แนวคิดและพัฒนาการของการพลัดถิ่นในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

วรพจน์ วิเศษศิริ; พัชรินทร์ เสริมการดี; พรเพ็ญ อำนวยกิจ

ผู้แต่ง

วรพจน์ วิเศษศิริ สาขาวิชาสังคมศึกษา คณะศึกษาศาสตร์และศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยหาดใหญ่
พัชรินทร์ เสริมการดี สาขาวิชาสังคมศึกษา คณะศึกษาศาสตร์และศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยหาดใหญ่
พรเพ็ญ อำนวยกิจ สาขาวิชาสังคมศึกษา คณะศึกษาศาสตร์และศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยหาดใหญ่

คำสำคัญ:

พัฒนาการ, คนพลัดถิ่น, ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

บทคัดย่อ

แนวคิดและพัฒนาการของการพลัดถิ่นในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดและพัฒนาการของการพลัดถิ่นในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยใช้วิธีการศึกษาจากเอกสารข้อมูลเบื้องต้นวิจัย และวิทยานิพนธ์ในประเทศไทย ที่เกี่ยวข้องกับแนวคิดและพัฒนาการของการพลัดถิ่นในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งผลการศึกษาได้นำเสนอ ความหมายของคำว่า "Diaspora" ซึ่งเกี่ยวข้องกับการถอนรากถอนโคนและความเจ็บปวด โดยเฉพาะในกรณีของชาวยิวที่ถูกขับไล่ออกจากดินแดนศักดิ์สิทธิ์ ทำให้พวกเขาต้องกระจัดกระจายไปทั่วโลกและปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมใหม่ ในกระบวนการนี้ คนพลัดถิ่นสามารถสร้างศูนย์กลางวัฒนธรรมของตนเองและพัฒนาความคิดในการสร้างชุมชน โดยไม่ทิ้งอัตลักษณ์ของตนเอง และยังมีแนวคิดที่จะกลับคืนสู่มาตุภูมิ

นอกจากนี้ยังมีข้อถกเถียงเกี่ยวกับการใช้คำว่า Diaspora ที่ไม่จำกัดเฉพาะคนหรือชุมชนพลัดถิ่น แต่สามารถอธิบายถึงรูปแบบทางสังคมอื่น ๆ ได้ โดยมีการเสนอให้ทบทวนการมองการพลัดถิ่นในบริบทของการอพยพลี้ภัยและการเคลื่อนย้ายของผู้คนข้ามพรมแดนซึ่งทำให้เกิดรูปแบบใหม่ของคนพลัดถิ่นที่แตกต่างออกไปจากแบบแผนเดิม โดยเฉพาะกรณีพัฒนาการของการเคลื่อนย้ายถิ่นฐานในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นับตั้งแต่รัฐโบราณจนถึงรัฐสมัยใหม่ มีปัจจัยต่าง ๆ ได้แก่ ปัจจัยทางด้านการขยายเมืองในสมัยโบราณ ปัจจัยด้านการดำรงชีวิต ปัจจัยด้านสงครามในโลกสมัยใหม่ และปัจจัยทางการเมือง ที่เป็นมูลเหตุสำคัญของการเคลื่อนย้ายถิ่นฐานระหว่างประเทศ

เอกสารอ้างอิง

ฐิรวุฒิ เสนาคำ. (2549). ถิ่นพลัดไป...ไทยพลัดถิ่น : บันทึกชีวิตเปลือยเปล่า ไทยพลัดถิ่น. กรุงเทพฯ: มูลนิธิชุมชนไท.

ทองหล่อ วงษ์ธรรมา. (2561). ประวัติศาสตร์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.

บุญยงค์ เกศเทศ. (2554). ไทดำ เมืองแถง ทรงดำ ถิ่นสยาม จากหนองแฮดถึงหนองปรง. กรุงเทพฯ: อินทนิล.

พรพิมล ตรีโชติ. (2542). เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ : กระบวนการเป็นประชาธิปไตยและการเมืองสมัยใหม่. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

_____. (2551). การต่างประเทศพม่า: ปฏิสัมพันธ์กับเพื่อนบ้านและชนกลุ่มน้อย. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พัฒนปกรณ์ ลีลาพฤทธิ์. (2553). ศรัทธาวิวัฒน์ในกลุ่มชาติพันธุ์ลาวโซ่ง. วารสารหน้าจั่ว, 25(1), 141-160.

เพชรตะบอง สิงห์หล่อคำ. (2548). ลาวโซ่ง ไทยโซ่ง ผู้ลาว โซ่ง ไตดำ, วิถีชีวิต, ความเชื่อและประเพณี, เลย, ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. เลย: เมืองเลยการพิมพ์.

สมรักษ์ ชัยสิงห์กานานนท์. (2558). รายงานการวิจัยประมวลองค์ความรู้การศึกษาชาติพันธุ์. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).

Baker, C & Phongpaichit, P. (2017). A history of Ayutthaya: Siam in the early modern world. New York, NY: Cambridge University Press.

Brubaker, R. (2005). The ‘Diaspora’ Diaspora. Ethnic and Racial Studies, 28(1), 1-19.

Chai, J. Y. et al. (2018). Echinostoma ilocanum infection in two residents of Savannakhet Province, Lao PDR. The Korean journal of parasitology, 56(1), 75-79.

Cullen, P. J. et al. (1997). Exploration in the Savannakhet Basin, Peoples Democratic Republic of Laos. Retrieved March 21, 2024, fromhttps://www.searchanddiscovery.com/abstracts/html/1994/intl/abstracts/1139b.htm

Gregerson, M. & Dorothy, M. T. (1980). Notes from Indochina on Ethnic Minority Cultures. USA: SIL Museum of Anthropology.

Okumiya, K, et al. (2005). Comprehensive geriatric assessment for community dwelling elderly in Asia compared with those in Japan: IV. Savannakhet in Laos. Geriatrics & Gerontology International, 5(3), 159-167.

Osborne, M. (2004). Southeast Asia: An Introductory History. Australia: Allen & Unwin.

Reid, A. (2015). A History of Southeast Asia: Critical Crossroads. USA: Wiley-Blackwell.

Safran, W. (2005). The Jewish Diaspora in a Comparative and Theoretical Perspective. Israel Studies, 10(1), 36-60.

Scott, J. C. (2009). The Art of Not Being Governed: An Anarchist History of Upland Southeast Asia. USA: Yale Agrarian Studies.

Smith, R. (2017). Kings of Ayutthaya, The: A Creative Retelling of Siamese History. Thailand: Silkworm Books.

Tindaan, R. M. (2020). Recreating Igorot identity in diaspora. South East Asia Research, 28(4), 465-485.

Topolski, A. (2020). Nation-States, the Race-Religion Constellation, and DiasporicPolitical Communities: Hannah Arendt, Judith Butler, and Paul Gilroy. The European Legacy, 25(3), 266-281.

Winichakul, T. (1997). Siam Mapped: A History of the Geo-Body of a Nation. USA: University of Hawaii Press.