พระพุทธศาสนากับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมตามพระธรรมวินัย

บทคัดย่อ

          พระพุทธศาสนามีบทบาทสําคัญในการอนุรักษ์และถนอมธรรมชาติ ตามพระธรรมวินัย เป็นกฎระเบียบที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติขึ้น เพื่อใช้ปกครองคณะสงฆ์ให้เป็นสังคมตัวอย่างที่ดีแก่ ประชาชนในการดําเนินชีวิตที่เรียบง่ายให้สอดคล้องสัมพันธ์กับกฎของธรรมชาติและสภาพแวดล้อม เป็นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมไปด้วย ทั้งปฏิบัติตนให้บรรลุคุณธรรมด้วย จึงได้ ประโยชน์ทั้งสองทาง คือประโยชน์ของพระวินัยต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมและ ประโยชน์ต่อสังคม เมื่อพระสงฆ์ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบตามพระธรรมวินัยแล้วย่อมทําให้สังคมนั้นๆ อยู่ อย่างสงบ ไม่เดือนร้อน จึงพอประมวลประโยชน์ของพระวินัยที่มีต่อสังคม ดังนี้ ได้แก่ (๑) ช่วยสร้าง ความมีระเบียบวินัยให้แก่สังคม โดยพระสงฆ์ปฏิบัติเป็นตัวอย่าง (๒) เมื่อภิกษุไม่ตัดไม้ทําลายป่าก็ ส่งผลให้สังคมอยู่อย่างสงบสุข (๓) ทําให้ประชาชนเกิดศรัทธาเลื่อมใสในการประพฤติปฏิบัติของ พระสงฆ์และปฏิบัติตาม จะเห็นได้ว่า ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมีความสําคัญต่อชีวิตของ มวลมนุษย์ สัตว์และพืช โดยการไม่ทําลายให้เสียความสมดุลย์ทางระบบนิเวศวิทยา พระสงฆ์เป็น ส่วนหนึ่งของสังคมมนุษย์ และมีพระวินัยเป็นกฎระเบียบในการดําเนินชีวิต พระวินัยที่พระสงฆ์รักษา นี้สอดคล้องกับการอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมากน้อยเพียงใด สามารถประยุกต์ใช้ได้มาก น้อยแค่ไหน การที่พระสงฆ์จะเป็นนักอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมผิดพระวินัยหรือไม่ คําตอบนี้ อาจหาได้โดยการเปรียบเทียบสาระสําคัญของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมกับพระวินัย