‎ รัฐประศาสนศาสตร์ คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร แม่สอด https://orcid.org/0000-0003-1866-182X
วนัสนันท์ ศิริรัตนะ รัฐประศาสนศาสตร์ คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร แม่สอด https://orcid.org/0000-0003-1866-182X

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2024.267560

คำสำคัญ:

การยกระดับมาตรฐาน;, ผลิตภัณฑ์ชุมชน; , อัตลักษณ์ผลิตภัณฑ์เครื่องจักรสาน

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์เครื่องจักรสานไม้ไผ่สู่ชุมชน กลุ่มจักสานพบพระทรายงามตำบลพบพระ อำเภอพบพระ จังหวัดตาก มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อจดลายสิทธิ์บัตรให้แก่กลุ่มจักสานพบพระทรายงาม เพื่อเป็นอัตลักษณ์ของกลุ่มจัก สานพบพระทรายงาม ตำบลพบพระ อำเภอพบพระ จังหวัดตาก 2)เพื่อศึกษาดูงานและอบรมเชิงปฏิบัติการจริงเพื่อนำทักษะและความรู้ใหม่ที่ได้นำมาปรับปรุงผลิตภัณฑ์จักสานของกลุ่มตนเองกลุ่มจักสานพบพระทรายงาม ตำบลพบพระ อำเภอพบพระ จังหวัดตาก 3)เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์และการต่อยอดผลิตภัณฑ์ใหม่ จำนวน 2 ผลิตภัณฑ์ และพัฒนาช่องทางการตลาดกลุ่มจักสานพบพระทรายงาม ตำบลพบพระ อำเภอพบพระ จังหวัดตาก 4) เพื่อพัฒนาและบูรณาการองค์ความรู้หรือนวัตกรรมร่วมกันระหว่างชุมชนและมหาวิทยาลัย

ระเบียบวิธีการวิจัย: ผู้วิจัยได้ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ได้นำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลจากแบบสอบถาม ตามขั้นตอน โดยใช้แผนการสอนและแบบทดสอบ เก็บรวบรวมข้อมูลจากประชากรและกลุ่มตัวอย่าง 2 กลุ่ม จำนวน 29 คน แล้วนำมาวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ โปรแกรมสถิติสำเร็จรูปทางคอมพิวเตอร์สำหรับการวิเคราะห์ข้อมูล

ผลการวิจัย: พบว่า โครงการยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน University as Marketplace มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร แม่สอด ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องจักสาน กลุ่มจักสานพบพระทรายงาม ตำบลพบพระ อำเภอพบพระ จังหวัดตาก การพัฒนาผลิตภัณฑ์แบบอัตลักษณ์ ผลิตภัณฑ์กลุ่มจักรสาน 1). กิจกรรมจดลายลิขสิทธิ์เพื่อให้เป็นนลายอัตลักษณ์ของกลุ่ม 2. กิจกรรมศึกษาดูงานและอบรมเชิงปฏิบัติการการพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อการต่อยอดผลิตภัณฑ์ 3. กิจกรรมการอบรมเชิงปฏิบัติการการพัฒนาผลิตภัณฑ์และการต่อยอดผลิตภัณฑ์ใหม่จำนวน 2 ผลิตภัณฑ์และพัฒนาช่องทางการตลาด

สรุปผล: การดำเนินกิจกรรมโดยได้รับความร่วมมือจากพัฒนาชุมชน มาให้ความรู้และความสำคัญเกี่ยวกับการยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชนให้มีมาตรฐาน และได้มีการขึ้นทะเบียนผลิตภัณฑ์จักสานเป็นสินค้า OTOP และกลุ่มจักสานพบพระทรายงามจะดำเนินการในการขอดาวต่อไปในอนาคต การอบรมเชิงปฏิบัติการพัฒนาช่องทางการจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์การบูรณาการในการออกแบบเพจร้านค้าออนไลน์ให้แก่กลุ่มจักสานพบพระทรายงาม ระบบออนไลน์และออฟไลน์ การออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนประเภทของที่ระลึกเพื่อเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ และเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันทางการตลาด พบว่า จุดแข็งของผลิตภัณฑ์ชุมชนนั้น ประกอบด้วย รูปแบบสินค้าที่สวยงาม คุณภาพดีราคาไม่แพงเหมาะสมกับคุณภาพ และโอกาสในการพัฒนาสินค้า คือ รูปแบบสินค้าควรมีความทันสมัย และมีการประชาสัมพันธ์ที่ดี และการได้รับความช่วยเหลือจากภาครัฐในเรื่องการบริหารจัดการระบบตามมาตรฐานสากล จะช่วยยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์และทำให้เกิดการพัฒนาในองค์กรอย่างต่อเนื่อง อันจะช่วยเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันอย่างเป็นระบบและยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

จิตพนธ์ ชุมเกตุ. (2560). การพัฒนาผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพทางการจัดการชุมชนอย่างยั่งยืนของชุมชนไทยมุสลิม อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี. เพชรบุรี: คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยศิลปากร.

จิราพร มะโนวัง วาสนา เสภา และธงชัย ลาหุนะ. (2560). การพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องจักสานเพื่อเข้าสู่มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน ตำบลดงมะดะ อำเภอแม่ลาว จังหวัดเชียงราย. รายงานการประชุม การประชุมวิชาการระดับชาตินเรศวรวิจัยครั้งที่ 13 วันที่ 20-21 กรกฎาคม 2560 (หน้า 926-936). พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.

ฉัตรนภา พรมมา และคณะ. (2547). การพัฒนาเครือข่ายระหว่างภาครัฐภาคเอกชนและภาค ชุมชนเพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์แบบครบวงจร ภายใต้นโยบายหนึ่ง ตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ของกลุ่ม 6 จังหวัดภาคเหนือ. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย(สกว.)

ชนธัญ แสงพุ่ม, ชนธัญ แสงพุ่ม, ดุษฏี ดยเหลา, สุภาวดี มิตรสมหวัง และ วรรณวดี เนียมสกุล. (2556).การพัฒนาชุมชนท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน : การศึกษาเพื่อสร้างทฤษฎีจากข้อมูลกรณีชุมชนท่องเที่ยวตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. วารสารอินทนิลทักษิณสาร. 7 (2), 175-193.

ณิชาภา นาคพราย. (2558). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาอย่างยั่งยืนขององค์การบริหารส่วนต าบลวังน้อย อ าเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์

ทธินันต์ ภาคเจริญ. (2565). แนวทางการพัฒนาชุมชนหมู่บ้านไปสู่ความยั่งยืนในบริบทของสังคมเมือง กรณีศึกษา หมู่บ้านดงยาง หมู่ที่ 12 ตำบลสวนกล้วย อำเภอบ้านดป่ง จังหวัดราชบุรี. วิทยานิพนธ์ศิลปะศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ธัญญาภรณ์ ใจปานแก่น, เสาวภาคย์ ศรีสวัสดิ์,เกียรติศักดิ์ ชารีโคตร ,พีระยุทธ ศิลาพรหม และสัจพันธ์ จริงมาก (2565).การพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์แบบมีส่วนร่วมเพื่อเพิ่มมูลค่าหัตถกรรมจักสานท้องถิ่น กรณีศึกษากลุ่มจักสานบ้านโคกสว่าง อ าเภอหนองวัวซอ จังหวัดอุดรธานี. การประชุมทางวิชาการและนำเสนอผลงานทางวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 9 และ ระดับนานาชาติ ครั้งที่ 7 มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเนือ

ปรียศรี พรหมจินดา และ โสมฉาย บุญญานันต์. (2564). การพัฒนาศิลปหัตถกรรมจักสานไทยร่วมสมัยของวิสาหกิจชุมชน หัตถกรรมสู่ความยั่งยืน กรณีศึกษาพหุเทศะพื้นที่. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 6(12), 556 – 590.doi: https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JSBA/article/view/249141

ปุณณดา ทรงอิทธิสุข และ วนัสนันท์ ศิริรัตนะ.(2565). การพัฒนาผลิตภัณฑและอัตลักษณผลิตภัณฑ เครื่องจักรสานพบพระทรายงาม ตำบลพบพระ อำเภอพบพระจังหวัดตาก, วารสารสหวิทยาการวิจัยและวิชาการ, 2 (4), 121-138; DOI: https://doi.org/10.14456/iarj.2022.48

รังสรรค์ สิงหเลิศ และศรัณยา อัตถากร. (2559). รูปแบบการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนเพื่อการพึ่งพาตนเองอย่างยั่งยืน. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.

รัชนี รูปหล่อ, ดุษฎี พรหมทัต และ วัลภา ว่องวิวิธกุล. 2556. แนวทางการพัฒนาสู่ความยั่งยืนและเจริญเติบโตของวิสาหกิจชุมชน. วารสารวิชาการและวิจัย มทร.พระนคร ฉบับพิเศษการประชุมวิชาการมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ครั้งที่ 5. 158-170.

รัชพล ยรรยงค์, กิตติ กิตติเมธี และอนันต์ องกรสิริ (2561). กระบวนการบริหารจัดการวืสากิจชุมชนเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนจังหวัดน่าน. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

สมเชาวน์ บำรุงชัย (2016).รูปแบบการพัฒนาชุมชนยั่งยืนภาคตะวันออก เฉียงเหนือตอนบนของประเทศไทย. สมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. 22 (1), 70-78.

สำนักงานเลขานุการคณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน. (2548).ผลการศึกษาวิจัยความคิดเห็นเกี่ยวกับการปรับปรุงระเบียบ คณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน ว่าด้วยการรับจดทะเบียนและการเพิกถอดทะเบียนวิสาหกิจชุมชน พ.ศ. 2548. สำนักงานเลขานุการคณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน.

สุจินดา เจียมศรีพงษ์ และปิยวัน เพชรหมี. (2560). การสร้างมูลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาท้องถิ่นไทย: กรณีศึกษา ผ้าทอลายโบราณ. วารสารการวิจัยเพื่อพัฒนาชุมชน. 10(4),62-85.

สุดารัตน์ ไหลไผ่ทอง (2565). การพัฒนาลวดลายจักสานท้องถิ่น เพื่อออกแบบผลิตภัณฑ์เครื่องใช้และของแต่งบ้านร่วมสมัย จังหวัดฉะเชิงเทรา. วิทยานิพนธ์ศิลปกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาทัศนศิลป์และการออกแบบ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

สุธาสินีน์ บุรีคําพันธุ์ และ กมลรัตน์ อัตตปัญโญ. (2562). “การศึกษาปัจจัยและภูมิปัญญาหัตถกรรมท้องถิ่นเครื่องจักสานด้วยไม้ไผ่เพื่อการออกแบบผลิตภัณฑ์”. วารสารครุศาสตร์อุตสาหกรรม. 18(1), 100-108.

สุพัตรา ราษฎร์ศิริ. (2562). การพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน:กรณีศึกษา บ้านรักไทย แม่ฮ่องสอน. มหาวิทยาลัยรังสิต

อนุชิต กุลมาลา. (2552). การศึกษาแนวทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์หัตถกรรมพื้นบ้านงานจักสานไม้ไผ่เพื่อเพิ่มมูล ค่าเชิงพณิชย์ในเขตจังหวัดภาคเหนือตอนล่าง ในเขตจังหวัดพิจิตร พิษณุโลก สุโขทัย และอุตรดิตถ์. (รายงานการวิจัย). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

อัญชลี คงทอง. (2553). แบบอย่างในการพัฒนาอาชีพจักสาน อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี. บัณฑิตวิทยาลัย :มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

Kotler, P., & Armstrong, G. (2007). Principles of Marketing. 12th edition. Pearson Education.