การพัฒนาหลักสูตรฐานสมรรถนะอาชีพ สาขาวิชาเมคคาทรอนิกส์และหุ่นยนต์ ตามกรอบคุณวุฒิแห่งชาติสู่ลักษณะสากล วิทยาลัยเทคโนโลยีไออาร์พีซี จังหวัดระยอง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความต้องการจำเป็นในการพัฒนาหลักสูตร 2) พัฒนาร่างหลักสูตรและประเมินคุณภาพ และ 3) ศึกษาผลการประชาพิจารณ์หลักสูตรฐานสมรรถนะอาชีพสาขาวิชาเมคคาทรอนิกส์และหุ่นยนต์ วิทยาลัยเทคโนโลยีไออาร์พีซี จังหวัดระยอง ให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากล การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้ประกอบการ 4 คน และบุคลากรทางการศึกษา 8 คน และประเมินคุณภาพร่างหลักสูตรโดยผู้เชี่ยวชาญ 3 คน ด้วยค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC) การพัฒนาหลักสูตรอิงตามมาตรฐานอาชีพและใช้กรอบแนวคิด Competency-Based Education (CBE) Framework 5 ขั้นตอน
ผลการวิจัยพบว่า ความต้องการจำเป็นในการพัฒนาหลักสูตรมี 5 ประเด็นสำคัญ ได้แก่
1) การบูรณาการเทคโนโลยีสมัยใหม่ (IoT, PLC, AI) 2) การพัฒนาสมรรถนะสากล (ทักษะ 4Cs และภาษาอังกฤษ) 3) การสร้างสมรรถนะที่สอดคล้องกับความต้องการของตลาดแรงงาน 4) การส่งเสริมการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning และ Project-based Learning) และ 5) การสร้างเครือข่ายความร่วมมือกับสถานประกอบการ หลักสูตรที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ คือ 1) แนวคิด ข้อมูลพื้นฐาน 2) เป้าหมายและพันธกิจ 3) สาระสำคัญของสาขาวิชา 4) การวัดและประเมินผล และ 5) การบริหารจัดการหลักสูตรฐาน มีจำนวนหน่วยกิตรวม 82 หน่วยกิต ได้รับการประเมินคุณภาพโดยผู้เชี่ยวชาญในระดับ "มีความเหมาะสมมากที่สุด" (ค่าเฉลี่ย 4.92) คิดเป็นร้อยละ 90.57 ผลการประชาพิจารณ์จากผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย 16 คน ให้การยอมรับหลักสูตรในระดับ "เหมาะสม" พร้อมข้อเสนอแนะสำคัญ 3 ประการ คือ การพัฒนาสมรรถนะผู้สอน, การปรับปรุงรายวิชาให้ทันสมัย, และการพัฒนาระบบฝึกงานเชิงบูรณาการ สรุปได้ว่าหลักสูตรที่พัฒนาขึ้นนี้สอดคล้องกับแนวโน้มการศึกษาระดับสากลและตอบสนองต่อความต้องการของอุตสาหกรรม 4.0 โดยเน้นพัฒนาผู้เรียนให้เป็น Active Learner ที่มีทักษะ Digital Literacy และเป็น Global & Ethical Citizen ซึ่งจะช่วยลดช่องว่างทางทักษะและเตรียมความพร้อมสำหรับตลาดแรงงานในอนาคต
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กลุ่มยุทธศาสตร์การพัฒนาการศึกษาเฉพาะด้าน, สำนักนโยบายและแผนการศึกษา. (2560). การวิจัยและพัฒนารูปแบบการพัฒนาหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอนฐานสมรรถนะตามกรอบคุณวุฒิแห่งชาติ. สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ.
กัมพล เจริญรักษ์. (2564). การพัฒนาหลักสูตรฐานสมรรถนะของสถานศึกษานำร่องพื้นที่นวัตกรรมการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาระยอง เขต 2 [รายงานการวิจัย]. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาระยอง เขต 2.
ขยันหา อรุณ. (2563). หลักเกณฑ์และข้อจำกัดในการจัดรับฟังความคิดเห็นของประชาชนในสังคมไทย. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี, 9(2), 171-173.
คณะทำงาน. (2567). คุณลักษณะผู้เรียนระยองสู่สากล. องค์การบริหารส่วนจังหวัดระยอง.
คุณวัฒน์ ทัฬห์. (2543). กระบวนการจัดทำประชาพิจารณ์ของรัฐไทย ศึกษากรณีโครงการก่อสร้างโรงไฟฟ้าบ่อนอก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ [ภาคนิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์].
จรรจิรา ดาราชาติ. (2560). แนวทางการพัฒนาสมรรถนะนักศึกษาสาขาวิชาการโรงแรมของสถานศึกษาอาชีวศึกษาภูเก็ต ตามกรอบคุณวุฒิวิชาชีพเพื่อตอบสนองความคาดหวังของสถานประกอบการ [วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช].
ณรงค์ศักดิ์ บุณยมาลิก, ศิรประภา ชัยเนตร, และมนัสชญา จิตรบรรจง. (2563). รูปแบบความร่วมมือในการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคีสู่ความเป็นเลิศ. วารสารครุศาสตร์อุตสาหกรรม, 19(2), 1-10.
ดลประสิทธิ์, ส. (2558). การยกระดับคุณภาพการศึกษาไทยด้วยกลไกการเทียบเคียงกรอบคุณวุฒิแห่งชาติกับกรอบคุณวุฒิอ้างอิงอาเซียน. วารสารรัฏฐาภิรักษ์, 57(3), 34-48.
ทิศนา แขมมณี. (2560). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ (พิมพ์ครั้งที่ 21). สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธนาคารแห่งประเทศไทย. (2561). รายงานแนวโน้มธุรกิจ (ฉบับที่ 3/2561). ฝ่ายนโยบายโครงสร้างเศรษฐกิจ.
พระมหาอุดร อุตฺตโร (มากดี) และคณะ. (2565). การพัฒนาหลักสูตรฐานสมรรถนะสำหรับการศึกษาพระปริยัติธรรม. วารสารวิชาการพระพุทธศาสนา, 12(3), 45-58.
มูลนิธิสยามกัมมาจล. (ม.ป.ป.). โครงการต่อกล้าอาชีวะ 2567 (Industrial IoT). https://www.scbfoundation.com/project/ต่อกล้าอาชีวะ-2567
วิทยาลัยเทคโนโลยีไออาร์พีซี. (2566). นโยบายการพัฒนาหลักสูตรและความร่วมมือกับภาคอุตสาหกรรม. วิทยาลัยเทคโนโลยีไออาร์พีซี.
วิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม. (ม.ป.ป.). ปรัชญา วิสัยทัศน์ พันธกิจ. สืบค้นเมื่อ 1 สิงหาคม 2567, จาก [https://siamtechno.ac.th/about-college/about-stc/]
สถาบันเทคโนโลยีจิตรลดา. (ม.ป.ป.). ปรัชญา วิสัยทัศน์ พันธกิจ. สืบค้นเมื่อ 1 สิงหาคม 2567, จาก [https://www.cdti.ac.th/about/]
สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา. (2563). หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง พุทธศักราช 2563. กระทรวงศึกษาธิการ.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). รายงานสถานการณ์การศึกษาไทย ปี 2566.
อิสรชัย ยุทธพร. (2023, 15 มีนาคม). ประชาพิจารณ์ (Public Hearings). สถาบันพัฒนาความรู้. https://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=ประชาพิจารณ์_(Public_Hearings)
เอกสารภาษาอังกฤษ (References)
Altschuld, J. W., & Kumar, D. D. (2010). Needs assessment: An overview. Sage Publications.
American Association of Colleges of Nursing. (2021). Competency-based education. https://www.aacnnursing.org/essentials/tool-kit/competency-based-education
ASEAN Secretariat. (2023, March 1). ASEAN qualifications reference framework (AQRF) [PDF]. WOAH Asia. https://rr-asia.woah.org/app/uploads/2023/02/12-aqrf_asec-pptx.pdf
ASEE PEER. (n.d.). Graduate curriculum in Mechatronics and Robotics - Development and implementation challenges for engineering technology. https://peer.asee.org/graduate-curriculum-in-mechatronics-and-robotics-development-and-implementation-challenges-for-engineering-technology.pdf
Barrows, H. S. (1996). Problem-based learning in medicine and beyond: A brief overview. Jossey-Bass.
Boahin, P., & Boahin, P. (2018). Competency-based curriculum: A framework for bridging the gap in teaching, assessment and the world of work. Journal of Technical Education and Training, 10(2), 1-17.
Branch, R. M. (2009). Instructional design: The ADDIE approach. Springer.
Chen, P., Goncharova, A., Pilz, M., Frommberger, D., Li, J., Romanova, O., & Lin, Y. (2021). International curriculum comparison in vocational education and training: A collaborative development of an analysis instrument. International Journal for Research in Vocational Education and Training, 8(2), 123–142.
Cinque, M. (2016). “Lost in translation”: Soft skills development in European countries. Tuning Journal for Higher Education, 3(2), 389–427. https://doi.org/10.18543/tjhe-3(2)-2016pp389-427
Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2018). Designing and conducting mixed methods research (3rd ed.). Sage Publications.
Findlater, K. A. (2018). Promoting a culture of safety in engineering education. Australasian Journal of Engineering Education, 23(1), 45-53.
Le, H., Janssen, J., & Wubbels, T. (2018). A review of the literature on competency-based education in vocational education. International Journal for Research in Vocational Education and Training, 5(1), 1-24.
OECD. (2021). OECD Skills Strategy 2021: Skills for a resilient, inclusive and sustainable recovery. OECD Publishing.
Partnership for 21st Century Learning. (2019). P21 framework for 21st century learning. http://www.battelleforkids.org/networks/p21
Patrick, C. J., Ranson, D. L., & Wallace, M. J. (2008). Work integrated learning: A guide to effective practice. Routledge.
Schwab, K. (2016). The Fourth Industrial Revolution. World Economic Forum.
Spady, W. G. (1994). Outcome-based education: Critical issues and answers. American Association of School Administrators.
Thomas, J. W. (2000). A review of research on project-based learning. The Autodesk Foundation.
World Bank. (2022). Thailand Economic Monitor: Fiscal Policy for a Resilient and Equitable Future. World Bank Group.
World Economic Forum. (2023). The Future of Jobs Report 2023. https://www.weforum.org/re
