การแก้ไขกฎหมายปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตรให้มีการส่งเสริมเกษตรอินทรีย์: กรณีศึกษาจังหวัดสกลนคร

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวทางการปรับเปลี่ยนทำการเกษตรมาเป็นการเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกรในเขตพื้นที่ปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตร 2) ศึกษาข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องการปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตรกับการเกษตรอินทรีย์ทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ 3) ศึกษารูปแบบการแก้ไขเพิ่มเติมการส่งเสริมเกษตรอินทรีย์ในพระราชบัญญัติปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตร พ.ศ. 2518 การวิจัยนี้ใช้วิธีวิทยาการวิจัยแบบผสมประกอบด้วย การวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้เครื่องมือ ได้แก่ การวิจัยเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก การมีส่วนร่วมออกแบบ และการรับฟังความคิดเห็น นำมาวิเคราะห์เนื้อหา ประชากรจำนวน 20 คนจากการคัดเลือกเฉพาะเจาะจง คือเกษตรกรผู้มีส่วนได้เสีย เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง ผู้บริโภคและนักวิชาการ และการวิจัยเชิงปริมาณ โดยใช้แบบสอบถาม ประชากรคือเกษตรกรจำนวนประชากรมา 296 คน ตามทฤษฎีทาโร ยามาเน่ คัดเลือกแบบสุ่มและวิเคราะห์สถิติเชิงพรรณนาโดยใช้ร้อยละ

          ผลการวิจัยพบว่า 1) เกษตรกรส่วนใหญ่ในเขตปฏิรูปที่ดินยังคงใช้สารเคมีแต่ต้องการหันมาทำการเกษตรอินทรีย์โดยให้ภาครัฐส่งเสริมด้านให้ความรู้และเงินทุน 2) ประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายเกษตรอินทรีย์โดยเฉพาะ ซึ่งสหภาพยุโรปและสหรัฐอเมริกามีกฎหมายเกษตรอินทรีย์ 3) จากความเห็นของประชากรวิจัยประกอบกับรูปแบบของกฎหมายต่างประเทศดังกล่าว นำมาปรับแก้ไขเพิ่มเติมพ.ร.บ.ปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตร พ.ศ. 2518 โดยเพิ่มหมวดส่งเสริมการเกษตรอินทรีย์ประกอบไปด้วยอำนาจหน้าที่สำนักงานปฏิรูปที่ดินในการกำกับดูแลการทำการเกษตรอินทรีย์ในเขตพื้นที่ปฏิรูปที่ดิน มาตรการส่งเสริมการเกษตรอินทรีย์ สิทธิประโยชน์และเกณฑ์การเพิกถอนสิทธิประโยชน์ในเขตพื้นที่ปฏิรูปที่ดิน

           ข้อเสนอแนะการวิจัย คือให้แก้ไขพ.ร.บ.ปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตร พ.ศ. 2518 เพื่อใช้บังคับในการกำหนดหลักเกณฑ์การส่งเสริมเกษตรอินทรีย์ และการควบคุม โดยออกเป็นกฎหมายลำดับรองลงมาเพื่อให้เกิดการบังคับใช้กฎหมายส่งเสริมการเกษตรในเขตปฏิรูปที่ดินอย่างยั่งยืน