ภูมิปัญญาทุเรียนจันทบุรี : เศรษฐกิจสร้างสรรค์เพื่อการส่งออก

บทคัดย่อ

การพัฒนาการเกษตรโดยการขับเคลื่อนผ่านเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ให้เป็นแหล่งรายได้ คือหัวใจของเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ เป็นฐานขององค์ความรู้จากการเรียนรู้และภูมิปัญญาดั้งเดิมที่สั่งสมมาผสมผสานกับวัฒนธรรมแล้วนำมาผลิตเป็นสินค้าโดยการใช้เทคโนโลยีหรือนวัตกรรมด้านการเกษตรเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม ความต้องการทุเรียนของตลาดและการเพิ่มผลิตทุเรียนที่ได้มาตรฐานกระบวนการจัดการคุณภาพเกษตรกรที่ดี (GAP) มาตรฐานการประเมินความเสี่ยงเรื่องแมลงศัตรูพืช ปริมาณสารเคมีตกค้างและมาตรฐานหลักเกณฑ์และวิธีการที่ดีในการผลิต (GMP) รวมถึงปัญหาการรับซื้อผลไม้ไทยกำลังถูกแทรกแซงจากกลุ่มทุนต่างประเทศ จำเป็นต้องทำวิจัยอย่างเร่งด่วน ให้ผลผลิตที่ออกมาได้ปริมาณเพิ่มและมีคุณภาพรวมไปถึงข้อมูลการได้มาของมาตรฐานกำหนด ดังนั้นงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภูมิปัญญาการผลิตทุเรียนของเกษตรกร เพื่อการส่งออกไปยังประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน และประเมินแนวทางการส่งออกทุเรียนไปยังประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูล โดยใช้แบบสัมภาษณ์ แบบสังเกต และแบบสนทนากลุ่ม ทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยการพรรณนาวิเคราะห์ และใช้วิธีการประเมินตามสภาพจริง (Authentic Assessment) ผลการวิจัยพบว่า ทุเรียนที่เกษตรกรที่นิยมปลูก ได้แก่พันธุ์หมอนทองโดยการ ปลูกเป็นต้นเดี่ยวต่อหลุมหรือปลูกเป็นต้นคู่ต่อหลุม ในการส่งออกมีการคัดเกรดทุเรียนคือเกรด A เป็นเบอร์บรรจุกล่อง เกรด B เป็นเกรดตกไซส์มีราคาถูก และเกรด C เป็นการซื้อรวมคละเกรด และเกรด D เป็นเกรดที่มีตำหนิ ในการส่งออกทุเรียนพบว่ามีการขายโดยเกษตรกรเองทั้งแบบขายเหมาทั้งสวน ขายแบบตัดเอง และการขายแบบคัดเกรดพรีเมี่ยมนำไปขายหน้าโรงคัดเกรดที่มีคนจีนและคนไทยเป็นเจ้าของ เกษตรกรได้พัฒนาให้การขายโดยการโดยขึ้นทะเบียน GAP การแช่เย็นทุเรียนเพื่อให้ขายได้ตลอดปี เป็นการเพิ่มช่องทางการส่งออกในลักษณะเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ในส่วนของการประเมินการส่งออก พบว่าในการส่งออกต้องปฏิบัติตามวิธีการและขั้นตอนการส่งออกของทางราชการอย่างเคร่งครัด การประเมินเส้นทางการส่งออกที่มีหลายเส้นทางประกอบด้วยทางน้ำจากท่าเรือแหลมฉบังไปยังฮ่องกงและเซี่ยงไฮ้ ทางบกส่งเส้นทางเหนือของไทยผ่านลาวเข้าสู่ประเทศจีน ทางอากาศโดยสายการบินไทย และทางรถไฟโดยใช้รถไฟความเร็วสูงของลาว