ความสัมพันธ์ระหว่างการบริหารความเสี่ยงขององค์กรกับประสิทธิภาพการสร้างมูลค่าทางการเงินของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย
คำสำคัญ:
การบริหารความเสี่ยงขององค์กร, ประสิทธิภาพการสร้างมูลค่าทางการเงิน, ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการบริหารความเสี่ยงขององค์กรกับประสิทธิภาพ การสร้างมูลค่าทางการเงินของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย กลุ่ม SET50 โดยใช้ข้อมูลระหว่างปี พ.ศ. 2563-2567 รวมจำนวน 200 ตัวอย่าง การบริหารความเสี่ยงขององค์กรวัดค่าด้วยดัชนีการเปิดเผยข้อมูล การบริหารความเสี่ยงขององค์กร (ERMD) ส่วนประสิทธิภาพการสร้างมูลค่าทางการเงินวัดค่าด้วยต้นทุนเงินทุนถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก (WACC) และอัตราผลตอบแทนต่อเงินลงทุนเพื่อการดำเนินงาน (ROIC) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการถดถอยพหุคูณ ผลการวิจัยพบว่า ERMD มีความสัมพันธ์เชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญกับ ROIC (p < 0.05) แต่ไม่พบความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญกับ WACC (p > 0.10) สะท้อนว่าการบริหารความเสี่ยงไม่ได้ส่งผลโดยตรงต่อการลดต้นทุนเงินทุน แต่มีบทบาทชัดเจนในฐานะกลไกที่ส่งเสริมประสิทธิภาพเชิงการลงทุนและการตัดสินใจจัดสรรทรัพยากรภายในองค์กร ทั้งนี้ สอดคล้องกับแนวคิดของ Shad et al. (2022) และ Kumar and Agrawal (2024) ที่ชี้ว่าการบริหารความเสี่ยงช่วยเพิ่มเสถียรภาพเชิงกลยุทธ์และสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันระยะยาว
ตัวแปรควบคุม ได้แก่ ROA ROE และ Tobin’s Q มีความสัมพันธ์เชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญกับ ROIC สะท้อนว่าความสามารถในการทำกำไรและศักยภาพเชิงมูลค่าตลาดเป็นปัจจัยสำคัญที่กำหนดระดับประสิทธิภาพในการสร้างมูลค่าเพิ่มของบริษัท นอกจากนี้ยังพบความแตกต่างระหว่างอุตสาหกรรม โดยกลุ่มอสังหาริมทรัพย์และก่อสร้างรวมถึงกลุ่มสินค้าอุตสาหกรรมตอบสนองต่อการบริหารความเสี่ยงมากกว่ากลุ่มที่มีเสถียรภาพสูง บ่งบอกว่าอุตสาหกรรมที่มีความผันผวนของผลประกอบการสูงมักได้รับประโยชน์จากการบริหารความเสี่ยงมากกว่า ข้อค้นพบชี้ให้เห็นว่า การบริหารความเสี่ยงขององค์กรมีบทบาทสำคัญในการสร้างมูลค่าเพิ่มแก่ผู้ถือหุ้น และสามารถใช้เป็นแนวทางในการกำหนดกลยุทธ์การบริหารความเสี่ยงและการกำหนดนโยบายที่ส่งเสริมเสถียรภาพและความยั่งยืนของตลาดทุนไทย
เอกสารอ้างอิง
ดารารัตน์ โพธิ์ประจักษ์, ชนาเมธ น้อยอ่าง, และอุภาวดี เนื่องวรรณะ. (2566). การสังเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้างการเปิดเผยข้อมูลการพัฒนาที่ยั่งยืนที่ส่งผลต่อมูลค่า กิจการผ่านความเข้มแข็งทางการเงินของบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย กลุ่มเกษตร และอุตสาหกรรมอาหาร กลุ่มบริการ และกลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภค ภายใต้วิกฤตการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. วารสารนวัตกรรมธุรกิจการจัดการ และสังคมศาสตร์, 4(1), 42-59.
ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. (2568). รายชื่อหลักทรัพย์ที่ใช้คำนวณดัชนี SET50. https://www.set.or.th/th/ market/information/securities-list/constituents-list-set50-set100
ธกานต์ ชาติวงค์. (2560). ทฤษฎีที่ใช้อธิบายงานวิจัยทางบัญชี: จากอดีตถึงอนาคต. วารสารวิชาการบริหารธุรกิจ สมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมาร, 6(2), 203-212.
สภาวิชาชีพบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์. (2561). กรอบการบริหารความเสี่ยงองค์กรตามแนวทาง COSO ERM framework 2017.
สภาวิชาชีพบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์. (2562). การบริหารความเสี่ยงขององค์กร การบูรณาการร่วมกับกลยุทธ์และผลการปฏิบัติงาน. แอคทีฟพริ้นท์.
Alkhyyoon, H., Abbaszadeh, M. R., & Zadeh, F. N. (2023). Organizational risk management and performance from the perspective of fraud: A comparative study in Iraq, Iran, and Saudi Arabia. Journal of Risk and Financial Management, 16(3), 205.
Bharadwaz, D. J., & Goswami, K. C. (2023). Enterprise risk management practices in India: A case study of select Indian companies. World Journal of Advanced Research and Reviews, 19(1), 188-201.
Bragg, S. M. (2018). The interpretation of financial statements. Accounting Tools.
Chairani, C., & Siregar, S. V. (2021). The effect of enterprise risk management on financial performance and firm value: The role of environmental, social and governance performance. Meditari Accountancy Research, 29(3), 647-670.
Ernst, D., & Woithe, F. (2024). Impact of the environmental, social, and governance rating on the cost of capital: Evidence from the S&P 500. Journal of Risk and Financial Management, 17(3), 91.
Faisal, F., Abidin, Z., & Haryanto, H. (2021). Enterprise risk management (ERM) and firm value: The mediating role of investment decisions. Cogent Economics & Finance, 9(1), 2009090.
Fernandes, C. G., de Freitas Luna, M. S., Junior, E. M., & Maria, M. M. L. (2024). The impact of controversial ESG on the market value and financial constraints of brics companies. Revista De Gestão Social E Ambiental, 18(4), Article e04679. https://doi.org/10.24857/rgsa.v18n4-042
Freeman, R. E., & McVea, J. (2001). A stakeholder approach to strategic management. In M. A. Hitt, R. E. Freeman, & J. S. Harrison (Eds.), The Blackwell handbook of strategic management (pp. 189–207). Blackwell.
Freeman, R. E., & Reed, D. L. (1983). Stockholders and stakeholders: A new perspective on corporate governance. California Management Review, 25(3), 88-106. https://doi.org/10.2307/41165018
Hair, J. F., Jr., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2019). Multivariate data analysis (8th ed.). Cengage.
Hidayah, N., Azhar, Z., Setiany, E., Utami, W., & Tarmidi, D. (2024). Determinants of ERM quality and its impact on company value. Business: Theory and Practice, 25(1), 11-23.
Hong, N. T. H. (2023). The effects of enterprise risk management on the performance and risk of Vietnamese listed firms: Evidence from abnormal enterprise risk management index. Global Business & Finance Review, 28(5), 122.
Jensen, M. C., & Meckling, W. H. (1976). Theory of the firm: Managerial behavior, agency costs, and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3(4), 305-360.
Karina, R., Lestari, F., & Ivone, I. (2023). The effect of enterprise risk management on financial performance and firm value: The role of environmental, social and governance performance. Global Financial Accounting Journal, 7(2), 213-229.
Kumar, A., & Agrawal, V. (2024). An analysis of relationship between enterprise risk management and economic value added. Journal of Informatics Education and Research, 4(2), 2793-2799.
Kwintana, E., & Hanggraeni, D. (2023). The influence of enterprise risk management (ERM) on profitability, cost of debt, and company value: The role of moderation of environmental, social, governance (ESG) in Asean-5 countries period 2017-2021. International Journal of Economics Development Research (IJEDR), 4(2), 830-845.
Pangestuti, D. C., Muktiyanto, A., & Geraldina, I. (2023). Modified of ERM index for southeast Asia. Cogent Business & Management, 10(2), 2199906.
Qian, J. Q., & Zhu, J. L. (2018). Return to invested capital and the performance of mergers and acquisitions. Management Science, 64(10), 4818-4834.
Rahman, F. (2022). Impact of WACC on firm profitability: Evidence from food and allied industry of Bangladesh. arXiv preprint arXiv:2210.07955.
Shad, M. K., Lai, F. W., Shamim, A., McShane, M., & Zahid, S. M. (2022). The relationship between enterprise risk management and cost of capital. Asian Academy of Management Journal, 27(1), 79-103.
Terdpaopong, K., Wegmann, G., Kraiwanit, T., Limna, P., & Rafiyya, A. (2024). Unveiling the influence of ESG disclosures on corporate profitability: Insights from Thailand’s publicly listed companies. Journal of Infrastructure, Policy and Development, 8(7), Article 4787. https://doi.org/10.24294/jipd.v8i7.4787
Trisnawati, R., Mustikawati, S., & Sasongko, N. (2023). Enterprise risk management disclosure and CEO characteristics: An empirical study of go public companies in Indonesia. Business: Theory and Practice, 24(2), 379-391.
West, S. G., Finch, J. F., & Curran, P. J. (1995). Structural equation models with non-normal variables: Problems and remedies. In R. H. Hoyle (Ed.), Structural equation modeling: Concepts, issues, and applications (pp. 56-75). Sage.
