การจัดการความรู้ทางการตลาดเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปปลาช่อนแม่ลาของธุรกิจชุมชนกลุ่มผลิตปลาช่อนแม่ลา จ.สิงห์บุรี
คำสำคัญ:
การจัดการความรู้, วิสาหกิจชุมชน, การพัฒนาผลิตภัณฑ์บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพและศักยภาพในการดำเนินการจัดการความรู้ทางการตลาดเพื่อผลิตภัณฑ์แปรรูปปลาช่อนแม่ลาของธุรกิจชุมชนกลุ่มผลิตปลาช่อนแม่ลา จ.สิงห์บุรี 2) พัฒนารูปแบบการตลาดด้านการดำเนินการจัดการความรู้ทางการตลาดเพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปปลาช่อนแม่ลาของธุรกิจชุมชนกลุ่มผลิต ปลาช่อนแม่ลา จ.สิงห์บุรี ผู้ให้ข้อมูลหลัก (key informants) ที่เข้าร่วมสนทนากลุ่ม สัมภาษณ์เชิงลึก และเวทีเสวนา ได้แก่ ผู้นำกลุ่มวิสาหกิจชุมชนฯ สมาชิกกลุ่ม และเจ้าหน้าที่สำนักงานพัฒนาชุมชน ตำบลบางกระบือ อำเภอเมือง จังหวัดสิงห์บุรี จำนวน 20 คน โดยใช้การประชุมกลุ่มเฉพาะเพื่อร่วมกันวิเคราะห์ปัจจัยภายในและภายนอก ความแข็งแกร่งและโอกาสทางธุรกิจ การกำหนดกลยุทธ์ และการวิเคราะห์ธุรกิจด้วย Business Model Canvas วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาและสถิติบรรยาย
ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้นำชุมชนและภาครัฐบาลมีความต้องการและมีความพร้อมให้ความร่วมมือในการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากปลาช่อนแม่ลา ศักยภาพของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านพัฒนาบ้านแม่ลา ได้เกิดการรวมตัวกันของสมาชิกมีความพร้อมในการผลิตผลิตภัณฑ์ประจำชุมชน ทางกลุ่มมุ่งเน้นการผลิตได้เน้นในเรื่องของคุณภาพและมาตรฐานเป็นสำคัญ โดยทางกลุ่มได้พยายามในการต่อยอดสินค้าการแปรรูปผลิตภัณฑ์เพื่อทำการส่งออกไปจำหน่ายทั่วประเทศ 2) พัฒนารูปแบบการตลาดด้านการดำเนินการจัดการความรู้ทางการตลาดเพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปปลาช่อน แม่ลาของธุรกิจชุมชนกลุ่มผลิตปลาช่อนแม่ลา จ.สิงห์บุรี มีกลยุทธ์ที่สำคัญคือ กลยุทธ์ SO “การพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่มุ่งเน้นอัตลักษณ์ของปลาช่อนแม่ลา” และกลยุทธ์ WO “การพัฒนามาตรฐานตราผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านพัฒนาบ้านแม่ลา” โดยพัฒนาศักยภาพและความพร้อมของกลุ่มวิสาหกิจฯ ให้ตรงความชำนาญของสมาชิกและความต้องการของตลาด
References
กิติภรณ์ คุ้มทรัพย์. (2540). โครงการออกแบบปรับปรุงบรรจุภัณฑ์ผลิตภัณฑ์แปรรูปอาหารประเภทอาหารแห้งสําหรับโครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดา. วิทยานิพนธ์การศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาศิลปอุตสาหกรรม, สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง.
จิตพนธ์ ชุมเกตุ. (256). การพัฒนาผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพทางการจัดการชุมชนอย่างยั่งยืนของชุมชนไทยมุสลิม อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี. กรุงเทฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ปาณวัฒน์ อุทัยเลิศ. (2551). การจัดการธุรกิจชุมชนของตลาดริมน้ำดอนหวาย ตําบลบางกระทึก อําเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารทั่วไป, มหาวิทยาลัยบูรพา.
พิศมัย ตรีวิชา. (2543). การดำเนินงานของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรจังหวัดเชียงใหม่ที่มีการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรที่ได้รับการรับรองคุณภาพมาตรฐานตามกระทรวงสาธารณสุข. การค้นคว้าอิสระวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเกษตรศาสตร, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ภุชงค์ โรจน์แสงรัตน์. (2540). การออกแบบปรับปรุงบรรจุภัณฑ์ทุเรียนแปรรูปของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรจังหวัดนนทบุรี. วิทยานิพนธ์การศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาศิลปอุตสาหกรรม, สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง.
วรรณา กัลยาสาย และคณะ. (2552). โครงการแนวทางการพัฒนาบรรจุภัณฑ์และเพิ่มช่องทางการจัดจำหน่ายขนมแของกลุ่มพัฒนาอาชีพ บ้านคำแสนราชเหนือ ตำบลแสนสุข อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
ศูนย์วิจัยระบบทรัพยากรเกษตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2563). ธุรกิจชุมชน. จาก http://www.mcc.cmu.ac.th/
สมใจ บุญทานนท์. (2552). หลักการตลาด. นครปฐม : มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม.
สมปอง หิรัญวัฒน์, เรวดี ศรีประเสริฐและมานพ ตั้งตรงไพโรจน์. (2523). การศึกษาลักษณะทางชีววิทยาและคุณค่าทางโภชนาการของปลาช่อนในลำแม่ลา จังหวัดสิงห์บุรี. ใน เอกสารวิชาการฉบับที่ 14/2523. (หน้า1-10). กรุงเทพฯ: กรมประมง.
สมพันธ์ เตชะอธิก. (2540). การพัฒนาความเข้มแข็งขององค์กรชาวบ้าน. ขอนแก่น: สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
สุมนา สุขพันธ์. (2562) การจัดการความรู้. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเอเชียอาคเนย์.
สุราวัลย์ วรประสพ. (2558). การศึกษาความต้องการบรรจุภัณฑ์สำหรับบรรจุปลาหมึกแห้งของกลุ่มแม่บ้านชุมชนหนองน้ำเย็น ตำบลมาบตาพุด อำเภอเมือง จังหวัดระยอง. วิทยานิพนธ์บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาบริหารธุรกิจสำหรับผู้บริหาร, มหาวิทยาลัยบูรพา
สำนักงานจังหวัดสิงห์บุรี. (2559). แผนพัฒนาจังหวัดสิงห์บุรี (พ.ศ.2561-2564) ฉบับปรับปรุง. สิงห์บุรี: ผู้แต่ง.
อมรรัตน์ อนันต์วราพงษ์. (2557, กรกฎาคม-ธันวาคม). รูปแบบการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนบางหัวเสือจังหวัดสมุทรปราการตามแนวคิดพระราชดำริเศรษฐกิจ. วารสารศิลปกรรมศาสตร์วิชาการ วิจัย และงานสร้างสรรค์ ราชมงคลธัญบุรี, 1(2), 126-151.
Kotler, P. (2003). Marketing Management (11 th ed). New jersey: Prentice Hall.