ความเป็นธรรมและสิ่งบ่งชี้ความเป็นธรรมในทัศนะของชาวชุมชนต่างวัฒนธรรมในสังคมไทย: กรณีศึกษา ชุมชนที่มีความแตกต่างทางวัฒนธรรมในจังหวัดปทุมธานี

บทคัดย่อ

การดำเนินการต่อปัญหาความเหลื่อมล้ำและความเป็นธรรมในสังคมไทยมีการให้ความสำคัญและพยายามแก้ไขกับประเด็นนี้มาอย่างต่อเนื่อง อย่างไรก็ดีอิทธิพลของความเชื่อและวัฒนธรรมได้ส่งผลต่อความเหลื่อมล้ำและความเป็นธรรมในสังคมและนอกจากนี้ทัศนะมุมมองต่อประเด็นเรื่องความเป็นธรรมของคนในสังคมก็มีอาจมีความเข้าใจมุมมองที่เหมือนและแตกต่างกัน ดังนั้นจึงปฏิเสธไม่ได้ว่าความเป็นธรรมในทัศนะของคนแต่ละกลุ่มอาจมีความคิดเห็นทั้งเหมือนและไม่เหมือนกันทุกประการ ดังนั้นการวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาความหมายของความเป็นธรรมในทัศนะของชาวชุมชน 2) เพื่อศึกษาสิ่งบ่งชี้ความเป็นธรรมของชุมชน ในทัศนะของชาวชุมชน 3) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบสิ่งบ่งชี้ความเป็นธรรมของชุมชนที่มีความแตกต่างทาง วัฒนธรรม ผู้ให้ข้อมูลที่สำคัญในการวิจัยจำนวน 30 คน (ชุมชนละ15คน) และผู้ร่วมการสนทนากลุ่มย่อยแบบ จัดตั้งจำนวน 10 คน (ชุมชนละ 5 คน) โดยการใช้แบบสัมภาษณ์เจาะลึกเป็นเครื่องมือสำคัญในการเก็บรวบรวม ข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลทำการวิเคราะห์ตามหลักตรรกะ (Logic) และการวิเคราะห์จัดอันดับของสิ่งบ่งชี้ความ เป็นธรรมตามความถี่ซ้ำจากผู้ให้ข้อมูลด้วยการให้รหัส (coding) ของแต่ละข้อความย่อยและนำข้อมูลที่ได้มา ตรวจสอบความน่าเชื่อถือในลักษณะการเห็นร่วมกัน (Shared Viewing) จากเวทีการสนทนากลุ่มย่อย ผลการศึกษาพบว่าความเป็นธรรมในทัศนะของชาวชุมชน หมายถึง การมีความเสมอภาค เท่าเทียม ไม่ มีความเหลื่อมล้ำทั้งด้านสิทธิและโอกาส ซึ่งจะต้องมีและได้รับตามสิทธิและตามความจำเป็นอย่างเสมอภาค และ เท่าเทียมกัน และเมื่อทำการศึกษาสิ่งบ่งชี้ความเป็นธรรมในแต่ละด้านพบว่า สิ่งบ่งชี้ความเป็นธรรมในด้าน การเมืองการปกครอง พบสิ่งบ่งชี้ที่มีความคล้ายคลึงกันจำนวน 2 สิ่งบ่งชี้ ด้านเศรษฐกิจ อาชีพ รายได้พบส่งบ่งชี้ ที่มีความคล้ายคลึงกันจำนวน 3 สิ่งบ่งชี้ ด้านการศึกษา พบว่ามีสิ่งบ่งชี้คล้ายคลึงกันจำนวน 4 สิ่งบ่งชี้ ด้าน สุขภาพ การสาธารณสุขพบว่ามีสิ่งบ่งชี้คล้ายคลึงกันจำนวน 6 สิ่งบ่งชี้ ด้านการได้รับบริการและช่วยเหลือจากภาครัฐพบว่ามีสิ่งบ่งชี้คล้ายคลึงกันจำนวน 2 สิ่งบ่งชี้ ด้านการได้รับบริการและการช่วยเหลือภาครัฐ พบว่ามีสิ่งบ่งชี้คล้ายคลึงกันจำนวน 2 ส่งบ่งชี้ ด้านกฎหมายพบว่ามีสิ่งบ่งชี้คล้ายคลึงกันจำนวน 4 สิ่งบ่งชี้ และด้านด้านการอยู่ร่วมกันในสังคมพบว่ามีสิ่งบ่งชี้คล้ายคลึงกันจำนวน 11 สิ่งบ่งชี้