การบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชนการแปรรูปอาหารจังหวัดนครนายก

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการบริหารจัดการ ศึกษาสภาพการดำเนินงาน และทดลองปฏิบัติการสร้างมูลค่าเพิ่มและมูลค่าเชิงสร้างสรรค์ให้กับผลิตภัณฑ์ของวิสาหกิจชุมชนการแปรรูปอาหาร จังหวัดนครนายก โดยกลุ่มเป้าหมายในศึกษาข้อมูล คือ วิสาหกิจชุมชนการแปรรูปอาหารจังหวัดนครนายก ที่มีการจดทะเบียนผลิตภัณฑ์ชุมชน ในปี พ.ศ. 2560 จำนวน 13 กลุ่ม เลือกกลุ่มเป้าหมายแบบเจาะจง แต่ละกลุ่มมีผู้ให้ข้อมูลคือ ประธาน 1 คน และสมาชิก 5 คน รวมทั้งสิ้น 78 คน เครื่องมือที่ใช้คือ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา และเรียบเรียงเป็นเนื้อหาเชิงบรรยาย ผลการวิจัยพบว่า 1) การบริหารจัดการของวิสาหกิจชุมชนต้นแบบการแปรรูปอาหาร จังหวัดนครนายก พบว่า วิสาหกิจชุมชนทั้ง 13 กลุ่ม ประสบความสำเร็จในการดำเนินงานทั้ง 8 ด้าน ประกอบด้วย ด้านสมาชิก/แรงงาน ด้านทรัพยากร การผลิต เทคโนโลยี และสถานที่ ด้านการบริหารจัดการและการมีส่วนร่วม ด้านผู้นำ ด้านองค์ความรู้ ด้านการตลาดและการบัญชี ด้านการมีปฏิสัมพันธ์กับภายนอก และด้านข้อมูลข่าวสารและการประชาสัมพันธ์ 2) สภาพการดำเนินงานพบปัญหาที่สำคัญ คือ การพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีจุดเด่นที่แตกต่างจากคู่แข่ง อีกทั้งการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ที่ยังไม่มี อัตลักษณ์ และขาดองค์ความรู้ด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับการสร้างมูลค่าเพิ่มและมูลค่าเชิงสร้างสรรค์ จึงส่งผลให้ผลิตภัณฑ์ไม่มีจุดเด่นที่แตกต่างจากกลุ่มวิสาหกิจชุมชนอื่น และ 3) ผลการทดลองปฏิบัติการสร้างมูลค่าเพิ่มและมูลค่าเชิงสร้างสรรค์ ในด้านการสร้างมูลค่าเพิ่ม สมาชิกวิสาหกิจชุมชนได้นำข้าวไรซ์เบอรี่มาสร้างมูลค่าเพิ่ม โดยมุ่งเน้นการสร้างผลิตภัณฑ์ให้มีความแตกต่างจากผลิตภัณฑ์เดิม และเน้นให้มีความแตกต่างจากคู่แข่งขันรายอื่น โดยการนำข้าวไรซ์เบอรี่มาพัฒนาเป็นตำรับอาหารอย่างหลากหลาย ส่วนด้านการสร้างมูลค่าเชิงสร้างสรรค์ ได้นำความเป็นมาของข้าวไรซ์เบอรี่มานำเสนอเป็นเรื่องราวเพื่อสร้างความโดดเด่นของผลิตภัณฑ์ สำหรับประโยชน์ที่ได้รับจากการวิจัยนี้ได้ค้นพบการเพิ่มศักยภาพในการดำเนินงานวิสาหกิจชุมชนจังหวัดนครนายก ด้วยการสร้างมูลค่าเพิ่ม และการสร้างมูลค่าเชิงสร้างสรรค์ อีกทั้งยังสามารถใช้เป็นแนวทางการพัฒนาต่อยอดสินค้าของวิสาหกิจชุมชนอื่นได้