การพัฒนาสมณสารูปของพระภิกษุในบริบทสังคมไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอสาเหตุที่ทำให้พระภิกษุขาดสมณสารูป และแนวทางในการพัฒนาสมณสารูปของพระภิกษุในบริบทสังคมไทย โดยรวบรวมและวิเคราะห์จากข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้เชี่ยวชาญด้านพระพุทธศาสนาจำนวน 8 ท่าน ซึ่งทำให้พบว่า สาเหตุหลักที่ทำให้พระภิกษุขาดสมณสารูปนั้นเกิดจากการที่ตัวของพระภิกษุเองพร้อมทั้งพระภิกษุรูปอื่น ๆ ในสังฆปริมณฑล และพุทธศาสนิกชน ส่วนสาเหตุที่รองลงมาก็คือ การศึกษาของพระภิกษุและสภาพแวดล้อมทางเทคโนโลยีในยุคปัจจุบัน ในการนี้ ข้อเสนอแนะที่สำคัญที่สุดในการส่งเสริมให้พระภิกษุมีสมณสารูป คือ หน่วยงานต่าง ๆ ที่มีหน้าที่กำกับดูแลพระภิกษุควรมุ่งเน้นให้มีการพัฒนาพระอุปัชฌาย์ให้ถึงพร้อมไปด้วยสมณสารูปทั้งภายในและภายนอกก่อนดำเนินการแต่งตั้ง เพื่อเป็นแบบอย่างที่ดีแก่พระภิกษุในความดูแลของตน และเป็นผู้ชี้แนะแนวทางการปฏิบัติตนให้ถูกต้องตามพระวินัย นอกจากนี้ พระอุปัชฌาย์ยังเป็นผู้คอยชี้แนะเกี่ยวกับการปฏิบัติภาวนา และคอยให้กำลังใจพระภิกษุในการพัฒนาสมณสารูปอีกด้วย ส่วนข้อเสนอแนะที่สำคัญอีกประการหนึ่ง คือ พุทธศาสนิกชนทุกคนควรศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับพระวินัย เพื่อให้สามารถปฏิบัติตนต่อพระภิกษุได้อย่างเหมาะสม และมีส่วนร่วมในการสอดส่องดูแลความประพฤติของพระภิกษุเพื่อแสวงหาแนวทางที่สร้างสรรค์ในการพัฒนาสมณสารูปของพระภิกษุต่อไป