โลกทัศน์ที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา

Authors

  • เอื้อมพร จรนามล อาจารย์ประจำสาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา

Keywords:

โลกทัศน์, นิทานพื้นบ้าน, ไทลื้อ, อำเภอเชียงคำ, จังหวัดพะเยา, World View, Folk tales, Tai Lue, Chiang Kham District, Phayao Province

Abstract

งานวิจัยเรื่องโลกทัศน์ที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา มีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมและจำแนกประเภทนิทานพื้นบ้านไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา และเพื่อศึกษาโลกทัศน์ของชาวไทลื้อที่สะท้อนจากนิทานพื้นบ้าน

การศึกษาครั้งนี้ใช้วิธีการศึกษาทางคติชนวิทยา โดยผู้วิจัยได้ดำเนินการคัดเลือกวิทยากรชาวไทลื้อที่อาศัยอยู่ในอำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา ตามคุณสมบัติที่กำหนด จากนั้นผู้วิจัยได้เก็บข้อมูลนิทานพื้นบ้านไทลื้อจากการสัมภาษณ์วิทยากรชาวไทลื้อ โดยการบันทึกเสียง บันทึกภาพ และจดบันทึกข้อมูลที่ไม่สามารถบันทึกได้ด้วยเสียงและภาพ  แล้วนำมาจัดประเภทนิทานไทลื้อ และวิเคราะห์โลกทัศน์ของชาวไทลื้อที่สะท้อนจากนิทาน

ผลการวิจัยพบว่า นิทานพื้นบ้านไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา สามารถแบ่งได้ 5 ประเภท ได้แก่ นิทานมุขตลก นิทานอธิบายเหตุ นิทานปรัมปรา นิทานเกี่ยวกับสัตว์ และนิทานคติสอนใจ

ด้านโลกทัศน์พบว่านิทานพื้นบ้านไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา สะท้อนโลกทัศน์ 6 ด้าน ได้แก่ โลกทัศน์ เรื่องอำนาจ โลกทัศน์เรื่องความเชื่อ โลกทัศน์เรื่องคติสอนใจ โลกทัศน์เรื่องสุขภาพ โลกทัศน์เรื่องธรรมชาติ และโลกทัศน์เรื่องกลุ่มชาติพันธุ์อื่น

 

World View in Folktales of Tai Lue People in Chiang Kham District, Phayao Province

Uamporn  Jornnamon

Section of Thai Language, School of Liberal Arts, University of Phayao

The purposes of the study are to collect and categorize folktales derived from Tai Lue people in Chiang Kham District, Phayao Province and to examine world view of Tai Lue people through their folk tales. The study uses folklore methods in which the subjects are drawn from the selected Thai Lue resource people who live in Tambon Yuan, Chiang Kham District, Phayao Province. The interview with the subjects focused on Tai Lue folktales is used to collect the data, recorded, photo taking, and field note taking invisible data. The folktales then are categorized in to their types and analyzed in terms of Tai Lue’s world view through folklore. 

The results of the study reveal that Thai Lue folklores can be categorized into five types, namely jests, explanatory tale, fairy tale, animal tale and fable.

Based on Tai Lue’s world view, it is found that the folklores in Chiang Kham Districts, Phayao Province reflect six aspects, namely power, belief, fable, health, nature and other ethnic groups.

Downloads

How to Cite

จรนามล เ. (2013). โลกทัศน์ที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา. Trends of Humanities and Social Sciences Research, 1(3), 28–38. Retrieved from https://so03.tci-thaijo.org/index.php/Humanties-up/article/view/42720

Issue

Vol. 1 No. 3 (2013): September - December

Section

Research Article

License

ผู้นิพนธ์ต้องรับผิดชอบข้อความในบทนิพนธ์ของตน มหาวิทยาลัยพะเยาไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับบทความที่ตีพิมพ์เสมอไป ผู้สนใจสามารถคัดลอก และนำไปใช้ได้ แต่จะต้องขออนุมัติเจ้าของ และได้รับการอนุมัติเป็นลายลักษณ์อักษรก่อน พร้อมกับมีการอ้างอิงและกล่าวคำขอบคุณให้ถูกต้องด้วย

The authors are themselves responsible for their contents. Signed articles may not always reflect the opinion of University of Phayao. The articles can be reproduced and reprinted, provided that permission is given by the authors and acknowledgement must be given.