รูปแบบการพัฒนาเส้นทางท่องเที่ยวที่มีศักยภาพเชิงนิเวศและวัฒนธรรมในเขตอำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู

บทคัดย่อ

การท่องเที่ยวในทุกพื้นที่ไม่ว่าจะเป็นการท่องเที่ยวแบบดั้งเดิมหรือการท่องเที่ยวรูปใหม่ย่อมมีผลกระทบทั้งด้านบวกคือ การสร้างรายได้ให้ชุมชน ร้านค้าผู้ประกอบการท่องเที่ยว การนำประเพณี ศิลปะ วัฒนธรรมต่อนักท่องเที่ยว โดยคนในชุมชนและภาครัฐมีความร่วมมือกันเพื่อสร้างแหล่งท่องเที่ยวดึงดูดนักท่องเที่ยวก่อให้เกิดความ ร่วมมือสามัคคีทั้งภาครัฐ เอกชน ชุมชนรวมถึงระดับมหาวิทยาลัย ดังนั้นในการวิจัยเรื่อง รูปแบบการพัฒนาเส้นทางท่องเที่ยวที่มีศักยภาพเชิงนิเวศและวัฒนธรรมในเขตอำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ (1) เพื่อสำรวจทรัพยากรการท่องเที่ยวและประเมินศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศและวัฒนธรรม (2) เพื่อกำหนดรูปแบบเส้นทางการท่องเที่ยวที่มีศักยภาพเชิงนิเวศและวัฒนธรรม (3)เพื่อพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวในแหล่งท่องเที่ยวที่มีศักยภาพเชิงนิเวศและวัฒนธรรม และ (4)เพื่อประชาสัมพันธ์เส้นทางท่องเที่ยวที่มีศักยภาพเชิงนิเวศและวัฒนธรรมในเขตพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู ใช้รูปแบบการวิจัยแบบผสมทั้งเชิงคุณภาพและปริมาณในการศึกษาเชิงคุณภาพดำเนินวิจัยโดยการประชุมเชิงปฏิบัติการ การระดมสมอง การประชุมกลุ่มอภิปลายผล เพื่อพัฒนารูปแบบของการสำรวจแหล่งท่องเที่ยวที่มีประสิทธิภาพ ส่วนการศึกษาวิจัยเชิงปริมาณเป็นการสำรวจโดยแบบสอบถามเพื่อประเมินผลการกำหนดรูปแบบเพื่อกำหนดรูปแบบเส้นทางการท่องเที่ยวที่มีศักยภาพเชิงนิเวศและวัฒนธรรมเชื่อมโยงในเขตอำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู การเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสำรวจทรัพยากรการท่องเที่ยวและประเมินศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศและวัฒนธรรมของผู้ทรงคุณวุฒิ ผลการวิจัยพบว่า (1) การสำรวจทรัพยากรการท่องเที่ยวและประเมินศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศและวัฒนธรรม พบว่ามีแหล่งท่องเที่ยวทั้งหมด 38 แหล่ง แบ่งออกเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ จำนวน 18 แห่ง และแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมได้ 20 แหล่ง (2) การกำหนดรูปแบบเส้นทางการท่องเที่ยวที่มีศักยภาพเชิงนิเวศและวัฒนธรรม พบว่าการกำหนดรูปแบบเส้นทางการท่องเที่ยวที่มีศักยภาพเชิงนิเวศและวัฒนธรรมเชื่อมโยงในเขตอำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู ได้รูปแบบเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงนิเวศทรัพยากรการท่องเที่ยว สถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติและวัฒนธรรม 1 อำเภอ มี 38 สถานที่ มีต้นทุนที่ดี ทำการจัดแพคเกจทัวร์ที่เหมาะสม อาจจะมี 3 ประเภท 1. วันเดย์ทริป 2. สองวันหนึ่งคืน 3. สามวันสองคืน ไว้สำหรับให้นักท่องเที่ยวเลือก เป็นแบบกรุ๊ปทัวร์, FIT คือ เดินทางมาเอง จัดรูปแบบเส้นทางการท่องเที่ยวแบบ New Normal ให้เข้ากับสถานการณ์ปัจจุบัน โดยให้ความรู้ ความเข้าใจกับผู้นำเที่ยว และนักท่องเที่ยว ให้ทันกับยุคสมัยในสภาวะปัจจุบันในการปฏิบัติตนจากการสำรวจแหล่งท่องเที่ยวทั้ง 38 แหล่งนี้ มาศึกษากับกลุ่มนักท่องเที่ยวเพื่อที่จะร้อยเรียงขึ้นมาให้เป็นจุดเส้นทางนำเที่ยวด้วยวิธีการใช้แบบสอบถาม ลำดับที่ 1 ชุมชนเกษตรสายบุญวัดถ้ำกลองเพล จำนวน 88 คน คิดเป็นร้อยละ 35.3 ลำดับที่ 2 ภูพานน้อย จำนวน 85 คน คิดเป็นร้อยละ 34.1 ลำดับที่ 3 ตลาดบ้านห้วยเดื่อ จำนวน 78 คน คิดเป็นร้อยละ 31.3 ลำดับที่ 4 น้ำตกเฒ่าโต้ จำนวน 71 คน คิดเป็นร้อยละ 28.5 ลำดับที่ 5 วนอุทยานบัวบาน จำนวน 63 คน คิดเป็นร้อยละ 25.3 ลำดับที่ 6 ห้วยตาดข่าบ้านห้วยทราย จำนวน 51 คน คิดเป็นร้อยละ 20.5 ลำดับที่ 7 โฮมสเตย์บ้านห้วยทราย จำนวน 46 คน คิดเป็นร้อยละ 18.5 ลำดับที่ 8 ภูหินลาดช่อฟ้า จำนวน 43 คน คิดเป็นร้อยละ 17.3 ลำดับที่ 9 ถ้ำดินเพียงวังเสือหิว จำนวน 43 คน คิดเป็นร้อยละ 17.3 ลำดับที่ 10 ไร่สุขสวัสดิ์ จำนวน 42 คนคิดเป็นร้อยละ 15.3 ได้รูปแบบการท่องเที่ยว 3 รูปแบบคือ 1) ประเภทวันเดย์ทริป เหมาะสำหรับคนในพื้นที่ 2)ทริป 2 วัน 1 คืน คนในแถบอีสาน 3) ทริป 3 วัน 2 คืน เหมาะกับคนที่มาจากทางไกล เป็นกรุ๊ปทัวร์มากันเองทั้งที่ขับรถไปเองได้หรือปั่นจักรยานไปเองได้ (3) การพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวในแหล่งท่องเที่ยวที่มีศักยภาพเชิงนิเวศและวัฒนธรรม พบว่า การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว จังหวัดหนองบัวลำภู ที่ค้นพบเป็นจังหวัดเล็กๆ จังหวัดหนึ่งทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนของประเทศไทย เป็นแหล่งอารยธรรม มีความเจริญรุ่งเรืองมาแต่ยุคสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ภาพเขียนสี บนภูเก้า-ภูพานคำ อำเภอโนนสัง ยุคสมัยทราวดี ใบเสมามีทุกอำเภอ และยุคสมัยศิลปะล้านช้าง เช่น ขุนใหญ่ขอบเมืองเจ้าเมืองหนองบัว (สมัยพระเจ้าฟ้างุ้ม), พระพุทธรูปพระไชยเชษฐา วัดถ้ำสุวรรณคูหา,วัดศรีคูณเมือง,เจ้าปางคำ เจ้าเมืองเวียงจำปานครกาบแก้วบัวบาน,พระวอ-พระตา เจ้าเมืองนครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน,และศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช และ (4) การประชาสัมพันธ์เส้นทางท่องเที่ยวที่มีศักยภาพเชิงนิเวศและวัฒนธรรมในเขตพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู พบว่า รูปแบบของการบริหารจัดการอยากจะเน้นคำว่าหุ้นส่วนการบริหารจัดการมากกว่าการมีส่วนร่วม จะทำให้ชุมชนได้งานได้อาชีพได้รายได้จากพื้นที่หรือแหล่งท่องเที่ยวตรงนั้นและชุมชนใกล้เคียงได้รับความสนใจมากขึ้น ทำให้มีการเติบโตทางเศรษฐกิจ ต้องมียุทธศาสตร์ในเชิงมุ่งผลสำริด (ออกทีวี, ยูทูฟ)