หลักสูตรฐานสมรรถนะ Non-Degree การปลูกผักปลอดภัยเพื่อส่งเสริมเกษตรกรแบบ Smart Farmer

บทคัดย่อ

หลักสูตรฐานสมรรถนะ Non-Degree การปลูกผักปลอดภัยเพื่อส่งเสริมเกษตรกรแบบ Smart Farmer ได้ดำเนินการสร้างและพัฒนาหลักสูตรประกอบด้วย 3 ผู้เป็นหุ้นส่วนภายใต้โครงการผลิตบัณฑิตพันธุ์ใหม่ประเภทประกาศนียบัตร Non-Degree โดยได้รับทุนสนับสนุนการวิจัยจากกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ของกลุ่มส่งเสริมการผลิตและพัฒนากำลังคนอุดมศึกษา กองส่งเสริมและพัฒนากำลังคนและได้รับการอนุมัติตามโครงการผลิตบัณฑิตพันธุ์ใหม่นำใช้หลักสูตรฐานสมรรถนะการปลูกผักปลอดภัยเพื่อส่งเสริมเกษตรกรแบบ Smart Farmer วัตถุประสงค์ของหลักสูตร 1) เพื่อศึกษาผลการปฏิบัติการของเกษตรกรปลูกผักปลอดภัยได้รับรองมาตรฐานสินค้าทางการเกษตรตามหลักพืช GAP 2) เพื่อศึกษาผลการปฏิบัติการแปรรูปผักปลอดภัยได้ผลิตภัณฑ์เพิ่มมูลค่าเชิงพาณิชย์สำหรับเกษตรกรแบบ Smart Farmer การจัดการเรียนการสอนได้เรียนแบบโมดูล 3 โมดูล คือ โมดูล 1 Re-Skill การผลิตพืชตามมาตรฐานหลัก GAP โมดูล 2 UP-Skill การปลูกผักปลอดภัยตามมาตรฐานสินค้าแบบพืช GAP โมดูล 3 Up-Skill การปลูกผักปลอดภัยได้พัฒนาเกษตรกรเป็น Smart farmer ใช้เวลาเรียนรวม 285 ชั่วโมง ภาคทฤษฎี 60 ชั่วโมง ภาคปฏิบัติ 225 ชั่วโมง กลุ่มเป้าหมายผู้เรียนเป็นเกษตรกร จำนวน 50 คน จากบ้านโพธิ์เงิน หมู่ที่ 13 ต.นาสีนวล อ.พยัคฆภูมิพิสัย จ.มหาสารคาม เครื่องมือการวิจัย 1)แบบประเมินสมรรถนะผู้เข้ารับการเรียนรู้ด้านองค์ความรู้ ทักษะปฏิบัติและเจตคติของหลักสูตรฐานสมรรถนะการปลูกผักปลอดภัยเพื่อส่งเสริมเกษตรกรแบบ Smart Farmer 2) แบบสอบถามการปลูกผักปลอดภัยตามมาตรฐานสินค้าแบบพืช GAP พัฒนาเกษตรกรแบบ Smart Farmer 3) แบบคำขอใบรับรองแหล่งผลิต GAP พืช (สำหรับรายเดี่ยว) 4) แบบบันทึกการตรวจประเมินแหล่งผลิต GAP พืชตามมาตรฐานสินค้าเกษตร (มกษ.) : การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืชอาหาร สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูลสถิติพื้นฐานค่าเฉลี่ย () และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) นำเสนอผลการวิจัยแบบตารางและพรรณนาวิเคราะห์

ผลการวิจัย

1) ผลการศึกษาการปฏิบัติการการเรียนรู้ของเกษตรกร 50 คนการปลูกผักปลอดภัยได้รับรองมาตรฐานสินค้าทางการเกษตรตามหลักพืช GAP พบว่าเกษตรกรจำนวน 50 คน ได้ใบรับรองมาตรฐานสินค้าการเกษตรแบบพืชอาหาร GAP จำนวน 46 คน คิดเป็น 92% ของผู้เรียนทั้งหมด 50 คน ซึ่งเป็นไปตามการปฏิบัติการทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืชอาหาร (มกษ.)

2) ผลการศึกษาการปฏิบัติการแปรรูปผักปลอดภัยได้ผลิตภัณฑ์เพิ่มมูลค่าเชิงพาณิชย์สำหรับเกษตรกรแบบ Smart Farmer พบว่าเกษตรกรจำนวน 50 คน สามารถนำความรู้ ทักษะ เจตคติไปใช้แปรรูปผักปลอดภัยได้ผลิตภัณฑ์ 4 ผลิตภัณฑ์และเกษตรกรได้ขายผลิตภัณฑ์เพิ่มมูลค่าเชิงพาณิชย์ได้ช่วยลดรายจ่ายการบริโภคผักต่อรอบการผลิตผัก 12 ชนิด จำนวน 7,250 บาท จากต้นทุนการผลิต 41,450 บาท ได้ผลผลิต 2,432 กิโลกรัม จำหน่ายได้ 74,540 บาท กำไร 40,440 บาทและเกษตรกรเมื่อเรียนจบ 3 โมดูลสามารถผ่านเกณฑ์มาตรฐานคุณสมบัติของ Smart Farmer จำนวน 6 ด้าน แต่สามารถพัฒนาเกษตรกร จำนวน 50 คน ไปเป็น Smart Farmer ปลูกผักปลอดภัยตามมาตรฐาน GAP ได้จำนวน 46 คน คิดเป็น 92% ของผู้เรียนทั้งหมดจำนวน 50 คน