ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะสุขภาพของเกษรกรอำเภอเมือง จังหวัดลำพูน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่องปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะสุขภาพของเกษตรกรในเขตอำเภอเมือง จังหวัดลำพูน ประสบปัญหาด้านสุขภาพมานานสืบเนื่องจากสารเคมีและของเสียจากนิคมอุตสาหกรรม รวมทั้งจากการทำเกษตรเคมีโดยเฉพาะการปลูกลำไย  ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมุ่งเน้นที่จะศึกษาปัจจัย 5 ด้านที่ส่งผลต่อสภาวะสุขภาพของเกษตรกร ได้แก่ 1) ปัจจัยส่วนบุคคล 2) ปัจจัยทางจิตสังคม 3) ปัจจัยทางพฤติกรรม 4) ปัจจัยสนับสนุน และ 5) ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม รวมทั้งภาวะสุขภาพ 5 ด้านเช่นกันคือ 1) สุขภาพกาย 2) สุขภาพจิต 3) การเรียนรู้ด้านการดำเนินชีวิต 4) ความเพียงพอของปัจจัยดำรงชีวิต และ 5) ความปลอดภัยของชุมชน โดยเก็บข้อมูลจากเกษตรกรที่อาศัยหรือประกอบอาชีพเกษตรกรรมใกล้เคียงกับเขตนิคมอุตสาหกรรมลำพูน และเกษตรกรที่ผลิตลำไยด้วยวิธีเกษตรเคมี จำนวน 300 รายใน 15 ตำบล อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน ด้วยแบบสัมภาษณ์ และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน

ผลการวิจัยพบว่า เกษตรกรมากกว่าครึ่งเป็นเพศชาย (ร้อยละ 67.00) มีอายุเฉลี่ย 43.50 ปี เกษตรกรหนี่งในสาม (ร้อยละ34.30) จบการศึกษาในระดับประถม 4 และมีรายได้เฉลี่ย 103,600 บาทต่อปี จากการศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะสุขภาพของเกษตรกร พบว่า ปัจจัยทางพฤติกรรม (พฤติกรรมสุขภาพ) ส่งผลต่อภาวะสุขภาพกาย และอายุส่งผลต่อภาวะสุขภาพจิต การเรียนรู้ในการดำเนินชีวิต และความเพียงพอของปัจจัยดำรงชีวิตของเกษตรกร ในขณะที่ไม่มีปัจจัยใดส่งผลในด้านความปลอดภัยของชุมชน สำหรับปัญหาต่อการรักษาภาวะสุขภาพที่ดีของเกษตรกรนั้น เกี่ยวข้องกับอายุของเกษตรกรที่มากขึ้น และมีโรคประจำตัวที่เกิดจากการใช้สารเคมี และผลกระทบจากสารเคมีที่ปนเปื่อนมากับน้ำที่ใช้อุปโภคและบริโภค