การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชนข้าวเกษตรอินทรีย์ จังหวัดยโสธร

ผู้แต่ง

  • สุวรรณ เทียบสี สาขาวิชาการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาท้องถิ่น คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0000-0002-6028-8339
  • พงศ์ธร โพธิ์พูลศักดิ์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0000-0002-3635-5191
  • ณัฏฐชัย จันทชุม คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0000-0003-4413-1806

DOI:

https://doi.org/10.14456/iarj.2022.88

คำสำคัญ:

การพัฒนารูปแบบ; , การเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชน; , ข้าวเกษตรอินทรีย์

บทคัดย่อ

การพัฒนาประเทศที่เน้นวัฒนธรรมและภูมิปัญญาเป็นยุทธศาสตร์หนึ่งเพื่อแก้ไขปัญหาความยากจน คนว่างงาน และพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน ชาวชนบทให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น และกลายเป็นนโยบายสำคัญของรัฐบาลหลักการของการพัฒนาคือการใช้ความรู้ความสามารถที่ชุมชนมีอยู่เดิมในการสร้างรายได้อย่างเป็นกระบวนการ และเชื่อมโยงไปสู่การสร้างชุมชนเข้มแข็ง โดยใช้แนวคิดเศรษฐกิจชุมชน การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาบริบทที่เกี่ยวข้องกับการเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชนข้าวเกษตรอินทรีย์ 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชนข้าวเกษตรอินทรีย์ 3) เพื่อประเมินรูปแบบการเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชนข้าวเกษตรอินทรีย์ การศึกษาครั้งนี้ศึกษาในพื้นที่จังหวัดยโสธร ผลการวิจัยพบว่า 1) จังหวัดยโสธรประชากรส่วนใหญ่ ประกอบอาชีพทำนา ทำไร่ มีแหล่งน้ำธรรมชาติที่สำคัญ มีชุมชนเกษตรกรทำนาบากเรือที่มีผลิตภัณฑ์ข้าวหอมมะลิอินทรีย์และข้าวแปรรูปและผลิตภัณฑ์แปรรูปจากข้าวอื่นๆ ชุมชนเกษตรกรทำนาบากเรือเกิดจากการรวมกลุ่มในชุมชน มีการสร้างรายได้ จึงมาตั้งกลุ่มเพื่อเพิ่มรายได้ให้แก่ครอบครัว ตลอดถึงความหวังที่จะมีกำไร หรือเพิ่มรายได้ ลดรายจ่ายของการดำรงชีวิตประจำวัน แต่ระบบทางเศรษฐกิจของชุมชนไม่ค่อยยั่งยืน เพราะขาดการเรียนรู้ ขาดทุนทรัพย์ และอุปกรณ์ รวมถึงปัจจุบันที่มีการระบาดของโรคโควิด-19 2) รูปแบบการเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชนข้าวเกษตรอินทรีย์จังหวัดยโสธร ประกอบด้วย 1) ด้านการเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชน 2) ด้านการรวมกลุ่มของชุมชน 3) ด้านความรู้ในชุมชน และ 4) ด้านสิ่งแวดล้อมในชุมชน และ 3) ผลการประเมินรูปแบบการเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชนข้าวเกษตรอินทรีย์จังหวัดยโสธรเมื่อเทียบกับเกณฑ์อยู่ในระดับมาก

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมการเกษตร. (2560). ความสำคัญของการสร้างมูลค่าเพิ่มสินค้าเกษตร. กรุงเทพฯ: กองส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน สหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

ชอบ เข็มกลัดและ โกวิทย์ พวงงาม. (2547). การวิจัยปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมเชิงประยุกต์. กรุงเทพฯ : เสมาธรรม

ทวี วัชระเกียรติศักดิ์. (2559). การสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจให้กับชุมชนโดยการพัฒนากลุ่มอาชีพ ในพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลพลสงคราม อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิชาการบริหารธุรกิจ. 5 (1), 43-54.

ธวัชชัย เพ็งพินิจ. (2555). การพัฒนาตัวชี้วัดการประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียงของธุรกิจชุมชน :กรณีศึกษาหมู่บ้านโฮมสเตย์ จังหวัดหนองคาย. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต.

พิทยา ว่องกุล. (2541). ธุรกิจชุมชนกับการสร้างฐานเศรษฐกิจมั่นคง. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

พีระชัย กุลชัย และปัญญา หมั่นเก็บ. (2547). การพัฒนากระบวนการเรียนรู้เกษตรกรรมยั่งยืนของเกษตรกรรายย่อย ภูมินิเวศน์ฉะเชิงเทรา. ในรายงานการสัมมนาระบบเกษตรแห่งชาติ ครั้งที่ 3 :สู่ระบบการผลิตอาหารที่ปลอดภัย สร้างมูลค่าเพิ่ม และใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน. ระหว่างวันที่ 9-11 พฤศจิกายน 2547 ณ โรงแรมปางสวนแก้ว จ.เชียงใหม่.

ศุภภะ พัชราวลัย. (2561). เครือข่ายการพัฒนาความเป็นเมืองของชุมชนต้นแบบในองค์กรชุมชนตำบลไร่ขิง อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. วารสารนวัตกรรมการศึกษาและการวิจัย. 2 (2), 69-80.

สนิท ผัดเวียง. (2546). ปัญหาและอุปสรรคในการส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชนแบบพึ่งตนเองขององค์การบริหารส่วนตำบล เขตอำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่. เชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. กรุงเทพฯ.

สำนักงานจังหวัดยโสธร. (2562). แผนพัฒนาจังหวัดยโสธร พ.ศ.2561-2565 (ฉบับทบทวนประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2563). กลุ่มงานยุทธศาสตร์และข้อมูลเพื่อการพัฒนาจังหวัด สำนักงานจังหวัด.

อุทัยวรรณ ภู่เทศ. (2559). การพัฒนาศักยภาพของชุมชนในด้านการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์จากตาลโตนด บนพื้นฐานภูมิปัญญาท้องถิ่น. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์. 5 (2), 193-204.

Keeves, P.J. (1988). Educational research, methodology and measurement : An international handbook. Oxford : Pergamon Press.

Kemmis, & McTaggart, R. (1988). The Action research planner. 3rd edition. Geelong: Deakin University, Australia.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-09-05

รูปแบบการอ้างอิง

เทียบสี ส. ., โพธิ์พูลศักดิ์ พ. ., & จันทชุม ณ. . (2022). การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชนข้าวเกษตรอินทรีย์ จังหวัดยโสธร. Interdisciplinary Academic and Research Journal, 2(5), 137–154. https://doi.org/10.14456/iarj.2022.88

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ