อุดมการณ์สิ่งแวดล้อมในเอกสารโบราณล้านนา

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอุดมการณ์สิ่งแวดล้อมที่ปรากฎในในเอกสารโบราณล้านนา ซึ่งประกอบ  ไปด้วย กฎหมายโบราณล้านนา ความเชื่อเรื่องขึด และหนังสือปีใหม่เมืองล้านนา โดยใช้แนวคิดเรื่องอุดมการณ์ของหลุยส์ อัลธูแซร์ เป็นกรอบความคิดในการศึกษา พบว่า อุดมการณ์สิ่งแวดล้อมที่พบนั้นเป็นอุดมการณ์หลักที่ผู้ปกครองผลิตขึ้น  โดยใช้กลไกทั้ง 2 ประเภท คือ กลไกด้านอุดมการณ์เป็นหลัก และกลไกด้านการปราบปรามเป็นรอง เน้นการผลิตซ้ำเพื่อ  สืบทอดอุดมการณ์ผ่านการบันทึกโดยใช้รูปแบบการเขียนแบบพุทธศาสนา และอุดมการณ์สิ่งแวดล้อมดังกล่าวได้กำหนดท่าทีต่อสิ่งแวดล้อม 2 ลักษณะ กล่าวคือ กฎหมายโบราณนั้นมีท่าทีอหังการเน้นการใช้ประโยชน์จากธรรมชาติ ต่างจากความเชื่อเรื่องขึดและหนังสือปีใหม่เมืองล้านนามีท่าทีที่นอบน้อม ซึ่งมีรากฐานมาจากความเชื่อเรื่องผีซึ่งเป็นความเชื่อดั้งเดิมในสังคมล้านนา