ปัญหาและอุปสรรคในการจัดทำบัญชีเพื่อนำไปสู่แนวทางการพัฒนาระบบบัญชีของวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดนครพนม
คำสำคัญ:
ปัญหาและอุปสรรค, การจัดทำบัญชี, วิสาหกิจชุมชน, นครพนมบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและอุปสรรคของการจัดทำบัญชีวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดนครพนม 2) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบคุณลักษณะส่วนบุคคลกับความคิดเห็นต่อปัญหาและอุปสรรคของการจัดทำบัญชีวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดนครพนม และ 3) เพื่อนำเสนอแนวทางการพัฒนาระบบบัญชีของวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดนครพนม การวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีการวิจัยแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่างเชิงปริมาณ ได้แก่ ผู้จัดทำบัญชีของวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดนครพนม โดยการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน จำนวน 201 คน กลุ่มตัวอย่างเชิงคุณภาพ ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญการจัดทำบัญชีวิสาหกิจชุมชน จำนวน 25 คน จากการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง และแบบสนทนากลุ่ม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่ สถิตพรรณนาประกอบด้วยค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติอนุมานประกอบด้วยค่าสถิติ F-test และการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 ส่วนการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหาสาระ
ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัจจุบันของปัญหาและอุปสรรคของการจัดทำบัญชีวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดนครพนมโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก โดยด้านความรู้ความสามารถอยู่ในระดับมาก ส่วนเครื่องมือที่ใช้ในการปฏิบัติงานอยู่ในระดับปานกลาง 2) ความแตกต่างของคุณลักษณะส่วนบุคคลกับความคิดเห็นต่อปัญหาและอุปสรรคจากผลการทดสอบสมมติฐานพบว่า ผู้จัดทำบัญชีวิสาหกิจชุมชนที่มีอายุ ระดับการศึกษา สาขาวิชาที่สำเร็จการศึกษา และประสบการณ์ในการปฏิบัติงานที่แตกต่างกัน มีผลต่อปัญหาและอุปสรรคในการจัดทำบัญชีแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ 3) แนวทางการพัฒนาระบบบัญชีของวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดนครพนมประกอบด้วย (1) การพัฒนาความรู้และสมรรถนะด้านบัญชีและเทคโนโลยีของบุคลากร (2) การพัฒนาระบบและกระบวนการบัญชีที่เรียบง่ายและได้มาตรฐาน (3) การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมและเข้าถึงได้ (4) การส่งเสริมความโปร่งใสและการควบคุมภายใน และ (5) การสนับสนุนจากภาครัฐและสถาบันการศึกษา
เอกสารอ้างอิง
กรมพัฒนาธุรกิจการค้าจังหวัดนครพนม. (2565). ข้อมูลธุรกิจเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษนครพนม. สืบค้น 18 เมษายน 2568. จาก https://www.dbd.go.th/index.php.
กองส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน. (2567). สรุปจำนวนวิสาหกิจชุมชนและเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนที่อนุมัติการจดทะเบียนแล้ว. สืบค้น 25 เมษายน 2567. จาก http://www.sceb.doae.go.th/Documents/STC/310367.pdf.
ชมพูนุช หุ่นนาค, สมพร เฟื่องจันทร์ และ ปภาวดี มนตรีวัต. (2562). แนวทางการพัฒนาระบบบัญชีของวิสาหกิจชุมชน กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรมหาสวัสดิ์ ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม. วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์, 9(1), 85–97.
ชลชนก โฆษิตคณิน, ชนิดาภา ดีสุขอนันต์ และ วรเทพ ตรีวิจิตร. (2560). ปัญหา อุปสรรคและแนวทางการพัฒนาการจัดทำบัญชีวิสาหกิจชุมชนจังหวัดนครปฐม. Veridian E-Journal, Silpakorn University ฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 10(3), 2138-2151.
ชลดา เหมะธุลิน, นฤมล ชินวงศ์ และ ยุทธนา จันทร์ปิตุ. (2561). ปัญหาในการจัดทำบัญชีวิสาหกิจชุมชนของกลุ่มผู้ผลิตผลิตภัณฑ์สินค้า OTOP ประเภทจักสาน ในจังหวัดอุดรธานี. วารสารวิทยาลัยบัณฑิตเอเชีย, 8(1), 51-57
ธานินทร์ ศิลป์จารุ. (2563). การวิจัยและวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วย SPSS และ AMOS. กรุงเทพฯ: บิสซิเนสอาร์แอนด์ดี.
ธีร์วรา สุตัณฑวิบูลย์. (2563). ปัญหา อุปสรรค และแนวทางพัฒนาการจัดทำบัญชีวิสาหกิจชุมชน อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี. วารสารสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฎบ้านสมเด็จเจ้าพระยา, 5(2), 48-60.
มนัสชัย กีรติผจญ. (2567). ระบบบัญชี. นนทบุรี: เอมพันธ์.
ปรางทิพย์ เสยกระโทก. (2566). คุณสมบัติของนักบัญชีที่พึงประสงค์ของสถานประกอบการในยุคดิจิทัล. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 16(2), 62-85.
พรสิริ สุขผ่อง และนัยนา แคล้วเครือ. (2565). สมรรถนะนักบัญชีที่พึงประสงค์ของสถานประกอบการในยุคดิจิทัล. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง, 11(1), 146-156.
รุ่งลักษณา ดีแจ่ม และ เจน จันทรสุภาเสน. (2560). ปัจจัยที่มีผลต่อการจัดทำบัญชีของกลุ่มวิสาหกิจชุมชน การแปรรูปผลิตภัณฑ์มะขาม จังหวัดเพชรบูรณ์. รายงานสืบเนื่องการประชุมสัมมนาวิชาการ (Proceedings) การนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ เครือข่ายบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ ครั้งที่ 17 (2152-2158). พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม.
ไฮดา สุดินปรีดา. (2563). ปัญหาและอุปสรรคของผู้จัดทำบัญชีวิสาหกิจชุมชนในอำเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส. การประชุมหาดใหญ่วิชาการระดับชาติและนานาชาติ ครั้งที่ 11. (1735-1745). สงขลา: มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.
Ala-Heikkilä, V., & Järvenpää, M. (2023). Management accountants’ image, role and identity: employer branding and identity conflict. Qualitative Research in Accounting & Management, 20(3), 337-371.
Alsharari, N.M., & Ikem, F. (2023). Digital accounting systems and information technology in the public sector: mutual interaction. Journal of Systems and Information Technology, 25(1), 53-73.
Bassani, G., Pfister, J.A. & Cattaneo, C. (2021). Management accounting change as an amplifier of a leadership dispute: an ethnography of convergent and divergent leader–follower relations. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 34(9), 104-134.
Cavite, H.J.M., Kerdsriserm, C., & Suwanmaneepong, S. (2023). Strategic guidelines for community enterprise development: a case in rural Thailand. Journal of Enterprising Communities: People and Places in the Global Economy, 17(2), 284-304.
Cavite, H.J., Mankeb, P., & Suwanmaneepong, S. (2022). Community enterprise consumers’ intention to purchase organic rice in Thailand: the moderating role of product traceability knowledge. British Food Journal, 124(4), 1124-1148.
Hariyati, H., Tjahjadi, B., & Soewarno, N. (2019). The mediating effect of intellectual capital, management accounting information systems, internal process performance, and customer performance. International Journal of Productivity and Performance Management, 68(7), 1250-1271.
Hassan, M.K., & Mouakket, S. (2018). Power, trust and control: The interaction of political behaviours in accounting-based ERP system implementation processes. Journal of Accounting in Emerging Economies, 8(4), 476-494.
Kwarteng, A., & Aveh, F. (2018). Empirical examination of organizational culture on accounting information system and corporate performance: Evidence from a developing country perspective. Meditari Accountancy Research, 26(4), 675-698.
Latif, S., Izani Mohd Salleh, S., Abd. Ghani, M., & Ahmad, B. (2023). Management accounting systems and economic sustainability: a qualitative inquiry of SMEs in Pakistan. Asian Review of Accounting, 31(3), 367-386.
Pholphirul, P., Kwanyou, A., Rukumnuaykit, P., Charoenrat, T., & Srijamdee, K. (2024). Social network analysis and network centrality in community enterprises: evidence from One Tambon One Product entrepreneurship program in border Thailand. Journal of Entrepreneurship in Emerging Economies, 16(4), 1118-1143.
Rangsungnoen, G., Sroypetch, S., & Caldicott, R.W. (2024). Extending the Baldrige excellence model for managing community-based social enterprise. Social Enterprise Journal, 20(1), 1-31.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 มหาวิทยาลัยพะเยา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผู้นิพนธ์ต้องรับผิดชอบข้อความในบทนิพนธ์ของตน มหาวิทยาลัยพะเยาไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับบทความที่ตีพิมพ์เสมอไป ผู้สนใจสามารถคัดลอก และนำไปใช้ได้ แต่จะต้องขออนุมัติเจ้าของ และได้รับการอนุมัติเป็นลายลักษณ์อักษรก่อน พร้อมกับมีการอ้างอิงและกล่าวคำขอบคุณให้ถูกต้องด้วย
The authors are themselves responsible for their contents. Signed articles may not always reflect the opinion of University of Phayao. The articles can be reproduced and reprinted, provided that permission is given by the authors and acknowledgement must be given.
