รำแม่บทใหญ่ : การตั้งชื่อและภาพสะท้อนสังคมวัฒนธรรม

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องการตั้งชื่อท่ารำแม่บทใหญ่นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลวิธีการตั้งชื่อท่ารำและศึกษาภาพสะท้อนทางสังคมและวัฒนธรรมจากชื่อท่ารำแม่บทใหญ่ โดยเก็บข้อมูลชื่อท่ารำจากภาพคัดลอกของท่ารำจากสมุดไทย ที่ได้รวบรวมไว้ในหนังสือ “ตำราฟ้อนรำ” พระนิพนธ์ใน สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ จำนวน 68 ชื่อ จากท่ารำ 66 ท่า ผลการศึกษาพบว่า สามารถจำแนกกลวิธีการตั้งชื่อท่ารำแม่บทใหญ่ได้เป็น 2 ประเภท คือ กลวิธีการตั้งชื่อตามลักษณะอาการของมนุษย์และกลวิธีการตั้งชื่อตามลักษณะอาการของสิ่งที่ไม่ใช่มนุษย์ด้วยการอุปลักษณ์ ซึ่งการอุปลักษณ์ที่มากที่สุดคือ อุปลักษณ์สัตว์ โดยโครงสร้างของชื่อท่ารำส่วนมากเป็นโครงสร้างแบบประโยค และพบว่าชื่อท่ารำส่วนมากมีจำนวน 4 พยางค์ นอกจากนี้ชื่อท่ารำแม่บทใหญ่ยังสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิต ค่านิยม ความเชื่อของคนไทยในอดีตในด้านต่างๆ อีกด้วย