แนวทางการบริหารจัดการกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่มะม่วงโชคอนันต์ อำเภอศรีนคร จังหวัดสุโขทัย

ผู้แต่ง

  • มนตรี ธรรมพัฒนากูล สาขาวิชาบริหารธุรกิจ คณะบริหารธุรกิจและศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา พิษณุโลก
  • กาญจนา ทวินันท์ สาขาวิชาบริหารธุรกิจ คณะบริหารธุรกิจและศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา พิษณุโลก

คำสำคัญ:

การบริหารจัดการ, เกษตรกร, เกษตรแปลงใหญ่, มะม่วงโชคอนันต์

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาทรัพยากรการบริหารจัดการของกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่มะม่วงโชคอนันต์ 2) ศึกษาปัญหาและอุปสรรคในการบริหารจัดการกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่มะม่วงโชคอนันต์ และ 3) เสนอแนวทางการบริหารจัดการกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่มะม่วงโชคอนันต์ ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี โดยการวิจัยเชิงปริมาณเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามจากสมาชิกกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่มะม่วงโชคอนันต์จำนวน 65 คน ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกจากคณะกรรมการบริหารกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่มะม่วงโชคอนันต์ จำนวน 6 คน สถิติที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า 1) ทรัพยากรการบริหารจัดการกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่มะม่วงโชคอนันต์โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่าด้านที่มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุดคือ ด้านคน ด้านการตลาด ด้านเครื่องจักร ด้านวิธีการและด้านที่มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากคือ ด้านการเงินและด้านวัตถุดิบ 2) ปัญหาและอุปสรรคในการบริหารจัดการกลุ่มคือ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและภัยธรรมชาติซึ่งส่งผลกระทบต่อปริมาณผลผลิต 3) แนวทางการบริหารจัดการกลุ่มประกอบด้วย การยกระดับความเข้มแข็งและศักยภาพในการบริหารจัดการกลุ่มในการเป็นเกษตรกรต้นแบบ การพัฒนาเพิ่มศักยภาพโดยการนำเทคโนโลยีหรือเทคนิควิธีการใหม่ ๆ มาประยุกต์ใช้การเสริมสร้างความรู้ให้กลุ่มเกษตรกรในการปรับตัวสู่วิถีการเกษตรสมัยใหม่ การส่งเสริมการนำองค์ความรู้จากปราชญ์เกษตรในชุมชนมาบูรณาการและประยุกต์ใช้ การบริหารจัดการน้ำและพื้นที่ปลูกเพื่อรับมือกับสภาพอากาศและภัยธรรมชาติ

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมการเกษตร. (2565). สรุปจำนวนแปลงใหญ่รายปี. https://co-farm.doae.go.th/graph/Report3smry. php?hash=cht_Report3_Chart1

กิตธวัช บุญทวี, ปิยกนิฏฐ์ โชติวนิช และ เอกสิทธิ์ อ่อนสะอาด. (2564). ความเป็นผู้ประกอบการ การจัดการความรู้

กลยุทธ์การตลาด ความสามารถทางนวัตกรรม และผลการดำเนินงานของธุรกิจเกษตรอินทรีย์ในประเทศไทย. วารสารวิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร, 38(1), 108–125.

เขมภัทท์ เย็นเปี่ยม และ ดนุสรณ์ กาญจนวงศ์. (2567). แนวทางการพัฒนาการจัดการนาแปลงใหญ่ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวในจังหวัดสุพรรณบุรี. วารสาร มจร พุทธปัญญาปริทรรศน์, 9(2), 67–78.

ชนิษฏา ชูสุข, สายฝน แสงหิรัญ, ทองประเสริฐ สมกฤษ มีปิด และ ดารารัตน์ ชัยมนตรี. (2559). การปรับตัวของชุมชนต่อปัญหาการขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตรในพื้นที่ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา: กรณีศึกษาตำบลรำแดง อำเภอสิงหนคร และตำบลเชิงแส อำเภอกระแสสินธุ์ จังหวัดสงขลา. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

ฐาณิศรา กาบบัวศรี. (2562). เทคนิคและกระบวนการ POSDCoRB (Process and technique of POSDCoRB). วารสารสมาคมพัฒนาวิชาชีพการบริหารการศึกษาแห่งประเทศไทย, 1(3), 15–22.

ทัศนีย์ ฟักน้อย. (2564). แนวทางการบริหารจัดการความเข้มแข็งของกลุ่มสมาชิกการเลี้ยงปลา: กรณีศึกษาบ้านท่าแห หมู่ที่ 4 ตำบลหาดท่าเสา อำเภอเมือง จังหวัดชัยนาท. วารสารเซนต์จอห์น (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 24(34), 223–241.

ธัญลักษณ์ ตาสุข. (2556). การจัดการผลิตมะม่วงน้ำดอกไม้ของเกษตรกรในอำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก. [วิทยานิพนธ์เกษตรศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

นักรบ เถียรอ่า, ชูวงศ์ อุบาลี, วงธรรม สรณะ และ อังศุมาริน สุชัยรัตนโชค. (2564). การบริหารจัดการนโยบายเกษตรแปลงใหญ่ของกลุ่มผู้ผลิตมังคุด อำเภอนายายอาม จังหวัดจันทบุรี. วารสารพัฒนาสังคม. 1(23), 181-195.

นงค์นุช บุญกล่ำ. (2560). ห่วงโซ่อุปทานมะม่วงน้ำดอกไม้เพื่อการส่งออก: กรณีศึกษาจังหวัดพิษณุโลก. วารสารเกษตรศาสตร์และสังคมศาสตร์, 38(3), 742-754.

นภาพร ตาแก้ว, ศุภฤกษ์ ริมใหม่, ณภัทร พ้นภัย และ ภาสกร ดอกจันทร์. (2566). หลักการ วิธีการ และแนวทางในการบริหารงานอย่างมีประสิทธิภาพ. วารสารการพัฒนาการเรียนรู้สมัยใหม่, 8(1), 436-451.

บุญทวี ดวงนิราช. (2564). เกษตรกรรมทางเลือกทางรอด. https://www.depa.or.th/th/article-view/agriculture-alternative-way-of-survival

ประสงค์ อุทัย. (2566). หลักการบริหารทางธุรกิจ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ปรีดาพร อารักษ์สมบูรณ์, ณัฐพล บัวเปลี่ยนสี และ วัฒนา พิลาจันทร์. (2563). การบริหารจัดการฟาร์มเพื่อบริหารความเสี่ยงในการผลิตมะม่วงของเกษตรกรในจังหวัดฉะเชิงเทรา. วารสารวิชาการสถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ (สาขามนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์), 6(1), 370-386.

พัตราภรณ์ อารีเอื้อ. (2567).การพัฒนากลยุทธ์การบริหารจัดการธุรกิจของกลุ่มผู้ผลิตสินค้าเกษตรประเภทข้าวในเขตจังหวัดกำแพงเพชร. วารสารวิทยาการจัดการปริทัศน์, 26(3), 46-60.

ฟ้าวิกร อินลวง. (2561). การจัดการทุนมนุษย์สมัยใหม่ ยุคเจนเนอเรชั่น วาย ระดับปฏิบัติการ: กรณีศึกษาสถานประกอบการในนิคมอุตสาหกรรมภาคเหนือ ลำพูน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยธนบุรี, 12(ฉบับพิเศษ), 43-55.

รังสรรค์ อินทน์จันทน์. (2552). ปัจจัยที่มีผลต่อความก้าวหน้าการถ่ายโอนภารกิจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: ศึกษาเฉพาะกรณีองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) ในจังหวัดนครปฐม. [วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยศรีปทุม.

วิจิตร ศรีสอ้าน. (2544). ทรัพยากรการบริหารการศึกษา. ไทยวัฒนาพานิช.

วิรัช วิรัชนิภาวรรณ. (2553). หลักรัฐศาสตร์: แนวคิดและกระบวนการ (พิมพ์ครั้งที่ 3). เอ็กซเปอร์เน็ท.

_______. (2561). การบริหารจัดการยุคดิจิทัล. ก้าวใหม่.

วินัย มีมาก. (2564). ทฤษฎีการบริหารจัดการ: หลักการและแนวคิด. โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย.

สมคิด บางโม. (2562). องค์การและการจัดการ. ซีเอ็ดยูเคชั่น.

สำนักงานเกษตรอำเภอศรีนคร. (2564). เอกสารประกอบการประกวดวิสาหกิจชุมชนดีเด่นระดับจังหวัด. กรมส่งเสริมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). รายงานสรุปผลการดำเนินการตามยุทธศาสตร์ชาติ ประจำปี 2565. https://dl.parliament.go.th/handle/20.500.13072 /617934

สำนักงานสหกรณ์จังหวัดน่าน. (2562). การพัฒนากลุ่มผู้ผลิตแปลงใหญ่มะม่วง ตำบลเมืองจัง อำเภอภูเพียง จังหวัดน่านสู่ระบบการตลาดนำการผลิต. https://km.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_1691840611.pdf

สำนักนายกรัฐมนตรี. (2562). แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561-2580). https://www.nstda.or.th/ home/knowledge_post/ratchakitcha-136-51/

สำราญ ชาโสม และ กฤตยา เกิดผล. (2565). การจัดการความเสี่ยงของการส่งออกมังคุดจากจังหวัดจันทบุรีไปยังประเทศจีน. วารสารสหศาสตร์ศรีปทุม, 8(1), 99-112.

เสน่ห์ จุ้ยโต. (2551). เอกสารการสอนชุดวิชาการบริหารจัดการชุมชน. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

Arhas, S. H., & Suprianto, S. (2019). The effectiveness of 6M implementation at Artebo MSME. Jurnal Administrare, 6(2), 249–256.

Ganeshamurthy, A. N., Rupa, T. R., & Shivananda, T. N. (2018). Enhancing mango productivity through sustainable resource management. Journal of Horticultural Sciences, 13(1), 1-31.

Chege, C. G. K., Onyango, K., Bolo, P., Ndiwa, A. M., & Wanyama, R. (2024). Agroecological mango business models in Kenya: A report of the assessment of the mango business models in Makueni Agroecological Living Landscapes (ALLs), Kenya. CGIAR System Organization.

Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Sage Publications.

Certo, S. C. (2000). Modern management: Diversity, quality, ethics & the global environment (8th ed.). Prentice Hall.

Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4th ed.). SAGE Publications.

Hersey, P., Blanchard, K. H., & Johnson, D. E. (2001). Management of organizational behavior: Leading human resources (8th ed.). Prentice Hall.

Qorri, D., Pergéné Szabó, E., Felföldi, J., & Kovács, K. (2024). The role of human resource management in agricultural labor-saving technologies: An integrative review and science mapping. Agriculture, 14(7), 1–17.

Sulistyowati, L., Andayani, S. A., Rasmikayati, E., & Syamsiyah, N. (2016). The development of business partnership as an effort to increase the mango farmer’s income: A system dynamic approach. Scientific Papers Series Management, Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 16(3), 331-340.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

31-08-2025