แนวคิดเรื่องการเคลื่อนที่ในคัมภีร์ประสันนปทา
คำสำคัญ:
การเคลื่อนที่, มาธยมิกะ, โยคาจาร, ไวภาษิกะบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาการโต้แย้งการเคลื่อนที่ในคัมภีร์ประสันนปทาปรีกษาที่ 2 ชื่อว่า คตาคตปรีกษาว่า มีมุมมองอย่างไรต่อการเคลื่อนที่ และมุ่งโต้แย้งปรัชญาสำนักใด โดยข้อมูลที่นำมาศึกษาจะเป็นข้อมูลปฐมภูมิที่ถูกบันทึกด้วยภาษาสันสกฤต อักษรเทวนาครีซึ่งถูกรวบรวมและตีพิมพ์ไว้โดย Louis de La Vallée Poussin ในหนังสือชื่อ Madhyamakavṛttiḥ: Mālamadhyamakakarikās (mādhyamikasūtras) de Nāgārjuna avec la Prasannapada Commentaire de Candrakirti ผลการศึกษาพบว่า ในคัมภีร์ประสันนปทา ปรีกษาที่ 2 การเคลื่อนที่ไม่มีจริง เป็นเพียงมายาที่เกิดจากอวิทยาคือความไม่รู้ และพบว่า มุ่งโต้แย้งสำนักปรัชญาไวภาษิกะเกี่ยวกับกาลทั้ง 3 ของการเคลื่อนที่ โดยคัดค้านกาลที่เป็นปัจจุบันและมุ่งโต้แย้งสำนักปรัชญาโยคาจารในเรื่องจุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุดของการเคลื่อนที่ โดยนำเสนอความขัดแย้งกันเองของระบความคิด
เอกสารอ้างอิง
ทิวา สุขุม. (2565) การศึกษาเชิงวิเคราะห์คัมภีร์รัตนาวลีของนาคารชุน (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสันสกฤตศึกษา). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ที. อาร์. วี. มูรติ. (2562). ปรัชญามาธยมิก. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2564). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ (พิมพ์ครั้งที่ 35). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ฟื้น ดอกบัว. (2563). ปวงปรัชญาอินเดีย (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: สยามปริทัศน์.
วิสุทธิ์ เวชวราภรณ์. (2566). การเคลื่อนที่และการหยุดนิ่ง ในการเคลื่อนย้ายศึกษา (mobility studies). สืบค้น 2 มิถุนายน 2567, จาก https://shorturl.asia/8PMc2
สุชาติ สุภาพ. (2564). การเคลื่อนที่และแรงในธรรมชาติ. กรุงเทพฯ: หจก. SPS 1999.
สุมาลี มหณรงค์ชัย. (2548). พระนาคารชุนกับคำสอนว่าด้วยทางสายกลาง. กรุงเทพฯ: ศยาม.
อดิศักดิ์ ทองบุญ. (2555). ปรัชญาอินเดีย (พิมพ์ครั้งที่ 4) กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
Abhyankar, K. V. (1961). A Dictionary of Sanskrit Grammar. Baroda: Oriental Intitute.
Barnes, J. (Ed.). (1995). The Complete Works of Aristotle: Volume 2. New Jersey: Princeton University Press.
Buswell, R. E. & Lopez, D. S. (2014). The princeton dictionary of Buddhism. New Jersey: Princeton University Press.
Candrakīrti. (1903). Madhyamakavṛttiḥ: Mālamadhyamakakarikās (mādhyamikasūtras) de Nāgārjuna avec la Prasannapada Commentaire de Candrakirti. Translated into French by Louis de La Vallée Poussin. Saint Petersburg: L'académie Impériale des Sciences.
Dhammajoti, K. L. (2007). Sarvāstivāda Abhidharma. Hong Kong: Centre of Buddhist Studies The University of Hong Kong.
Hamnam, K. et al. (2006). Mobilities, Immobility, and Moorings. Mobilities, 1(1), 1-22.
Nance, R. (2005). A Concordence of Sanskrit-Tibetan-English Translations. Retrieved March 20, 2025, from https://shorturl.asia/yDbd4
Vasubandhu. (1991). Abhidharmakosabhāsyam volume 1-4, Translated into French by Louis de La Vallée Poussin and English Version by Leo M. Pruden. CE: Asian Humanities Press.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ภาพหรือตารางหรือเนื้อหาอื่นๆ ของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้งแสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์ หากไม่เป็นไปตามข้อกำหนดเบื้องต้น ทางวารสารจะถอดบทความของท่านออกโดยไม่มีข้อยกเว้นใดๆ ทั้งสิ้น
