วัฒนธรรมชาวพุทธในสังคมไทย : สังคมสงบสุขและสามัคคี

บทคัดย่อ

ในฐานะที่เป็นดินแดนที่อุดมไปด้วยวัฒนธรรม ประเทศไทยเป็นที่มาบรรจบกันแห่งวัฒนธรรมโลกที่หลากหลาย อันเป็นผลมาจากการที่คนไทยยอมรับเอาวัฒนธรรมเหล่านั้นเข้ามาโดยง่าย นั่นทำให้วัฒนธรรมประเพณีมากมายผสมกลมกลืนจนแยกไม่ออกและได้ปฏิบัติสืบทอดกันมาเป็นเวลาอันยาวนาน ซึ่งทำให้ตลอดทั้งปี ประชาชนชาวไทยได้เพลิดเพลินกับวัฒนธรรมประเพณีมากมายรวมทั้งงานรื่นเรงต่างๆ อันแสดงให้เห็นถึงความเป็นเอกลักษณ์ของวัฒนธรรมไทย อนึ่ง วัฒนธรรมประเพณีอันเป็นของชุมชนคนในชาติซึ่งแสดงถึงลักษณะอันเป็นเอกลักษณ์และสร้างสรรให้เกิดความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันระหว่างชุมชนต่างๆ คุณค่าของวัฒนธรรมมีส่วนช่วยในการควบคุมพฤติกรรมโดยอัตโนมัติ ซึ่งทำให้สมาชิกในของกลุ่มสามารถอยู่ร่วมกันในสังคมไทยได้อย่างสงบสุข

ในความเป็นจริง ชีวิตของชาวไทยได้เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนาตั้งแต่เกิดกระทั่งตาย จนไม่สามารถแยกออกจากกันได้ ตัวอย่างเช่น เมื่อแรกเกิด พ่อแม่จะไปวัดเพื่อให้พระตั้งชื่ออันเป็นมงคลแก่เด็ก เป็นต้น และเมื่อเจริญวัย ก็จะสอนให้เด็กๆ รู้จักกราบพระรัตนไตรก่อนนอน และให้ทำความเคารพพระสงฆ์ ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว ครอบครัวชาวพุทธจะทำบุญตักบาตรพระสงฆ์ทุกเช้า เพื่อเป็นการสั่งสมบุญและเพื่อเป็นการทำหน้าที่อุบาสกอุบาสิกาในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาอันเป็นการช่วยสืบทอดอายุพระพุทธศาสนาอีกทางหนึ่งด้วย และเมื่อเด็กชายเจริญวัยเป็นผู้ใหญ่ พ่อแม่ก็จะจัดการงานบวชให้ตามประเพณี อย่างน้อยหนึ่งพรรษา พอจะแต่งงานมีครอบครัวก็ต้องนิมนต์พระ พอจวนจะสิ้นลมก็ให้นึกถึงพระ หรือแม้แต่ประเพณีเกี่ยวกับคนตายก็ล้วนเกี่ยวข้องกับพระ อนึ่ง แม้แต่ทางบ้านเมืองจัดงานหรือเทศกาลต่างๆ ก็ล้วนแต่มีพระเข้ามาเกี่ยวข้องเสมอ ดังนั้น สามารถจะสรุปได้ว่า ตั้งแต่อดีตกระทั่งปัจจุบัน ประชาชนชาวไทยไม่สามารถอยู่ได้หากปราศจากพระพุทธศาสนา ซึ่งถือว่าเป็นศาสนาแห่งปัญญาและมีบทบาทอย่างมากในสังคมไทย ลักษณะเฉพาะของชาวพุทธไทยที่น่าทึ่งนั่นคือการรู้จักปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม ในฐานะที่เป็นศูนย์รวมจิตใจ พระพุทธศาสนาช่วยให้เกิดความสามัคคี ความมั่นคงและความสงบสุขของคนในชาติ ในรูปแบบของขนบธรรมเนียมประเพณีและเทศกาลต่างๆ ซึ่งช่วยให้กลุ่มต่างๆ สามารถอยู่กันได้อย่างสมัครสมานสามัคคี