พระบฏ วัดโพธาราม อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี : ศึกษาองค์ประกอบศิลป์ในพุทธประวัติ ตอน ทรงแก้ทิฏฐิมานะ ของพญามหาชมพูบดี สร้างรูปแบบสันนิษฐานสู่แนวทางการอนุรักษ์ภาพจิตรกรรมไทยบนผืนผ้า

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. ศึกษาพุทธประวัติของภาพพระบฏ ตอน ทรงแก้ทิฏฐิมานะของพญามหาชมพูบดี 2. สร้างรูปแบบสันนิฐานด้วยรูปแบบจิตรกรรมไทย 3. ศึกษาความพึงพอใจของผู้เชี่ยวชาญที่มีต่อผลงานจิตรกรรม จำนวน 30 คน โดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ ภาพพระบฏตอนทรงแก้ทิฏฐิมานะของพญามหาชมพูบดีที่สร้างจากรูปแบบสันนิษฐานโดยผู้วิจัย แบบประเมินความงามและความสมบูรณ์ของผลงาน และ แบบประเมินความพึงพอใจของผู้เชี่ยวชาญ

ผลจากการวิจัยพบว่า พระบฏมีรูปลักษณะเป็นงานศิลปกรรมสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ภายในภาพแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ส่วนบนเป็นภาพพระพุทธเจ้าประทับยืนภายในซุ้มเรือนแก้ว ขนาบข้างด้วยพระอัครสาวกซ้าย-ขวา ส่วนล่างเป็นเรื่องราว
มหาเวสสันดรชาดก องค์ประกอบ และ สีแสดงออกถึงสีอันเป็นที่นิยมในสมัยรัชกาลที่ 1 เช่น สีแดง สีคราม สีที่นิยมใช้ในสมัยปลายอยุธยา และธนบุรี เช่น สีเหลืองดิน องค์ประกอบลายประกอบด้วยกระบวนลายอันเป็นที่นิยมในสมัยรัชกาลที่ 1 การสร้างผลงานจิตรกรรมไทยรูปแบบสันนิษฐานมีความสมบูรณ์ทั้งส่วนบนและส่วนล่าง ความพึงพอใจของผู้เชี่ยวชาญที่มีต่อผลงานจิตรกรรมรูปแบบสันนิฐาน พบว่า ผู้เชี่ยวชาญ มีความพึงพอใจค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด ค่าเฉลี่ยมาตรฐาน อยู่ที่ 4.57 และ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานอยู่ที่ 0.68