ประสาทวิทยาการศึกษา: ความหมาย ขอบข่าย และเทคโนโลยีภาพถ่ายทางประสาท

ผู้แต่ง

  • ศานิตย์ ศรีคุณ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น 40002

คำสำคัญ:

ประสาทวิทยาการศึกษา, เทคโนโลยีภาพถ่ายทางประสาท, ประสาทวิทยาศาสตร์, การศึกษา

บทคัดย่อ

วิวัฒนาการและความเจริญก้าวหน้าของเทคโนโลยีภาพถ่ายทางประสาท ได้แก่ เครื่องเอฟเอ็มอาร์ไอ ที่สามารถใช้เพื่อศึกษากระบวนการทำงานของระบบประสาท ด้วยการวัดจากปริมาณความแตกต่างของคุณสมบัติทางแม่เหล็กไฟฟ้าของเลือด และเครื่องอีอีจีที่สามารถวัดคลื่นไฟฟ้าสมองของระบบประสาทวัดได้จากผลรวมของคลื่นไฟฟ้าสมองของแต่ละเซลล์ประสาท ด้วยเหตุประการฉะนี้จึงก่อเกิดองค์ความรู้เกี่ยวกับกระบวนการเรียนรู้ที่แม่นยำมากขึ้นด้วยหลักฐานเชิงประจักษ์ทางวิทยาศาสตร์ จนกระทั้งเกิดการผสมผสานศาสตร์วิชาที่เรียกว่า “ประสาทวิทยาการศึกษา” อันเป็นพหุวิทยาการที่สำคัญที่มีศาสตร์จิตวิทยา การศึกษา และประสาทวิทยาศาสตร์ หลอมรวมเพื่อสร้างความชัดเจนเกี่ยวกับกระบวนการเรียนรู้ของผู้เรียน และสามารถขยายพรมแดนการเรียนรู้ พร้อมทั้งสามารถสร้างสรรค์นวัตกรรมทางการศึกษาที่มีความน่าเชื่อถือและแม่นยำมากยิ่งขึ้น การบูรณาการศาสตร์วิชานี้เกิดขึ้นทั้งระดับอุดมการณ์ ได้แก่ ทฤษฎี อุดมคติ และคุณค่า อันเป็นการผสานศาสตร์วิชา และระดับปฏิบัติการ ได้แก่ วิธีการ และสภาพแวดล้อม/สังคม รวมทั้งระดับผลลัพธ์อีกด้วย

References

เกศราพรรณ คงเจริญ. (2559). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนเสริมสร้างสมรรถภาพการสอนตามแนวคิดการฝึกหัดทางปัญญาสําหรับนักศึกษาวิชาชีพครู. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา, 4(3), 12-27.

จตุภูมิ เขตจัตุรัส, ทัศนีย์ บุญเติม, จินตนาภรณ์ วัฒนธร. (2558). การสังเคราะห์องค์ความรู้เกี่ยวกับเครื่องมือวัดสมรรถนะสมองด้านพุทธิปัญญา.

ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ทัศนีย์ บุญเติม, จักรกฤษณ์ สําราญใจ, จุติมา เมทนีธร, .จินตนาภรณ์ วัฒนธร, .สุภาพร มัชฌิมะปุระ, ปณคพร วรรณานนท์, สุวิทย์ อุปสัย, ศานิตย์ ศรีคุณ และ ศิริพร วีระชัยรัตนา. (2558). การพัฒนาซอฟต์แวร์วัดสมรรถนะสมองด้านพทธิปัญญาฉบับภาษาไทย ด้านความตั้งใจ และ ความจำขณะทำงาน. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ราตรี สุดทรวง. (2539). ประสาทสรีรวิทยา (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

วรสิทธิ์ ศิริพรพาณิชย์. (2556). การประเมินความตั้งใจจดจ่อด้วยการตรวจคลื่นไฟฟ้าสมองและการประยุกต์ใช้ในเด็กที่เป็นโรคซนสมาธิสั้น. วารสารการแพทย์และวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 20(1), 4-12.

วิทย์ วิศทเวทย์. (2544). ปรัชญาการศึกษาไทย 2411-2545. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ศานิตย์ ศรีคุณ. (2562). การตรวจสอบความตรงเชิงทฤษฎีของซอฟแวร์แบบวัดความสามารถเชิงพุทธิปัญญาในมิติความถูกต้อง. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 42(4), 103-117.

ศานิตย์ ศรีคุณ. (2563). การตรวจสอบความตรงเชิงโครงสร้างของซอฟแวร์แบบวัดความสามารถเชิงพุทธิปัญญาในมิติเวลา ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3.วารสารปัญญาภิวัฒน์, 12(3), 229-243.

ศานิตย์ ศรีคุณ. (2563ข). การพัฒนารูปแบบการสอนที่เน้นการฝึกความจำขณะทำงานโดยใช้ประสาทวิทยศึกษาศาสตร์เป็นฐานเพื่อส่งเสริมความสามารถเชิงพุทธิปัญญาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนคณิตศาสตร์ของนักเรียน. วารสารมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนครพนม, 10(3), 105-114.

สุดาพร ติ๊บปาละ และศานิตย์ ศรีคุณ. (2565). ผลการใช้กิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้วิธีการแบบเปิดร่วมกับการฝึกเชิงพุทธิปัญญาเพื่อเสริมสร้างการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนวังเหนือวิทยา จังหวัดลําปาง. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา, 10(1), 61-85.

ส. ศิวรักษ์. (2516). ปรัชญาการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ เคล็ดไทย.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค จำกัด.

สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2554). พจนานุกรม ฉบับราชบัณทิตยสถาน พ.ศ. 2554. สืบค้น 24 สิงหาคม 2564, จาก https://dictionary.orst.go.th/index.php.

Anderson, M. (2007). The Massive Redevelopment Hypothesis and Functional Topography of the Brain. Philosophical Psychology, 20(2), 144-149.

Bright Brain Centre. (2021). EEG and Brain Waves. Retrieved September 7, 2021, from https://www.brightbraincentre.co.uk/electroencephalogram-eeg-brainwaves/.

Aspinall, P., Mavros, P., Coyne, R., and Roe, J. (2013). The urban brain: analysing outdoor physical activity with mobile EEG. British Journal of Sports Medicine, 49(4), 272–276.

Byrnes, J.P. and Vu, L.T. (2015). Educational Neuroscience: Definitional, Methodological, and Interpretive Issues. WIREs Cogn Sci, 6(1), 221-234.

Cambridge University. (2021). Cambridge Dictionary. Retrieved August 24, 2021, from https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/neuroscience.

Dick, F., Lloyd-Fox, S., Blasi, A., Elwell, C. and Mill, D. (Mareschal, D., Butterworth, B. and Tolmie, A., Editor). (2014). Neuroimaging Methods. Educational Neuroscience. United Kingdom: Jonhn Wiley & Sons, Ltd.

Duszyk, A., Dovgialo, M., Pietrzak, M., Zieleniewska, M., and Durka, P. (2019). Event-Related Potentials in the Odd-Ball Paradigm and Behavioral Scales for the Assessment of Children and Adolescents with Disorders of Consciousness: A Proof of Concept Study. The Clinical Neuropsychologist, 33(6031), 1–19.

Feiler, J.B. and Stabio, M.E. (2018). Three Pillars of Educational Neuroscience from Three Decades of Literature. Trends in Neuroscience and Education, 13(1), 17-25.

Goswani, U. (2004). Neuroscience and Education. British Journal of Educational Psychology, 74(1), 1-14.

Jamaludin, A., Henik, A. and Hale, J.B. (2019). Educational Neuroscience: Bridging Theory and Practice. Learning and Research Practice, 5(2), 939-998.

Kamel, N. and Jatoi, M.A. (2018). Brain Source Localization Using EEG Signal Analysis. New York: Taylor & Francis Group.

Kamel, N. and Malik, A.S. (2015). EEG/ERP Analysis: Method and Applications. New York: Taylor & Francis Group.

Klingberg, T., Forssberg, H., Westerberg, H. (2002). Training of Working Memory in Children With ADHD. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology (Neuropsychology, Development and Cognition: Section A), 24(6), 781–791.

Mareschal, D., Butterworth, B. and Tolmie, A. (2014). Educational Neuroscience. United Kingdom: John Wiley & Sons.

Specht, K. and Grüner, R. (2021a). Bergen fMRI Group. Retrieved September 7, 2021, form https://www.uib.no/en/rg/fmri.

Specht, K. and Grüner, R. (2021b). Bergen fMRI Group. Retrieved September 7, 2021, form https://www.uib.no/en/rg/fmri/108133/methodology#functional-magnetic-resonance-imaging-nbsp-fmri-nbsp-.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-04-01