นโยบายการก าหนดราคาข้าวกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตชาวนาไทย

Abstract

การกําหนดนโยบายที่เกี่ยวข้องกับราคาข้าวของรัฐบาลไทยที่ผ่านมาจนถึงป๎จจุบัน ถือได้ว่าเป็นหัวใจสําคัญ ในการใช้เป็นกลไกในการขับเคลื่อนการทํางานของรัฐบาล เพื่อแก้ไขป๎ญหารายได้ต่ําและความยากจนของเกษตรกร โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มชาวนาซึ่งถือว่าเป็นประชากรส่วนใหญ่ของประเทศและเป็นกลุ่มที่มีผลต่อการแพ้ชนะในการ เลือกตั้งของพรรคการเมือง ขณะเดียวกันข้าวเป็นสินค้าทางการเกษตรสําคัญที่ประเทศไทยส่งออกเพื่อจําหน่ายใน ตลาดโลกที่ผ่านมารัฐบาลได้กําหนดนโยบายข้าวหลักๆ อยู่ 2 มาตรการคือ มาตรการในการแทรกแซงราคาข้าว ภายใต้นโยบายรับจํานําข้าว และมาตรการประกันรายได้ให้กับชาวนา ซึ่งจะเห็นว่าในแต่ละมาตรการหรือนโยบาย ดังกล่าวล้วนแต่มีเปูาหมายเหมือนกัน คือ การยกระดับรายได้ให้กับชาวนา ในมุมมองของนักเศรษฐศาสตร์เสรีนิยม แม้ชาวนาไทยจะมีศักยภาพและความสามารถในการทํานาให้ได้ผลผลิตสูงแต่ป๎ญหาต่างๆยังคงดํารงอยู่ ชาวนาคือ ฐานเสียงสําคัญทางการเมืองที่รัฐบาลและพรรคการเมืองต้องมีนโยบายเฉพาะในการช่วยเหลือเพื่อการยกระดับราคา ผลผลิต อันเป็นภาระทางการคลังที่หนักอึ้งของประเทศ ซึ่งแนวทางการพัฒนาที่ควรจะเป็นก็คือ การลดจํานวน ชาวนาลงโดยเฉพาะการหาทางให้ชาวนายากจนได้มีโอกาสออกจากภาคเกษตร ชาวนายากจนเหล่านี้มีที่ดินน้อยหรือ มีที่ดินทํากินไม่เหมาะสม จึงไม่สามารถให้ผลผลิตที่ดีได้ การเกษตรจึงไม่สามารถสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีให้แก่คนกลุ่มนี้ ได้ (ชลิตา บัณฑุวงศ์, 2556 : เว็บไซต์) อย่างไรก็ตามการดําเนินการลดจํานวนชาวนาลงในระยะเวลาสั้นไม่สามารถทําได้ อีกทั้งภาครัฐยังไม่มี นโยบายรองรับเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าวที่ชัดเจน การแก้ป๎ญหาที่ควรจะเป็นก็คือการที่รัฐบาลจะต้องพัฒนานโยบายการ กําหนดราคาข้าวให้มีความเหมาะสมและมีผลกระทบเชิงบวกต่อการทําให้คุณภาพชีวิตของชาวนาไทยดียิ่งขึ้น อันจะ ส่งผลต่อเนื่องไปยังการลดความเหลอื่มลา้ํในการกระจายรายได้ ดังนั้นในบทความนี้จึงขอนําเสนอนโยบายการกําหนด ราคาข้าวกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตชาวนาไทย เพื่อใช้เป็นข้อมูลและแนวทางในการพัฒนานโยบายการกําหนดราคา ข้าวให้มีความเหมาะสมกับชาวนาไทยและสังคมไทยต่อไป บทความมีเนื้อหาประกอบด้วย ความหมายของนโยบาย เกษตร นโยบายเกษตรกับสวัสดิการของสังคม นโยบายเกษตรเกี่ยวกับข้าวทฤษฎีเศรษฐศาสตร์ที่นํามาใช้ในการ กําหนดนโยบายที่เกี่ยวข้องกับราคาข้าวของไทย