ผลกระทบของมาตรฐานด้านสิ่งแวดล้อม สังคมและธรรมาภิบาล (ESG) ต่อแนวทางการตรวจสอบบัญชี ของธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ในกรุงเทพมหานคร
คำสำคัญ:
มาตรฐานด้านสิ่งแวดล้อมสังคมและธรรมาภิบาล, การตรวจสอบบัญชี, ผลกระทบ, ธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อมบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาผลกระทบของมาตรฐาน ESG ต่อแนวทางการตรวจสอบบัญชีของธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ในกรุงเทพมหานคร และ 2) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างแนวทางการตรวจสอบบัญชีกับการนำมาตรฐาน ESG มาประยุกต์ใช้ โดยดำเนินการศึกษาและเก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนมกราคม 2568 ถึงเดือนสิงหาคม 2568 การวิจัยใช้ระเบียบวิธีแบบผสมผสาน ประกอบด้วยการศึกษาเชิงเอกสารและการวิจัยเชิงสำรวจ โดยเก็บข้อมูลเชิงปริมาณจากกลุ่มตัวอย่าง 400 ราย ใน 3 ภาคธุรกิจหลัก มีการสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิอย่างเป็นสัดส่วน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงปริมาณ คือ แบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา สหสัมพันธ์เพียร์สัน การถดถอยเชิงเส้นพหุคูณ และองค์ประกอบเชิงสำรวจ EFA
ผลการวิจัยพบว่า SMEs ในกรุงเทพมหานครให้ความสำคัญกับการดำเนินงานด้าน ESG ค่าเฉลี่ยรวมอยู่ในระดับสูง (𝑥̅ = 3.98) โดยเฉพาะด้านสังคม (𝑥̅ = 4.00) รองลงมาคือด้านธรรมาภิบาล (𝑥̅ = 3.99) และด้านสิ่งแวดล้อม (𝑥̅ = 3.94) สำหรับแนวทางการตรวจสอบบัญชีโดยรวมอยู่ในระดับสูงมาก (𝑥̅ = 4.29) โดยด้านการปฏิบัติตามมาตรฐานการบัญชีและการบริหารความเสี่ยงได้รับคะแนนสูงสุด (𝑥̅ = 4.35) การวิเคราะห์เชิงสถิติยืนยันว่า ESG ส่งผลกระทบเชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญต่อแนวทางการตรวจสอบบัญชี (R² = 0.672, p < 0.001) โดยด้านธรรมาภิบาลมีอิทธิพลสูงสุด (β = 0.426) และมีความสัมพันธ์เชิงบวกในทุกมิติ โดยเฉพาะการเปิดเผยข้อมูลและธรรมาภิบาล (r = 0.635) อีกทั้งผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าการนำ ESG มาประยุกต์ใช้ช่วยเสริมประสิทธิภาพ เพิ่มความโปร่งใส และลดความเสี่ยงในการตรวจสอบบัญชี ข้อเสนอแนะได้แก่ การบูรณาการ ESG เข้ากับระบบบัญชีของ SMEs และการสนับสนุนจากภาครัฐด้านองค์ความรู้และเงินทุน เพื่อสร้างความสามารถในการแข่งขันและความยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
ชัยวัฒน์ วิบูลย์สวัสดิ์. (2567). ตลาดทุนไทยกับการขับเคลื่อนความยั่งยืน. ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. https://www.set.or.th/th/sustainable-development/knowledge/article/sustainability-capital-market
ดวงกมล จตุรภัทรวงศ์, วิภาวี ศรีคำภา, และนภดล ร่มโพธิ์. (2566). การพัฒนาแนวทางการตรวจสอบด้านความยั่งยืนสำหรับวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมในประเทศไทย. วารสารการบัญชีไทย, 19(2), 45-62.
ธนาคารยูโอบี. (2567). UOB business outlook study 2024 เผย SME ไทยมองบวกเศรษฐกิจปี 2567. https://www.uob.co.th/news-updates/UOB-Business-Outlook-Study-2024.page
ธานินทร์ ศิลป์จารุ. (2563). การวิจัยและวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วย SPSS และ AMOS (พิมพ์ครั้งที่ 14). สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิกุล ตันติพิภพ. (2567). SCB ตั้งเป้าปล่อยสินเชื่อเพื่อความยั่งยืนให้ SMEs 2 พันล้าน. ประชาชาติธุรกิจ. https://www.prachachat.net/finance/news-1289456
วิมลกานต์ โกสุมาศ. (2567). มูลนิธิเอเชียหนุน SMEs ไทยปรับตัวสู่มาตรฐาน ESG. ไทยรัฐออนไลน์. https://www.thairath.co.th/business/economics/2754321
สภาวิชาชีพบัญชี ในพระบรมราชูปถัมภ์. (2567). ร่างมาตรฐานการรายงานทางการเงินเกี่ยวกับการเปิดเผยข้อมูลด้านความยั่งยืน (TFRS S1: General requirement disclosure). https://acpro-std.tfac.or.th/test_std/ uploads/files/
สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (สสว.). (2567). ภาพรวม MSME แยกรายจังหวัดหรืออุตสาหกรรม. SME Big Data. https://www.smebigdata.com/msme/dashboard
ขั้นตอนตรวจสอบบัญชีและการเตรียมเอกสารภาษี สำหรับธุรกิจ SME. (2567). Post Today. https://www.posttoday.com/columnist/717088
Akerlof, G. A. (1970). The market for "lemons": Quality uncertainty and the market mechanism. The Quarterly Journal of Economics, 84(3), 488–500.
Arens, A. A., Elder, R. J., & Beasley, M. S. (2020). Auditing and assurance services: An integrated approach (17th ed.). Pearson.
Bank of Thailand. (2025). Thailand taxonomy: A reference tool for sustainable economy. https://www.bot.or.th/en/financial-innovation/sustainable-finance/green/Thailand-Taxonomy.html
Carey, P. (2019). External accountants’ business advice and SME performance. Pacific Accounting Review, 31(2), 137–154.
Chainual, R., Thavorn, J., Phayaphrom, B., & Klongthong, W. (2024). Environmental, social, and corporate governance (ESG) for Thai SMEs sustainability. International Conference on Economics, Business and Interdisciplinary Studies (ICEBIS2024). National Research Council of Thailand.
Clark, G., Feiner, A., & Viehs, M. (2015). From the stockholder to the stakeholder: How sustainability can drive financial outperformance. Oxford University Press.
Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO). (2013). Internal control—Integrated framework.
Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2018). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (5th ed.). Sage.
DeFond, M., & Zhang, J. (2014). A review of archival auditing research. Journal of Accounting and Economics, 58(2–3), 275–326.
DiMaggio, P., & Powell, W. W. (1983). The iron cage revisited: Institutional isomorphism and collective rationality in organizational fields. American Sociological Review, 48(2), 147–160.
Eccles, R. G., Ioannou, I., & Serafeim, G. (2014). The impact of corporate sustainability on organizational processes and performance. Management Science, 60(11), 2835–2857.
Ellili, N. O. D. (2022). Impact of ESG disclosure and financial reporting quality on investment efficiency. Corporate Governance: The International Journal of Business in Society, 22(5), 1094–1111.
Fama, E. F. (1970). Efficient capital markets: A review of theory and empirical work. The Journal of Finance, 25(2), 383–417.
Feller, W. (1968). An introduction to probability theory and its applications (Vol. 1, 3rd ed.). Wiley.
Friede, G., Busch, T., & Bassen, A. (2015). ESG and financial performance: Aggregated evidence from more than 2000 empirical studies. Journal of Sustainable Finance & Investment, 5(4), 210–233.
Hay, D. (2019). Audit fees: A meta-analysis of the effect of demand and supply attributes. Contemporary Accounting Research, 36(1), 78–114.
Healy, P., & Palepu, K. (2001). Information asymmetry, corporate disclosure, and the capital markets: A review of the empirical disclosure literature. Journal of Accounting and Economics, 31(1–3), 405–440.
Hubbard, D. W. (2009). The failure of risk management: Why it’s broken and how to fix it. Wiley.
Jensen, M. C., & Meckling, W. H. (1976). Theory of the firm: Managerial behavior, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3(4), 305–360.
Kotsantonis, S., Pinney, C., & Serafeim, G. (2016). ESG integration in investment management: Myths and realities. Journal of Applied Corporate Finance, 28(2), 10–16.
KPMG in Thailand. (2023). KPMG empowers SMEs to enhance business strategy with four-step ESG value creation approach. https://kpmg.com/th/en/home/media/pressreleases/2023/ 04/integrating-esg-into-smes-business-strategy-en.html
Lohr, S. L. (2019). Sampling: Design and analysis (2nd ed.). Chapman and Hall/CRC Press.
Savage, L. J. (1972). The foundations of statistics (2nd ed.). Dover.
Scott, W. R. (2015). Financial accounting theory (7th ed.). Pearson.
Sharawi, H., & Shahawi, M. (2024). The impact of ESG disclosure on financial reporting quality: Evidence from KSA. Journal of Survey in Fisheries Sciences, 11(4), 98–108.
Verrecchia, R. E. (2001). Essays on disclosure. Journal of Accounting and Economics, 32(1–3), 97–180.
Yamane, T. (1973). Statistics: An introductory analysis (2nd ed.). Harper and Row.
