พุทธศาสนากับความเหลื่อมล้ำทางสังคมไทยในศตวรรษที่ 21

พระสมนึก  อตฺตทีโป; จักรี  ศรีจารุเมธีญาณ

doi:10.14456/iarj.2021.19

ผู้แต่ง

พระสมนึก อตฺตทีโป มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตอีสาน จังหวัดขอนแก่น
จักรี ศรีจารุเมธีญาณ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตอีสาน

DOI:

https://doi.org/10.14456/iarj.2021.19

คำสำคัญ:

พุทธศาสนา, ความเหลื่อมล้ำ, ศตวรรษที่ 21

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มุ่งแสดงให้เห็นถึง “ความเหลื่อมล้ำทางสังคมไทยในศตวรรษที่ 21” คือ ความไม่เท่าเทียมกันในทุกเรื่อง ทุกพื้นที่ ทุกภาคส่วน และทุกเวลา ซึ่งความเหลื่อมล้ำมีอยู่ในทุกสังคม และเป็นสาเหตุที่นำไปสู่ความขัดแย้งระหว่างคนในสังคมเดียวกันทั้งทางตรงและทางอ้อม ซึ่งปัจจัยที่ทำให้เกิดปัญหาความเหลื่อมล้ำยังคงมีอีกหลายมิติ เช่น ความเหลื่อมล้ำทางชาติพันธุ์ ความเหลื่อมล้ำทางผิวสี ความเหลื่อมล้ำทางเพศสภาพ ความเหลื่อมล้ำเพราะถิ่นที่อยู่อาศัย ความเหลื่อมล้ำด้านอายุ สังคม โอกาส และรวมถึงความเหลื่อมล้ำในด้านศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ ซึ่งในปัจจุบันเราสามารถนำหลักคำสอนทางพระพุทธศาสนามาลดความเหลื่อมล้ำทางสังคมได้ โดยใช้หลักคำสอนทางพระพุทธศาสนาที่ได้สอนถึงความเท่าเทียมกันทางสังคมเป็นวิถีแห่งความพอดี เป็นลักษณะของทางสายกลาง ความสมดุล ความมีสมานฉันท์หรือการร่วมสุขร่วมทุกข์ร่วมในการสร้างสรรค์หรือแก้ไขปัญหาต่าง ๆ เท่าเทียมกันโดยไม่เลือกที่รักมักที่ชัง ไม่ดูถูกเหยียดหยามกัน รวมทั้งไม่เอารัดเอาเปรียบกัน คือ มีความยุติธรรมและมีโอกาสที่จะใช้สิทธิเสรีภาพอย่างเท่าเทียมกันนั่งเอง

เอกสารอ้างอิง

กังสดาล เชาว์วัฒนกุล. (2557). ความเหลื่อมล้ำทางสังคมของชุมชนหมู่บ้านจัดสรรในเขตกรุงเทพเหนือ. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์. 40 (2), 67-68.

โกวิทย์ กังสนันท์. (2559). การคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและการลดความเหลื่อมล้ำ. การประชุมวิพากษ์ยุทธศาสตร์การวิจัยรายประเด็น. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.

ไชยันต์ ไชยพร. (2563.) ความเสมอภาคและไม่เสมอภาคในพุทธศาสนา. (Online). ค้นเมื่อ 7 กันยายน 2564, จาก https://www.posttoday.com/politic/columnist/630391.

ธัญลักษณ์ สัมพันธ์. (2556). ความเหลื่อมล้ำด้านสิทธิและโอกาส สิทธิและโอกาสในการรับบริการสาธารณะและการศึกษา. (Online). ค้นเมื่อ 7 กันยายน 2564, จาก http://sdgroup1.blogspot.com/ 2013/01/ 5324202 5.html.

นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2561). ความเหลื่อมล้ำทางการเมือง. (Online). ค้นเมื่อ 5 กันยายน 2564, จาก https://www.matichon.co.th/article/news_1177141.

ผาสุก พงษ์ไพจิตรและคณะ. (2563). เจาะลึกความเหลื่อมล้ำตลอดสามทศวรรษของประเทศไทย. (Online). ค้นเมื่อ 7 กันยายน 2564. จาก https://www.pier.or.th/.

พระครูปริยัติรัตนานุยุต และ อุทัย สติมั่น. (2560). พุทธธรรมกับการลดความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย. วารสารมจรพุทธปัญญาปริทรรศน์. 2 (1), 47-49.

พระมหาประเสริฐ ธมฺมเสฏฺโฐ. (2563). ความเสมอภาคในพุทธศาสนา. (Online). ค้นเมื่อ 7 กันยายน 2564. จาก https://www.gotoknow.org/posts/427669.

รัชวดี แสงมหะหมัด. (2560). ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา : คุณภาพสังคมที่คนไทยมองเห็น. วารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ 8 (1), 38-40.

วิชิตวงศ์ ณ ป้อมเพชร. (2561). ความเหลื่อมล้ำ คืออะไร ทำความเข้าใจ ความไม่เท่าเทียมกัน. (Online). สืบค้น 7 กันยายน 2564, จาก https://www.prachachat.net/columns/news-168380.

วิภารัตน์ ธาราธีรภาพ. (2560). การพัฒนาความเสมอภาคในสังคมเมืองเชิงพุทธบูรณาการ. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์. 13 (ฉบับพิเศษ), 73-74.

วิระยา พิมพ์พันธ์. (2563). ความเสมอภาค : ตามแนวคิดประชาธิปไตยมีอยู่จริงหรือในพระพุทธศาสนา. Journal of Graduate MCU KhonKaen Campus. 7 (3), 18-19.

สมชัย จิตสุชน และ จิราภรณ์ แผลงประพันธ์. (2556). รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาประเด็นเชิงนโยบายด้านความยากจนและการกระจายรายได้. สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย. นำเสนอ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สฤณี อาชวานันทกุล. (2554). ความเหลื่อมล้ำฉบับพกพา : แนวคิดหลักว่าด้วยความเหลื่อมล้ำ. (พิมพ์ครั้งที่ 1). นนทบุรี: เป็นไท พับบลิชชิ่ง.

อภิญญา เฟื่องฟูสกุล. (2558). วิถีพุทธศาสนาเพื่อสังคมในต่างประเทศ. สำนักงานฝ่ายสาธารณสงเคราะห์ของมหาเถรสมาคม. สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

อานันท์ชนก สกนธวัฒน์. (2558). ความยากจนและความเหลื่อมล้ำ. เอกสารประกอบการบรรยาย ครั้งที่ 10. หลักสูตร Human Resource Economic, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อุมาภรณ์ ภัทรวาณิชย์ และ ปัทมา อมรสิริสมบูรณ์. (2550). ความไม่เท่าเทียมด้านการศึกษา : เมืองและชนบท. นครปฐม: สำนักพิมพ์ประชากรและสังคม.

Antoine. (2011). Inequality in Education. In The Inequality Project. (Online). Retrieved from https://inequalityproject.wordpress.com/inequality-in-education/.