แนวทางการพัฒนาการดำเนินงานตามระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนในวิถีปกติใหม่ของโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต 2

ขวัญชนก   ธรรมโหร; กัลยรัตน์  หล่อมณีนพรัตน์

doi:10.14456/iarj.2023.147

ผู้แต่ง

ขวัญชนก ธรรมโหร วิทยาลัยครูสุริยเทพ มหาวิทยาลัยรังสิต https://orcid.org/0009-0006-3947-0685
กัลยรัตน์ หล่อมณีนพรัตน์ วิทยาลัยครูสุริยเทพ มหาวิทยาลัยรังสิต https://orcid.org/0009-0004-0268-5629

DOI:

https://doi.org/10.14456/iarj.2023.147

คำสำคัญ:

ระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน; , วิถีปกติใหม่; , โรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา

บทคัดย่อ

สังคมยุคปกติใหม่ที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะการถูกแทนที่ด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล ทำให้สภาพแวดล้อมทางสังคมและการดำเนินชีวิตของนักเรียนได้รับผลกระทบอย่างชัดเจน ดังนั้นการดำเนินงานตามระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนของโรงเรียนขยายโอกาศทางการศึกษา จึงควรมีแนวทางการดำเนินงานที่สอดคล้องกับยุคสมัยที่เปลี่ยนไป การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ และความต้องการจำเป็น การดำเนินงานตามระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนในวิถีปกติใหม่ของโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา และ 2) เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาการดำเนินงานตามระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในวิถีปกติใหม่ของโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน โดยการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่างได้แก่ครูจำนวน 285 คน เครื่องมือวิจัยเป็นแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติบรรยาย ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และใช้เทคนิค Modified Priority Needs Index: PNI _Modified ในการจัดลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็น ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา ผู้บริหารการศึกษา และครูผู้รับผิดชอบระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน จำนวน 5 คน เครื่องมือวิจัยเป็นแบบสัมภาษณ์ชนิดกึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) การดำเนินงานตามระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนในวิถีปกติใหม่ มีค่าเฉลี่ยของสภาพที่พึงประสงค์สูงกว่าสภาพปัจจุบันทุกด้าน ค่าดัชนี PNI _Modified ของความต้องการจำเป็นในการพัฒนาการดำเนินงานตามระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในวิถีปกติใหม่ในภาพรวม ที่มีค่ามากที่สุดและมีค่าเท่ากัน ได้แก่ ด้านการคัดกรองนักเรียน ด้านการส่งเสริมนักเรียน และด้านการส่งต่อนักเรียน (PNI _Modified = 0.09) 2) แนวทางการพัฒนาการดำเนินงานตามระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในวิถีปกติใหม่ โรงเรียนควรจัดทำคู่มือการปฏิบัติงานที่ระบุขั้นตอนและเกณฑ์การคัดกรองนักเรียนที่ชัดเจน เข้าใจง่าย ควรส่งเสริมให้นักเรียนศึกษาหาความรู้ด้วยตนเอง ควบคู่กับการส่งเสริมทักษะการใช้เทคโนโลยีอย่างถูกต้องและมีจิตสำนึก และควรส่งต่อนักเรียนให้ผู้เชี่ยวชาญหรือหน่วยงานภายนอกช่วยเหลือ ในกรณีจำเป็นหรือสถานการณ์ฉุกเฉิน

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2563). ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรือง นโยบายและจุดเน้น ของกระทรวงศึกษาธิการ ปีงบประมาณ พ.ศ.2564. Retrieved on 3 July 2022 from https://www.moe.go.th-2564/

จงกลนี วิทยารุ่งเรืองศรี และภมรศรี แดงชัย. (2563). คู่มือการจัดการโรงเรียนรับมือโควิด-19. นนทบุรี: บริษัท สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับลิสชิ่ง จำกัด.

ชุติมา ถาวรแก้ว. (2559). การดำเนินงานตามระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตนักเรียนของสถานศึกษาในจังหวัดปทุมธานี สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 (ปทุมธานี - สระบุรี). วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.

เติม ปุราถาเน. (2557). การบริหารงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนของโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาปทุมธานี. วารสารชุมชนวิจัย มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา. 9(1), 26-33.

ทนงศักดิ์ แสงสว่างวัฒนะ, ณิชนันทน์ ศิริไสยาสน, และโชติ บดีรัฐ (2563). "New Normal" วิถีชีวิตใหม่และการปรับตัวของคนไทยหลังโควิด-19: การงาน การเรียน และธุรกิจ. วารสารการบริหารการปกครองและนวัตกรรมท้องถิ่น, 4(3), 371-386.

นิษฐา กลิ่นเอี่ยม. (2561). สภาพการดําเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในโรงเรียนวัดป่างิ้ว สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปทุมธานี. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยรังสิต.

นิษากรณ์ เหล่าเขตกิจ. (2560). แนวทางพัฒนาการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนโรงเรียนบ้านบึงหล่ม อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร.

พัชราภรณ์ ดวงชื่น. (2563). การบริหารจัดการศึกษารับวิถีปกติใหม่หลังวิกฤตโควิด – 19. วารสารศิลปะการจัดการ, 4(3), 783-795.

ภูษณิศา ม่วงเกษม. (2562). สภาพที่เป็นจริงและสภาพที่พึงประสงค์ของระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต 1. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยรังสิต.

ยูนิเซฟ. (2564). ยูนิเซฟชี้เด็กและเยาวชนอย่างน้อย 1 ใน 7 คน ทั่วโลกเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพจิตจากการที่ต้องอยู่แต่ในบ้านเกือบทั้งปีตามมาตรการควบคุมการแพร่ระบาด. Retrieved on 3 July 2022 from https://www.unicef.org/thailand/th/press-releases/

รจสุคน ดีประดับ. (2560). การดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนของสถานศึกษากลุ่มโรงเรียนบ่อทอง 2 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 2. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยบูรพา.

รัตนา กาญจนพันธุ์. (2563). การบริหารสถานศึกษาในสถานการณ์วิกฤตไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19). วารสารดุษฎีบัณฑิตทางสังคมศาสตร์, 10(3), 545-556.

วนิดา ชนินทยุทธวงศ์. (2551). คู่มือครูระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ช่วงชั้นที่ 1 – ช่วงชั้นที่ 2 (ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 – 6). กรมสุขภาพจิต: สถาบันราชานุกูล.

วราพร ม่วงประถม. (2558). การศึกษาการบริหารระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา.

วันเพ็ญ พุทธานนท์. (2563). ‘New Normal’ การศึกษาไทย กับ 4 รูปแบบใหม่การเรียนรู้. Retrieved on 3 July 2022 from https://www.thebangkokinsight.com/news/business/367124/

ศูนย์ดำเนินงาน PISA แห่งชาติ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2564). ผลการประเมิน PISA 2018 การอ่าน คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์. กรุงเทพฯ: สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.).

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานีเขต 2. (2564). ข้อมูลสารสนเทศระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน. Retrieved on 3 July 2022 form http://www.ptt2.go.th/main/

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2563). แนวทางการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ปีการศึกษา 2563. Retrieved on 3 July 2022 from https://www. obec.go.th/wp-content/uploads/2020/05/แนวทางการจัดการเรียนการสอนทางไกลcovid19-1.pdf

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2545). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. กรุงเทพ: กระทรวงศึกษาธิการ.

สุพิศ ศรีบัว. (2555). แนวทางพัฒนาการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาตาก เขต 2. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร.

สุวิมล ว่องวาณิช. (2558). การวิจัยประเมินความต้องการจำเป็น. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อนุรักษ์ ลาวิลาศ. (2562). ขอบข่ายและบทบาทหน้าที่ของกลุ่มงานบริหารงานกิจการนักเรียนโรงเรียนอำนาจเจริญ. Retrieved on 3 July 2022, from http://rule.anc.ac.th/bthbath-hna

อันทิรา วาดี. (2561). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 2 กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต:มหาวิทยาลัยบูรพา.

BBC NEWS THAILAND. (2020). The World Health Organization warns that modern children are at risk of having a difficult future. Retrieved on 3 July 2022 from https://www.bbc.com/thai/international-51558480.

Robert, A. (2006). Promoting Positive Adolescent Development for At-Risk Students with a Student Assistance Program. Journal of Primary Prevention, 27, 533–554. Retrieved on 3 July 2022 from https://link. springer.com/article/10.1007/s10935-006-0063-7