คุณลักษณะอาสาสมัครที่มีผลต่อบทบาท อาสาสมัครสาธารณสุข
คำสำคัญ:
คุณลักษณะอาสาสมัคร, บทบาทอาสาสมัคร, อาสาสมัครสาธารณสุขบทคัดย่อ
การศึกษาเรื่อง “คุณลักษณะอาสาสมัครที่ส่งผลต่อบทบาทอาสาสมัครสาธารณสุข” โดยมุ่งเน้นกลุ่มอาสาสมัครสาธารณสุข ในเขตจังหวัดนนทบุรี โดยการศึกษาเป็นการศึกษาผ่านพื้นที่ทดลองใน 2 พื้นที่ บริบทพื้นที่ความเป็นเมืองศึกษา โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลไขแสง กำเนิดมี ตำบลบางเขน อำเภอเมืองนนทบุรี บริบทพื้นที่ชนบทศึกษา โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลวัดยอดพระพิมล ตำบลขุนศรี อำเภอไทรน้อย โดยมีกลุ่มตัวอย่างในการศึกษา 120 คน จากกลุ่มประชากรบัญชีรายชื่ออาสาสมัครสาธารณสุขจำนวน 171 คน การวิจัยมีวัตถุประสงค์การศึกษาเพื่อค้นหาคุณลักษณะของอาสาสมัคร คุณลักษณะใดมีอิทธิพลต่อบทบาทอาสาสมัครสาธารณสุข ดังนั้นการศึกษาในครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ (survey research) วิเคราะห์คุณลักษณะอาสาสมัครและบทบาท ด้วยข้อมูลทางสถิติด้วยการหาความถี่ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์สมการถดถอยพหุคูณแบบเป็นขั้นตอน (Stepwise multiple regression analysis) เพื่อศึกษาข้อมูลส่วนบุคคล และสร้างสมการทำนายคุณลักษณะอาสาสมัครสาธารณสุขที่มีผลต่อบทบาทอาสาสมัคร
ผลการศึกษาพบว่า อาสาสมัครสาธารณสุขมีคุณลักษณะสำนึกร่วมหรือความเป็นเจ้าของร่วมเกิดการเสียสละและผูกพัน และความรู้สึกอิสระในการเป็นผู้เลือกงานอาสาสมัครที่ตนเองสนใจ จะทำให้บทบาทอาสาสมัครสาธารณสุขเด่นชัดมากขึ้น และในทางกลับกันถ้าอาสาสมัครสาธารณสุขมีคุณลักษณะดังกล่าวน้อยลงเท่าไร จะทำให้บทบาทอาสาสมัครสาธารณสุขลดลงด้วย โดยคุณลักษณะที่ส่งผลต่อบทบาทของอาสาสมัครมากที่สุดคือ คุณลักษณะสำนึกร่วมหรือความเป็นเจ้าของร่วมเกิดการเสียสละและผูกพัน และความรู้สึกอิสระในการเป็นผู้เลือกงานอาสาสมัครที่ตนเองสนใจ
จากข้อค้นพบดังกล่าวเป็นแนวทางในการสร้างแรงจูงใจในการเข้าร่วมทำงานในระบบอาสาสมัครสาธารณสุข และสามารถพัฒนาเป็นข้อเสนอเชิงนโยบายต่อการพัฒนาอาสาสมัครสาธารณสุขต่อไป
References
พรรณี ชูทัยเจนจิต. (2538). จิตวิทยาการเรียนการสอน (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: คอมแพคท์ปริ้น.
นพมาศ อุ้งพระ ธีรเวคิน. (2551).ทฤษฎีบุคลิกภาพและการปรับตัว. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
นพมาศ อุ้งพระ ธีรเวคิน. (2539). การเสียสละและพฤติกรรมเพื่อสังคมในจิตวิทยาสังคมกับชีวิต. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สมพร เทพสิทธา. (2541). อุดมการณ์และบทบาทอาสาสมัคร แนวคิด และทิศทางการพัฒนางานอาสาสมัครในไทย. กรุงเทพฯ: สภาสังคมสงเคราะห์แห่งประเทศไทยในพระบรมรานินูปถัมภ์.
สุพานี สกฤฏ์วาณิช. (2552). พฤติกรรมองค์การสมัยใหม่: แนวคิด ทฤษฎี (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุรัสวดี หุ่นพยนต์ และ ภูมิธรรม เวชยชัย. (2527). ปัญหาการดำเนินงานของหน่วยงานอาสาสมัครในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำนักบัณฑิตอาสาสมัคร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุนิตย์ เชรษฐา. (2548). การศึกษาและประยุกต์บทเรียนงานอาสาสมัครจากต่างประเทศเพื่อการพัฒนาระบบอาสาสมัครในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: ไทยรูรัลเน็ต TRN, ภายใต้มูลนิธิบูรณะชนบทแห่งประเทศไทย, ในพระบรมราชูปถัมภ์.
ศุภรัตย์ รัตนมุขย์. (2551). ระบบการบริหารจัดการงานอาสาสมัคร ศึกษากรณี มูลนิธิพุทธฉื้อจี้ ไต้หวัน. กรุงเทพฯ: เชน ปริ้นติ้ง.
ศรีเรือน แก้วกังวาล. (2548). ทฤษฎีจิตวิทยาบุคลิกภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 12). กรุงเทพฯ: หมอชาวบ้าน.
ศรีเรือน แก้วกังวาล. (2558). จิตวิทยาบุคลิกภาพร่วมสมัยและจิตบำบัด. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: หมอชาวบ้าน.
ปิยากร หวังมหาพร. (2556). พัฒนาการเชิงนโยบายอาสาสมัครไทย: จากความมั่นคงสู่การพัฒนาสังคม. วารสารวิชาการ ม.ศรีปทุม. ฉบับที่ 43 ปีที่ 5 , น.16-17
ไพศาล วิสาโล. (2550). ศาสตร์และศิลป์แห่งการจัดการความดี : ศึกษากรณีมูลนิธิฉือจี้. วารสารศูนย์คุณธรรม. ฉบับที่ 3 ปีที่ 2 , น.42
จารณี สุขสม. (2556). ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจเลือกศึกษาวิชาชีพสื่อสารมวลชนในสถาบันอุดมศึกษาของรัฐเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน, สาขาสื่อสารมวลชน.
ทัศพร ชูศักดิ์. (2554). รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) พื้นที่สาธารณสุขเขต 18. ดุษฎีนิพนธ์, หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิตสาขาวิชาการจัดการ, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยคริสเตียน.
พิศาล โพธิ์ทองแสงอรุณ. (2555). การวิเคราะห์ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความรับผิดชอบต่อสังคมของผู้บริหารกับผู้ปฏิบัติงานภายในกลุ่มโรงงานอุตสาหกรรมน้ำตาล. ดุษฎีนิพนธ์, สาขาวิชาการพัฒนาธุรกิจอุตสาหกรรมและทรัพยากรมนุษย์ ภาควิชาสังคมศาสตร์, คณะศิลปศาสตร์ประยุกต์, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ.
นภัสวรรณ ตู้ปัญญากนก. (2550). บุคลิกภาพแบบ MBTI เชาวน์อารมณ์ ที่มีต่อคุณภาพชีวิตในการทำงานของพนักงานต้อนรับภาคพื้นดิน : กรณีศึกษาสายการบินต้นทุนต่ำสายการบินหนึ่ง. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะศิลปศาสตร์ สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองค์การ.
สุภาวดี นพรุจจินดา. (2553). องค์ประกอบภาวะผู้นำของผู้บริหารวิทยาลัยพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสุข. ดุษฎีนิพนธ์, มหาวิทยาลัยศิลปากร, คณะศึกษาศาสตร์, หลักสูตรปรัชญาปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาบริหารการศึกษา, ภาควิชาบริหารการศึกษา.
สุพัฒนา บุญแก้ว. (2556). ปัจจัยทางจิตสังคมที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมอาสาสมัครของอาสายุวกาชาด ในเขตกรุงเทพมหานคร.ปริญญานิพนธ์,มหาวิทยาลัยศรีนคริทรวิโรฒ, สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์, วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ประยุกต์.
อัญพร พูลทรัพย์ (2546). บุคลิกภาพห้าองค์ประกอบ (the big five) กับพฤติกรรมการเป็นสมาชิกที่ดีขององค์การ : กรณีศึกษากองรายได้ การประปานครหลวง. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะศิลปศาสตร์, สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองค์การ.
กองสนับสนุนสุขภาพภาคประชาชน.(2556) คู่มือ อสม.นักจัดการสุขภาพชุมชน . (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: หมอชาวบ้าน.
นราเขต ยิ้มสุข. (2552). ความสัมพันธ์ระหว่างคุณลักษณะของผู้ประกอบการกับความสำเร็จของผู้ประกอบการธุรกิจขนาดย่อม : กรณีศึกษาธุรกิจไม้ดอกไม้ประดับในอำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก. การค้นคว้าแบบอิสระ,มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะศิลปศาสตร์ สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองค์การ.
ศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน). (2550).รายงานผลการสํารวจ เรื่องสถานภาพคุณธรรมของประชาชนในสังคมไทย.
ศศิพัฒน์ ยอดเพชร. (2534). รายงานการวิจัยเรื่องอาสาสมัครกับการปฏิบัติงานสังคมสงเคราะห์. กรุงเทพฯ : คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
จารุพงศ์พลเดช. (2551). การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์. (ออนไลน์) สืบค้นจาก www.lopburi.go.th/governor/ book_january_51/human.doc.
Feist,J and Feist, Gregory J. (2006). Theories of Personality (6rd edition). New York: McGrawhill.
Maslow, A. H. (1954). Motivation and Personality. New York : Harper and Row.
Hjelle,L.A. and Zieger, D.J. (1992). Personality Theories: Basic Assumption, Research,and Application. (3rd edition). New York : McGrawhill.
UNV. (2004). Guidance Note on Volunteer Infrastructure. New York : McGrawhill.
Charities Aid Foundation, (2015). CAF WORLD GIVING INDEX 2015 Inhttps://www.cafonline.org/about-us/publications/2015-publications/world-giving-index-2015
Hamilton, Matthew and Hussain, Afshan. cAmericaus TeenageVolunteers: Civic Participation Begins Early in Life, in http://www.independentsector.org/programs/research/teenvolun1.pdf
Oliner, Samuel. (1999) Extraordinary Acts of Ordinary People: Faces of Heroism and Altruisme in http://www.altruisticlove.org/docs/s_oliner.html.
Penny Edgell Becker and Pawan H. Dhingra.(2001) Religious Involvement and Volunteering:Implications for Civil Societye, inhttp://www.findarticles.com/p/articles
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
ผู้นิพนธ์ต้องรับผิดชอบข้อความในบทนิพนธ์ของตน มหาวิทยาลัยพะเยาไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับบทความที่ตีพิมพ์เสมอไป ผู้สนใจสามารถคัดลอก และนำไปใช้ได้ แต่จะต้องขออนุมัติเจ้าของ และได้รับการอนุมัติเป็นลายลักษณ์อักษรก่อน พร้อมกับมีการอ้างอิงและกล่าวคำขอบคุณให้ถูกต้องด้วย
The authors are themselves responsible for their contents. Signed articles may not always reflect the opinion of University of Phayao. The articles can be reproduced and reprinted, provided that permission is given by the authors and acknowledgement must be given.
