แนวทางการบริหารจัดการที่เหมาะสมของสถานประวัติศาสตร์ท้องถิ่น กรณีศึกษา วัดคีรีวงศ์ ตำบลปากน้ำโพ อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่อง “แนวทางการบริหารจัดการที่เหมาะสมของสถานประวัติศาสตร์ท้องถิ่น  กรณีศึกษา วัดคีรีวงศ์ ตำบลปากน้ำโพ อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์”  เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพใช้เทคนิควิจัยเชิงปฎิบัติการแบบมีส่วนร่วม เลือกพื้นวิจัยแบบเจาะจง เกี่ยวกับแนวทางการบริหารจัดการที่เหมาะสมของสถานประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการประวัติศาสตร์ท้องถิ่น  โดยมีกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก (Key Informants) ประกอบ เจ้าอาวาส,คณะสงฆ์ คณะกรรมการวัด หัวหน้าสำนักงานจัดสรรประโยชน์  คณะครูโรงเรียนคีรีวงศ์วิทยา สำนักงานพระพุทธศาสนา ผู้นำท้องที่  โดยใช้แบบสอบถามประกอบการสัมภาษณ์ การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-Depth Interview)  การจัดประชุมแบบมีส่วนร่วม การอบรมเชิงปฏิบัติการ การสนทนากลุ่ม การเวทีประชาคม ผลการศึกษาพบว่า แนวทางการบริหารจัดการที่เหมาะสมด้านการบริหารจัดการ มีดังนี้

๑.   การศักยภาพในการบริหารจัดการที่เหมาะสมของสถานประวัติศาสตร์ท้องถิ่น  กรณีศึกษาวัดคีรีวงศ์ ตำบลปากน้ำโพ อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์  ในแต่ละแห่งนั้น ควรจัดให้มีแนวทางในการดูแลรักษาสถานประวัติศาสตร์ที่ครอบคลุมทั้งตัวสถานประวัติศาสตร์และพื้นที่โดยรอบ ตลอดถึงการประเมินคุณค่าและศักยภาพของทรัพยากรทางโบราณคดีหรือสถานประวัติศาสตร์ ที่จะช่วยให้สามารถทราบว่าทรัพยากรทางประวัติศาสตร์นั้นมีคุณค่าทางด้านใดบ้าง หรือเหมาะแก่อนุรักษ์และพัฒนา ก็สามารถตัดสินใจและวางแผนว่าจะทำอย่างไรต่อไปจึงจะเกิดประโยชน์อย่างยั่งยืนต่อชุมชนและส่วนรวม

๒.   การบริหารจัดการแนวทางการบริหารจัดการที่เหมาะสมของสถานประวัติศาสตร์ท้องถิ่น   เน้นการบริหารและการจัดการโดยอาศัยหลักธรรมาภิบาลและการมีส่วนร่วมของชุมชน  เพื่อนำไปสู่เป้าหมายคือการพัฒนาสถานประวัติศาสตร์อย่างยั่งยืน  ซึ่งจะมุ่งเน้นกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน ให้ชุมชนเป็นผู้นำเสนอปัญหาและความต้องการของชุมชนเอง   ต้องการสร้างความภาคภูมิใจแก่ประชาชนในท้องถิ่นด้วยการร้อยรวมเรื่องราวประวัติศาสตร์มาเหนี่ยวนำให้เกิดการรวมคน อีกทั้งยังมุ่งพัฒนาให้เป็น แหล่งท่องเที่ยว สร้างชุมชนให้เป็นหนึ่งเดียว ยึดเหนี่ยวคุณธรรม

การจัดเก็บและการจัดสรรผลประโยชน์ของวัดคีรีวงศ์ แนวทางการจัดเก็บและการจัดสรรผลประโยชน์ในอนาคต ควรให้คณะกรรมาการบริหารสถานประวัติศาสตร์ท้องถิ่นของวัคคีรีวงศ์เป็นผู้ดูแล รับผิดชอบ และชี้แจงยอดเงินรายรับรายจ่ายจากการท่องเที่ยวตามสถานประวัติศาสตร์ ให้กับสมาชิกในชุมชนได้ทราบเป็นระยะๆ อาจะ ๓ – ๖ เดือนต่อครั้งเพื่อความโปร่งใสในการทำงานและลดข้อกังขาสงสัยจากชุมชน

การติดตามตรวจสอบการดำเนินงาน หากชุมชนมีการท่องเที่ยวเชิงศึกษาศาสนา และวัฒนธรรมอย่างมีรูปแบบที่ชัดเจน   ควรให้สมาชิกในชุมชนมีส่วนร่วมในการติดตามตรวจสอบการดำเนินงานของคณะกรรมการ และฝ่ายต่าง ๆ เกี่ยวข้องเพื่อความโปร่งใสในการดำเนินงาน