หลักพุทธธรรมกับการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมที่สอดคล้องกับเป้าหมายของการบริหารราชการ ตามหลักการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดีจึงเป็นสิ่งที่น่าสนใจ เพื่อนำมาปรับประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อองค์กร หลักพุทธธรรมสำคัญที่สอดคล้องกับ การบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี เพื่อให้บรรลุเป้าหมายทั้ง 7 มิติ คือ 1) เกิดประโยชน์สุขของประชาชน 2) เกิดผลสัมฤทธิ์ต่อภารกิจของรัฐ 3) มีประสิทธิภาพและเกิดความคุ้มค่าในเชิงภารกิจของรัฐ 4) ไม่มีขั้นตอนการปฏิบัติงานเกินความจำเป็น 5) มีการปรับปรุงภารกิจของส่วนราชการให้ทันต่อสถานการณ์ 6) ประชาชนได้รับการอำนวยความสะดวกและได้รับการตอบสนองต่อความต้องการ และ 7) มีการประเมินผลการปฏิบัติราชการอย่างสม่ำเสมอ เป็นหลักธรรมในการปกครอง  2  ประการ  คือ  หลักธรรมในการปกครองตน  และหลักธรรมในการปกครองคน  หลักธรรมในการปกครองตน  หมายถึง  หลักธรรมที่ผู้ปกครองจะต้องปฏิบัติเพื่อปกครองดูแลตนเองให้ตั้งอยู่ในธรรมอันดีงาม  หากเป็นการปกครองโดยกษัตริย์จะใช้หลัก “ทศพิธราชธรรม”  แต่ถ้าเป็นการปกครองโดยคณะบุคคล  ก็ใช้หลัก “อปริหานิยธรรม” เพื่อให้ผู้ปกครองเหล่านั้นนำไปปกครองตน  และเพื่อหลอมรวมคณะผู้ปกครองทุกคนให้เป็นหนึ่งเดียวกัน หลักธรรมในการปกครองคน  หมายถึง  หลักธรรมที่ผู้ปกครองจะต้องนำไปใช้ในการปกครองคน  คือ  หลักธรรมที่ใช้  คือ  สังคหวัตถุ  4  อคติ  4  เป็นต้น  หลักธรรมเหล่านี้  สามารถนำไปใช้ในการปกครองได้ทั้งระบบกษัตริย์และระบอบที่ปกครองโดยคณะบุคคล