การสื่อความหมายทางวัฒนธรรมในพธิกีรรมและตัวบทแต่งแก้เสียเคราะห์ของชาวไทพวนบานผื้อ อำเภอบ้านผือจังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์การสื่อความหมายทางวัฒนธรรมในพิธีกรรมและตัวบทแต่งแก้เสีย
เคราะห์ของชาวไทพวนบ้านผืออำเภอบ้านผือจังหวัดอุดรธานีเนื่องจากผู้คนในชุมชนบ้านผือตำบลบ้านผืออำเภอบ้านผือ
จังหวัดอุดรธานี มีความเชื่อเกี่ยวกับเคราะห์และโชคลาง อย่างเหนียวแน่น ผ่านพิธีกรรมแต่งแก้เสียเคราะห์เก็บข้อมูลจาก
การสัมภาษณ์และสังเกตการณ์อย่างมีส่วนร่วม โดยใช้แนวคิดวัฒนธรรมกับการสื่อความหมายของคลิฟฟอร์ดเกี่ยซ (Clifford
Geetz) นำเสนอผลการศึกษาแบบพรรณนาวิเคราะห์
ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบและองค์ประกอบของพิธีกรรมแต่งแก้เสียเคราะห์ของชาวไทพวนบ้านผืออำเภอบ้านผือ
แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ประกอบด้วย 1. พิธีกรรมแต่งแก้เสียเคราะห์เมื่อมีเหตุไม่ดีเกิดกับบุคคล 2. พิธีกรรมแต่งแก้เสีย
เคราะห์ต่ออายุ 3. พิธีแต่งแก้เสียเคราะห์เพื่อรับโชค 4. พิธีกรรมส่งราหูซึ่งทั้ง 4 ประเภทเป็นการผสมผสำนักันระหวาง
พิธีกรรมดั้งเดิมของชาวไทพวนและพิธีกรรมที่ได้รับอิทธิพลมาจากชุมชนชาวอีสาน ซึ่งมีระบบความคิดความเชื่อที่มาจาก
พุทธศาสนาและศาสนาฮินดูส่วนผลการศึกษาการสื่อความหมายทางวัฒนธรรมของพิธีกรรมแต่งแก้เสียเคราะห์ของชาว
ไทพวนบ้านผืออำเภอบ้านผือจังหวัดอุดรธานีแสดงให้เห็นว่า องค์ประกอบของพิธีกรรมและเครื่องประกอบพิธีทำหน้าที่
เป็นสื่อความหมายไปยังสิ่งที่เชื่อว่ามีอำนาจในการช่วยปัดเป่าเคราะห์ออกจากตัว ต่ออายุหรือต่อชะตาให้ตนได้อันแสดงให้
เห็นความสัมพันธ์ระหว่างคนกับสิ่งเหนือธรรมชาติและก่อเกิดพลังทางสังคม นอกจากนี้พิธีกรรมการแต่งแก้เสียเคราะห์ยังมี
ความสำคัญต่อชุมชนไทพวนบ้านผือในฐานะเป็นเครื่องมือควบคุมสังคมให้อยู่เป็นปกติสุข เป็นเครื่องปลอบประโลมใจมิให้
วิตกหวั่นไหวกับลางร้าย เป็นเครื่องมือในการสร้างความสามัคคีให้กำลังใจซึ่งกันและกันในชุมชน และพิธีกรรมนี้จะยังคงมีการ
สืบทอดและดำรงอยู่คู่ชุมชนไทพวนบ้านผือตราบเท่าปัจจุบัน