บ้านภู : อัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ผู้ไทกับการบริหารการพัฒนาในบริบทการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่ยั่งยืน

บทคัดย่อ

   การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพทั่วไปของชุมชนผู้ไททั้งในด้านภูมิศาสตร์ เศรษฐกิจ การเมือง สังคมวัฒนธรรม และอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ผู้ไทบ้านภู 2) การจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมโดยชุมชนของหมู่บ้านภู 3) รูปแบบอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ผู้ไทกับบริหารการพัฒนาเพื่อนำไปสู่การเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมบ้านภูที่ยั่งยืน โดยการสังเกตการณ์ทั้งแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม การสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลหลัก และการประชุมเชิงปฏิบัติการ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักคือ ผู้รู้ 10 คน ผู้ประกอบการท้องถิ่น 40 คน และผู้ให้ข้อมูลทั่วไป 25 คน นำข้อมูลที่ได้มาตรวจสอบความถูกต้องด้วยวิธีการแบบสามเส้า วิเคราะห์ข้อมูลตามความมุ่งหมายที่ตั้งไว้ และนำเสนอผลการวิจัยในรูปแบบพรรณนาวิเคราะห์ และการสังเคราะห์

    ผลการวิจัยพบว่า 1) บ้านภู ตำบลบ้านเป้า อำเภอหนองสูง จังหวัดมุกดาหาร ตั้งอยู่ที่ราบสูงเนินเขา “หินเหล็กไฟ”ประกอบด้วย กลุ่มคนชาติพันธุ์ผู้ไทเป็นส่วนใหญ่ ชาวบ้านภูมีสำนึกในความเป็นอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ผู้ไทอย่างชัดเจน ทั้งเรื่อง วิถีชีวิตชุมชน ภาษาผู้ไท เครื่องแต่งกายชุดผู้ไทสีน้ำเงินแดง อาหาร เรื่องราวประวัติศาสตร์ ฐานเรียนรู้ 6 ฐานตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ลานวัฒนธรรมผู้ไท การฟ้อนผู้ไท และการผลิตสินค้าและบริการของชุมชน 2) ในด้านจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ชาวบ้านภูมีการปรับตัวโดยนำอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ของตนเองเป็นจุดขายในการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมจากการจัดการตนเองผ่าน “การทำวัฒนธรรมให้เป็นสินค้า” หรือ “วัฒนธรรมเพื่อการท่องเที่ยว” และการจัดตั้งองค์กรและกระบวนการอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ 3) รูปแบบอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ผู้ไทกับการบริหารการพัฒนาในบริบทการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่ยั่งยืน ประกอบด้วย การจัดตั้งองค์กร การจัดทำยุทธศาสตร์สำนึกทางชาติพันธุ์ การนิยามความเป็นผู้ไท การสร้างและคัดเลือกสัญลักษณ์หมู่บ้าน การนำเสนออัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ในบริบทการท่องเที่ยว และการนำเสนออัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ภายใต้การมีปฏิสัมพันธ์กับนักท่องเที่ยว