การประยุกต์วัฒนธรรมล้านนาเพื่อพัฒนาสื่อภาพยนตร์ ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการ

บทคัดย่อ

ตามด้วยยุทธศาสตร์ในการพัฒนาประเทศไทย อุตสาหกรรมเชิงสร้างสรรค์ (CREATIVE INDUSTRIES) เป็นส่วนสำคัญในการก่อเกิดรายได้กับประเทศไทย การศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการประยุกต์ใช้ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมล้านนาสำหรับการผลิตสื่อภาพยนตร์ โดยเป็นส่วนหนึ่งของโครงการ“วิจัยและพัฒนายกระดับการสร้างภาพยนตร์ไทยสู่ตลาดโลกและพัฒนากำลังคนที่เชี่ยวชาญระดับสากล โดยใช้ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมล้านนา” โครงการดังกล่าวได้รับเงินทุนสนับสนุนจาก หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนากำลังคนและทุนด้านการพัฒนาสถาบันอุดมศึกษาการวิจัยและการสร้างนวัตกรรม หรือ บพค. ด้วยวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการ

            ผลการศึกษาพบว่า 1) มีการประยุกต์ใช้วัฒนธรรมล้านนาจากภาพยนตร์ทั้ง 5 เรื่อง ผ่านประเด็นเรื่อง ความเชื่อ ศิลปะ ศิลปะนาฏกรรม อาหาร รวมไปถึงเทศกาลประจำท้องถิ่น 2) ภาพยนตร์สามารถสร้างการจดจำวัฒนธรรมล้านนาให้แก่ผู้ชมได้ดี 3) ในมิติด้านเศรษฐกิจ ภาพยนตร์มีความสามารถในการต่อยอดให้เกิดการท่องเที่ยวตามรอยภาพยนตร์ได้ในกลุ่มผู้ชม ด้านผู้ผลิตภาพยนตร์ สามารถช่วยสร้างการขับเคลื่อนเศรษฐกิจชุมชนจากการถ่ายทำภาพยนตร์ในพื้นที่จังหวัดต่างๆ 4) ในมิติด้านวัฒนธรรม ผู้ผลิตภาพยนตร์ยังนำเสนอได้ไม่ดีพอ ผู้ชมต้องมีพื้นฐานความรู้ทางวัฒนธรรมล้านนาถึงจะมีความรู้สึกร่วมในการรับชม ซึ่งแตกต่างวัฒนธรรมอื่นที่ผู้ชมมีคุ้นเคยและมีพื้นฐานทางวัฒนธรรมนั้นๆ ร่วมอยู่ เช่น วัฒนธรรมอิสาน เป็นต้น ข้อสรุปงานวิจัยได้แก่ วัฒนธรรมล้านนานั้นมีความซับซ้อนและมีรายละเอียดอีกมาก สื่อภาพยนตร์สื่อเดียวไม่สามารถถ่ายทอดได้เต็มประสิทธิภาพ แต่ต้องอาศัยพื้นที่สื่อประเภทอื่นๆ ในการสร้างความคุ้นเคยให้แก่ผู้ชม เนื่องจากต้นทุนวัฒนธรรมล้านนานั้นมีความพร้อมแล้ว ขาดแต่โอกาสและการสนับสนุนในระดับท้องถิ่นและระดับจังหวัดในการให้โอกาสผู้ผลิตภาพยนตร์ในการให้พื้นที่ผู้ผลิตภาพยนต์ระดับท้องถิ่นจึงจะสามารถสร้างความเข้มแข็งให้แก่ผู้ผลิตภาพพยนตร์ในระดับท้องถิ่นได้อย่างยั้งยืน