การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยใช้กระบวนการ 6A โรงเรียนบ้านขาม สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3

แดนไพร  สีมาคาม

doi:10.14456/iarj.2022.116

ผู้แต่ง

แดนไพร สีมาคาม โรงเรียนบ้านขาม สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3 https://orcid.org/0000-0003-4013-7477

DOI:

https://doi.org/10.14456/iarj.2022.116

คำสำคัญ:

การพัฒนา; , คุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน; , กระบวนการ

บทคัดย่อ

รัฐบาลได้กำหนดนโยบายด้านการศึกษา เร่งพัฒนาคุณภาพการศึกษาในการเพิ่มผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนทุกระดับชั้น โดยวัดผลจากการผ่านการทดสอบมาตรฐานในระดับชาติและนานาชาติ ซึ่งสังคมไทยและกระทรวงศึกษาธิการกําลังให้ความสำคัญเป็นอันดับต้น ๆ และพยายามพัฒนาคุณภาพการศึกษา โดยสถานศึกษาทุกแห่งจำเป็นต้องสร้างความเชื่อมั่นแก่สังคมว่าสามารถจัดการศึกษาให้มีคุณภาพตามที่สังคมคาดหวัง ดังนั้นการวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษากระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน (2) ศึกษาสภาพการดำเนินงานตามกระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน (3) สร้างและพัฒนากระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และ (4) ศึกษาผลการทดลองใช้กระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน การศึกษาครั้งนี้ทำการศึกษาที่ โรงเรียน บ้านขาม สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3 ผู้วิจัยใช้ข้อมูลจากการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง มาเป็นแนวทางเพื่อกำหนดกรอบแนวคิดในการวิจัย สร้างเครื่องมือ เก็บรวบรวมข้อมูล รวมทั้งการสร้างและพัฒนากระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โรงเรียนบ้านขาม สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3 การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา แบ่งการวิจัยออกเป็น 4 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษากระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ระยะที่ 2 ศึกษาสภาพการดำเนินงานตามกระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ระยะที่ 3 สร้างและพัฒนากระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และระยะที่ 4 ศึกษาผลการทดลองใช้กระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ผลการวิจัยพบว่า (1) กระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน มี 6 ขั้นตอน ประกอบด้วย 1) การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน 2) การกำหนดเป้าหมายและความสำเร็จของการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน 3) การสร้างความตระหนักและการมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน 4) การจัดการเรียนการสอน 5) การนิเทศ กำกับ ติดตาม และประเมินผล และ 6) การจัดกิจกรรมเสริมเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ซึ่งทั้ง 6 ขั้นตอนมีความเหมาะสมตามความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (2) สภาพการดำเนินงานตามกระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง เมื่อพิจารณาเป็นรายขั้นตอน พบว่า อยู่ในระดับปานกลางทุกขั้นตอน ซึ่งขั้นตอนที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดคือ การกำหนดเป้าหมายและความสำเร็จของการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน รองลงมาคือ การนิเทศ กำกับ ติดตาม และประเมินผล ส่วนองค์ประกอบที่มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด คือ การจัดการเรียนการสอน (3) กระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน คือ กระบวนการ 6A ประกอบด้วย A1 (Analysis) การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน A2 (Aims) การกำหนดเป้าหมายและความสำเร็จของการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน A3 (Awareness) การสร้างความตระหนักและการมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน A4 (Active Learning) การจัดการเรียนรู้เชิงรุก A5 (Assessment) การประเมินผลเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน และA6 (Addition) การเสริมเติมความรู้ ซึ่งกระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน มีความเหมาะสมตามความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด และ (4) ผลการทดลองใช้กระบวนการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน พบว่า ค่าคะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 โดยรวมทั้ง 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ ปีการศึกษา 2564 เพิ่มขึ้นจากปีการศึกษา 2563 ร้อยละ 12.74 ค่าคะแนนเฉลี่ยผลการประเมินความสามารถด้านการอ่านของผู้เรียน (Reading Test : RT) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 โดยรวมปีการศึกษา 2564 เพิ่มขึ้นจากปีการศึกษา 2563 เฉลี่ยร้อยละ 7.47 ค่าคะแนนเฉลี่ยผลการทดสอบวัดความสามารถพื้นฐานของผู้เรียนระดับชาติ (National Test : NT) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โดยรวมปีการศึกษา 2564 เพิ่มขึ้นจากปีการศึกษา 2563 เฉลี่ยร้อยละ 61.24 และค่าคะแนนเฉลี่ยผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (Ordinary National Education Test : O-NET) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยรวมปีการศึกษา 2564 สูงกว่าปีการศึกษา 2563 เฉลี่ยร้อยละ 16.59

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2553). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

จรุญ จับบัง และคณะ. (2555). รูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษาตามยุทธศาสตร์ การพัฒนาโรงเรียนขนาดเล็ก ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยบูรพา. 6(2), 9-72.

จันทิมา นนทิกร. (2552). การสังเคราะห์วิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) ระบบเรียนรู้ : การยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน. กรุงเทพฯ : โครงการพัฒนาโรงเรียนเข้มแข็งด้วยการจัดการความรู้ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.).

จำเริญ จิตรหลัง. (2562). กลยุทธ์การยกระดับผลสัมฤทธิ์ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร. กรุงเทพฯ : สำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร.

ธนสมพร มโนรัตน์. (2560). รูปแบบการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระดับชาติของโรงเรียนบ้านห้องวารี (นิพัทธ์ธรรมาภรณ์อุปถัมภ์) สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 2. ศรีษะเกษ : โรงเรียนบ้านห้องวารี (นิพัทธ์ธรรมาภรณ์อุปถัมภ์).

นิกร ผงทอง. (2563). รูปแบบการบริหารเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของโรงเรียนอนุบาลเกาะกูด สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาตราด. วารสารครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร. 5(10), 53-67.

ประชา แสนเย็น. (2558). การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็ก. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษา. มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ประพฤติพันธ์ ชวลี. (2553). การดำเนินงานยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของโรงเรียนในศูนย์เครือข่าย ม่วงหวานกุดน้ำใส สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาขอนแก่น เขต 4. รายงานการศึกษาค้นคว้าอิสระปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต. ขอนแก่น : มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ประหยัด อนุศิลป์. (2555). ผลของรูปแบบการบริหารสู่การยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต 2. สระบุรี : สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต 2.

ประหยัด อินแปง. (2556). ปัญหาและความต้องการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนในสังกัดเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 20 จังหวัดอุดรธานี. การศึกษาค้นคว้าอิสระ ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

พรศักดิ์ สุจริตรักษ์ และสุพัตรา สุจริตรักษ์. (2564). รูปแบบการบริหารสถานศึกษาที่ส่งเสริมทักษะของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. 15(2), 120-137.

ลัดดา ผาพันธ์. (2561). รายงานผลการวิจัยกระบวนการบริหารงานวิชาการเพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนเหล่าใหญ่นาข่าวิทยาคม โดยใช้กิจกรรมพัฒนาการอ่านคล่องเขียนคล่อง 4 Group Development (4D) ปีการศึกษา 2561. ขอนแก่น : โรงเรียนบ้านเหล่าใหญ่นาข่าวิทยาคม.

วิจารณ์ พานิช. (2556). การเรียนรูแหงศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ : โอเพ่นเวิลด์ส พับลิชชิ่ง เฮ้าส์ จำกัด.

วิสิทธิ์ศักดิ์ ชัยเกิด. (2559). การพัฒนารูปแบบการจัดการเครือข่ายความร่วมมือเพื่อการยกระดับคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนประถมศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษา. มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ศุภกฤต ดิษฐสุวรรณ. (2559). การพัฒนารูปแบบการดำเนินงานการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนตามมาตรการ 9 ส. โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการสุวรรณภูมิ. รายงานการศึกษาส่วนบุคคล หลักสูตรพัฒนานักบริหารระดับสูง กระทรวงศึกษาธิการ (นบส.ศธ.) รุ่นที่ 6. นครปฐม : สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3. (2564). รายงานค่าสถิติ O-NET การทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน ปีการศึกษา 2563. สกลนคร : สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2556). ปฏิรูปการเรียนรู้ สอนถูกวิธี ผู้เรียนสร้างองค์ความรู้ ผล O-NET สูงขึ้น มาตรฐานระดับสากลพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2558). นโยบายสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2559. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

สำนักงานรับรองมาตรฐานและการประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน). (2555). คู่มือการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554-2558) ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ฉบับสถานศึกษา (แก้ไขเพิ่มเติม พฤศจิกายน 2554). สมุทรปราการ : ออฟเซ็ท พลัส.

สำนักงานรับรองมาตรฐานและการประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน). (2557). รายงานการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554-2558) ระดับการศึกษา ขั้นพื้นฐาน โรงเรียนบ้านขาม ตำบลขัวก่าย อำเภอวานรนิวาส จังหวัดสกลนคร สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3. กรุงเทพฯ : สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน).

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. กรุงเทพฯ : บริษัท พริกหวานกราฟฟิค จำกัด.

สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (2560). รายงานคณะกรรมาธิการขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศด้านการศึกษาเรื่อง “การสร้างกลไกประชารัฐระดับพื้นที่เพื่อขับเคลื่อนการปฏิรูปการศึกษาแบบมีส่วนร่วม.” กรุงเทพฯ : กระทรวงศึกษาธิการ.

สำนักงานศึกษาธิการจังหวัดร้อยเอ็ด. (2563). การพัฒนารูปแบบการพัฒนาการจัดการเรียนรู้เพื่อยกผลสัมฤทธิ์การทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ของจังหวัดร้อยเอ็ด. ร้อยเอ็ด: สำนักงานศึกษาธิการจังหวัดร้อยเอ็ด.

สุรพล พิมพ์สอน. (2557). กลยุทธ์การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 41. วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชายุทธศาสตร์การบริหารและการพัฒนา. กำแพงเพชร : มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร.

อภิวัฒน์ แสนคุ้ม. (2561). การยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนด้วยนวัตกรรม School Test. วารสารวิชาการ. 21(2), 19-29.

อรพรรณ โจมทา. (2556). การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อคะแนน O-NET ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ปีการศึกษา 2555 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาหนองคาย เขต 2. การศึกษาค้นคว้าอิสระปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

อรสา ดีทุ่ง. (2559). กลยุทธ์การยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 จังหวัดเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. เชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

อุดมสิน คันธภูมิ. (2558). การพัฒนารูปแบบเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนสำหรับโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษา. มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

Bizer-hansen, L. L. (2020). Investigating learning-oriented feedback as instructional process: A pedagogy of engagement and contingency to empower student learning the 21st-century classroom. Doctorate in education, California State University.

Lassen, S.R., Steele, M.M., & Sailor, W. (2006) The Relationship of School-Wide Positive Behavior Support to Academic Achievement in an Urban Middle School. Psychology in the Schools, 43, 701-712. https://doi.org/10.1002/pits.20177