การวิเคราะห์ความท้าทายจากขบวนการก่อการร้ายในตะวันออกกลาง (2020–2024): ผลกระทบต่อความสัมพันธ์ระหว่างประเทศและยุทธศาสตร์ต่อต้านการก่อการร้ายสากล

สรายุธ รัศมี

ผู้แต่ง

สรายุธ รัศมี คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น 40002

คำสำคัญ:

การก่อการร้าย, ตะวันออกกลาง, ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ, ความมั่นคงที่ยั่งยืน

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งวิเคราะห์ความท้าทายจากขบวนการก่อการร้ายในภูมิภาคตะวันออกกลาง ระหว่างปี 2020-2024 และผลกระทบที่มีต่อความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ โดยเน้นการเปลี่ยนแปลงในภูมิภาคหลังจากสถานการณ์โควิด-19 และการใช้เทคโนโลยีในการเผยแพร่แนวคิดก่อการร้ายและการโจมตีทางไซเบอร์ ขบวนการก่อการร้ายยังคงก่อความไม่สงบในประเทศต่าง ๆ เช่น อิรัก ซีเรีย และอัฟกานิสถาน แม้ว่าสหรัฐอเมริกาและพันธมิตรจะใช้กลยุทธ์การทูตและการทหารในการต่อสู้ การศึกษายังพิจารณาแนวทางการบูรณาการความร่วมมือระหว่างประเทศในยุคใหม่ เช่น การใช้ความร่วมมือทางไซเบอร์ การตรวจจับและป้องกันภัยคุกคามทางเทคโนโลยี รวมถึงการพัฒนาความร่วมมือระหว่างประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เพื่อตอบสนองต่อการแพร่กระจายของอุดมการณ์ก่อการร้ายในภูมิภาค การศึกษานี้ยังเสนอแนวทางที่ประเทศไทยสามารถเรียนรู้จากการตอบสนองของประเทศอื่น ๆ ในการปรับนโยบายและกลยุทธ์การป้องกันในระดับชาติและระดับภูมิภาคเพื่อสร้างความมั่นคงที่ยั่งยืน ไม่เพียงแต่ช่วยให้เข้าใจถึงปัญหาที่เกิดจากขบวนการก่อการร้ายในภูมิภาคตะวันออกกลาง แต่ยังเสนอแนวทางในการเสริมสร้างความมั่นคงร่วมกันในระดับโลกและการพัฒนาแนวทางใหม่ ๆ ในการจัดการกับการขยายตัวของอุดมการณ์ก่อการร้ายในโลกยุคปัจจุบัน

เอกสารอ้างอิง

เชาว์ เชาวน์ประยูร. (2562). การสนับสนุนทางการเงินกับการดำเนินกิจกรรมของกลุ่มรัฐอิสลาม. Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). จาก https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/7076.

ดลยา เทียนทอง. (2549). พัฒนาการนโยบายต่างประเทศไทยต่ออิหร่านจากอดีตถึงปัจจุบัน. กรุงเทพฯ: สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ทศพร มะหะหมัด และจารุวจน์ สองเมือง. (2565). สภาวะการเปลี่ยนผ่านที่ส่งผลต่อและคุณภาพชีวิตสิทธิพลเรือนในอัฟกานิสถาน. วารสารการบริหารนิติบุคคลและนวัตกรรมท้องถิ่น, 9(2), 426-434.

เทิดสยาม บุญยะเสนา. (2561). ประวัติความเป็นมาของการก่อการร้าย. ค้นเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567, จาก https://thamaaya.wordpress.com.

บุญชู เกิดโชค. (2554). การบูรณาการงานต่อต้านการก่อการร้ายของไทย. กรุงเทพฯ: สถาบันวิชาการป้องกันประเทศวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร. จาก https://doi.nrct.go.th/ListDoi/listDetail?Resolve_DOI=10.14457/NDC.res.2011.8.

วรเกียรติ รัตนานนท์. (2559). การศึกษาเปรียบเทียบกลุ่มก่อการร้าย รัฐอิสลาม (The Islamic State: IS) และกลุ่มอัลกออิดะห์. กรุงเทพฯ: วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร.

วิศรุฒ เอี่ยมประกอบกิจ และภัทราวุธ ภาหา. (2564). พลวัตความมั่นคงภูมิภาคตะวันออกกลาง: ทิศทาง โอกาส และความร่วมมือบนความขัดแย้ง. วารสารมุมมองความมั่นคง, 6(2), 7-20.

ลัฐกา เนตรทัศน์. (2565). ภาพรวมการก่อการร้ายปี ค.ศ. 2021 ท่ามกลางยุคแห่งเทคโนโลยี และวิกฤตการระบาดของไวรัสโควิด-19. Law for ASEAN. จาก https://lawforasean.krisdika.go.th/Content/View?Id=882&Type=1.

ศิริวรรณ สุคนธมาน. (2559). ทฤษฎีโลกาภิวัตน์: ผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงในยุคสมัยใหม่. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

อภิศักดิ์ สมบัติเจริญนนท์. (2562). ปัญหารัฐอิสลาม (Islamic State) ในตะวันออกกลาง:บทเรียนสำหรับภูมิภาคอาเซียน. วารสารรัฏฐาภิรักษ, 61(1), 10-27.

Ali, H. (2023). The role of the International Criminal Police Organization (Interpol) in combating cyber terrorism. Retrieved November 15, 2024, from https://www.researchgate.net/publication/375890946.

Bacevich, A. J. (2016). America's War for the Greater Middle East: A Military History. Random House.

Bates. (2011). Terrorism and International Law: Accountability, Remedies, and Reform: A Report of the IBA Task Force on Terrorism. Oxford University Press, 219–240.

Beese, Y. (2024). The Film of the Islamic State The Cinefication of Jihadi Video. Springer.

Blumenau & Müllerb. (2021). International Organisations and Terrorism: Multilateral Antiterrorism Efforts, 1960–1990. Terrorism and Political Violence, 35(2), 433-451. form https://doi.org/10.1080/09546553.2021.1938002.

Borum, R. (2011). Radicalization into Violent Extremism I: A Review of Social Science Theories. Journal of

Strategic Security, 4(4), 7-36. form http://dx.doi.org/10.5038/1944-0472.4.4.1.

Carboni, A. (2025). The Houthi Movement and the Management of Instability in Wartime Yemen. CIVIL WARS, Retrieved November 15, 2024, form https://doi.org/10.1080/13698249.2024.2347144.

Cordesman, A. H. (2021). The Evolving Threat of ISIS. Center for Strategic and International Studies.

Facebook. (2020). Facebook removes content related to terrorist organizations. Retrieved November 17, 2024, form https://about.fb.com/news/2020/03/removing-content-linked-to-terrorism.

FATF. (2024). FATF’s global efforts on combating terrorist financing. Retrieved November 17, 2024, form

https://www.fatf-gafi.org/en/topics/Terrorist-Financing.html.

Global Security Institute. (2024). The Impact of Terrorism on Global Security. Retrieved November 15, 2024, from https://www.globalsecurity.org/terrorism-impact-global-security.

Gordon, M. R. (2023). The U.S. Strategy Against ISIS: Lessons and Future Directions. Brookings Institution Press.

Hazbun, W. (2023). US Military Strategy in the Middle East and the Challenge of Demilitarization. Middle East Politics, USA Foreign Policy.

International Crisis Group. (2020). The Syrian Conflict: A Long Road to Peace. Brussels: ICG.

International Relations and Security Network. (2023). Terrorism: Causes, Effects, and Solutions. Retrieved

November 15, 2024, from https://www.securitynetwork.org/terrorism-causes-effects-solutions.

INTERPOL. (2021). INTERPOL’s role in combating terrorism and transnational organized crime. Retrieved November 15, 2024, from https://www.interpol.int/en/Crimes/Terrorism.

Li, Y. & Liu, Q. (2021). A comprehensive review study of cyber-attacks and cyber security; Emerging trends and recent developments. Energy Reports, 7(1), 8176-8186. From https://doi.org/10.1016/j.egyr.2021.08.126.

Lister, C. (2020). The Syrian Jihad: Al-Qaeda, ISIS and the Evolution of Islamist Insurgency. Oxford University Press.

Loertscher, S., Ingleson, C., Fonseca, A., Norlen, T., Renard, T., Gallo, A., & Stephenson, R. (2022). Developing an enduring role for NATO’s fight against terrorism Research Symposium on the New NATO Strategic Concept. Department of Social Sciences at the United States Military Academy, 541-547.

Kanaaneh. (2024). The Hegemony of Resistance: Hezbollah and the Forging of a National-Popular Will in

Lebanon. Middle East Critique. 33(1), 3-24. from https://doi.org/10.1080/19436149.2023.2249344.

Katzman, K. (2021). Iranian Influence in the Middle East. Congressional Research Service.

Kim, W. & Sandler, T. (2020). Middle East and North Africa: Terrorism and Conflicts. Global Policy, 11(4), 424-438. from https://doi.org/10.1111/1758-5899.12829.

Larrabee, S. F. (2022). Russia's Role in the Middle East: Implications for U.S. Policy. RAND Corporation.

Microsoft. (2022). Combating Terrorism through AI and Cybersecurity. Microsoft Corporate News.

Natil, I. (2016). Turkey's Foreign Policy Challenges in the Syrian Crisis. Irish Studies in International Affairs, 27(1), 75-84. from https://doi.org/10.3318/isia.2016.27.8.

Niblock, T. (2020). China and the Middle East: A Global Strategy Where the Middle East has a Significant but Limited Place. Asian Journal of Middle Eastern and Islamic Studies, 14(4), 481-504. from

https://doi.org/10.1080/25765949.2020.1847855.

Orishev, A. B., Zalysin, I. Y., Mamedov, A. A., Alipichev, A. Y., & Donskikh, K. Y. (2022). The UN role in combating international terrorism: Achievements and challenges. Revista de Investigaciones Universidad del Quindío, 34(S2), 266-275. from http://dx.doi.org/10.33975/riuq.vol34nS2.938.

Pape, R. A. (2003). The strategic logic of suicide terrorism. American Political Science, 97(3),

-361. from https://www.jstor.org/stable/3117613.

Rapoport, D. C. (2004). The four waves of modern terrorism. In A. P. Schmid (Ed.), Terrorism and democracy University of California Press.

Saikal, A. (2021). The middle east: between covid-19, conflicts, jihadist threat and public discontent. Counter Terrorist Trends and Analyses, 13(1), 101-105. from https://www.jstor.org/stable/26979989.

Shepherd, A. J. K. (2021). EU counterterrorism, collective securitization, and the internal-external security nexus. Global Affairs, 7(5), 733–749. from https://doi.org/10.1080/23340460.2021.2001958.

Tınas, M. (2018). Arab Uprisings and the Resilience of Authoritarianism in Syria. International Security Symposium of Turkish National Police Academy entitled "Eastern Mediterranean to Persian Gulf: Crises and Order". At: Antalya, Turkey.

The Guardian. (2020). Israel uses drone technology to target Gaza terror suspects. Retrieved November 15, 2024, from https://www.theguardian.com/world/2020/dec/01/israel-uses-drone-technology-target-gaza-terror-suspects.

United Nations. (2022). Terrorism and Its Impact on Society. United Nations Office of Counter-Terrorism.

United Nations High Commissioner for Refugees. (2020). Global Trends: Forced Displacement in 2020. Geneva: UNHCR.

U.S. Institute of Peace. (2019). The Challenge of Peace in the Middle East. Washington, DC: USIP.

Vasiliev, A. M. and Zherlitsyna, N. A. (2023). The Evolution of Al-Qaeda: Between Regional Conflicts and a Globalist Perspective. Herald of the Russian Academy of Sciences, 92(13), 1240-1246. from

https://doi.org/10.1134/S1019331622190091.

World Bank. (2017). The Economic Impact of Conflict on the Middle East and North Africa. Washington, DC: World Bank.

Yeo, K. (2023). Lessons from Hamas’ Assault on Israel. RSIS Commentaries, 150(23), 1-5. from

https://hdl.handle.net/10356/171694.