การเดินทางในกรุงเทพมหานครเพื่อการตอบโจทย์สังคมผู้สูงอายุแบบองค์รวม

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) สำรวจลักษณะผู้สูงอายุและครอบครัวในพื้นที่เขตปกครองกรุงธนใต้ (2) สำรวจรูปแบบการเดินทางของผู้สูงอายุในพื้นที่เขตปกครองกรุงธนใต้ (3) สำรวจสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับการเดินทางของผู้สูงอายุในพื้นที่เขตปกครองกรุงธนใต้ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ มีจำนวน 400 คน มีอายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไป พักอาศัยอยู่ในเขตพื้นที่เขตปกครองกรุงธนใต้ ได้แก่ เขตธนบุรี เขตคลองสาน เขตภาษีเจริญและเขตบางแค ที่มีสุขภาพดีผลรวมคะแนนตามดัชนีบาร์เธลเอดีแอล (Barthel ADL index) ตั้งแต่ 12 คะแนนขึ้นไป มีการเดินทางออกจากบ้านและให้ความยินยอมในการวิจัย สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า 

1. ลักษณะผู้สูงอายุและครอบครัวของกลุ่มตัวอย่าง ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีการศึกษาระดับประถมศึกษา ประกอบอาชีพค้าขาย แหล่งที่มาของรายได้คือ เบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ ส่วนใหญ่คิดว่าตนเองมีภาวะสุขภาพดี ประวัติการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลพบว่า ส่วนใหญ่มีความถี่ในการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลรวม 2 ครั้ง ค่าใช้จ่ายเมื่อเจ็บป่วยพบว่า ส่วนใหญ่เป็นบุตรออกค่าใช้จ่าย การออกกำลังกายของกลุ่มตัวอย่างพบว่า ส่วนใหญ่ออกกำลังกายโดยการเดินมากที่สุด กิจกรรมการสังสรรค์ของกลุ่มตัวอย่างภายในบ้านพบว่า ส่วนใหญ่มีการสังสรรค์ภายในบ้านโดยการพูดคุยร่วมกับเพื่อนบ้าน การรับประทานอาหาร และการจัดงานเลี้ยง กิจกรรมการไปเที่ยวนอกบ้านส่วนใหญ่พบว่า เป็นการเดินเล่น

         2. รูปแบบการเดินทางออกนอกบ้านพบว่า 1) การเดิน ระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง    2) การใช้รถยนต์ส่วนตัว ระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง 3) การใช้รถยนต์ 

          รับจ้าง ระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง 4) การใช้จักรยานยนต์รับจ้าง ระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง           5) การใช้จักรยาน ระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับปาน

          กลาง 6) การใช้รถโดยสารประจำทาง ระดับความ    พึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง 7) การใช้รถสองแถว ระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง 8) การใช้รถตู้รับจ้าง ระดับความพึง

          พอใจอยู่ในระดับปานกลาง 9) การใช้รถจักรยานยนต์ ระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง10) การใช้รถไฟฟ้า (BTS) ระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง 11) การใช้รถไฟฟ้า 

          ใต้ดิน ระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง 12) การใช้เรือโดยสาร ระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับน้อย   

1. สิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับการเดินทางของผู้สูงอายุที่เหมาะสม คือ ทางเท้าที่มีทางลาดในจุดที่เชื่อมต่อและทางแยก รถไฟฟ้ามีลิฟท์ขนาดมาตรฐานที่รถเข็นสามารถผ่านได้ การเดินทางด้วยเรือโดยสารมีทั้งเรือด่วนและเรือข้ามฟาก

       ข้อเสนอแนะ คือ 1) ควรรณรงค์ให้คงกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพกายจิตสังคมผู้สูงอายุต่าง ๆ ต่อไป 2) โรงพยาบาลที่รับผิดชอบพื้นที่ควรมีบริการเชิงรุก เพื่อสืบค้นโรคของผู้สูงอายุอย่างรวดเร็ว 3) การขนส่งมวลชนควรพัฒนารถโดยสารสาธารณะที่บรรจุคนได้จำนวนมาก ๆ ให้มีความสะดวก เพื่อให้ผู้สูงอายุเปลี่ยนมาใช้บริการเพิ่มขึ้น 4) กรมทางหลวงชนบทควรปรับพื้นผิวถนนให้เรียบ 5) ควรปรับจุดเชื่อมต่อต่าง ๆ ให้ใช้ได้อย่างสะดวกตลอดทาง 6) ชุมชนควรรณรงค์ให้ผู้สูงอายุใช้จักรยานในการเดินทางเพิ่มขึ้นเพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตและช่วยบรรเทาปัญหาสิ่งแวดล้อมได้อีกด้วย