การสื่อสารเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระสงฆ์ ในเขตหนองจอก  กรุงเทพมหานคร

พระครูบวรกิจคุณาธาร   (อนันต์ วรปญฺโญ); พระปลัดระพิน   พุทธิสาโร; พระมหากฤษฎา    กิตฺติโสภโณ

ผู้แต่ง

พระครูบวรกิจคุณาธาร (อนันต์ วรปญฺโญ) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
พระปลัดระพิน พุทธิสาโร มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
พระมหากฤษฎา กิตฺติโสภโณ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การสื่อสาร, การเผยแผ่พระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อศึกษาการสื่อสารเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระสงฆ์ในเขตหนองจอก กรุงเทพมหานคร 2) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบการสื่อสารเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระสงฆ์ในเขตหนองจอก กรุงเทพมหานคร โดยจำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล 3) เพื่อศึกษาปัญหา อุปสรรคและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการสื่อสารเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระสงฆ์ในเขตหนองจอก กรุงเทพมหานคร การวิจัยครั้งนี้เป็นงานวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods Research) ระหว่างงานวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) ด้วยการวิจัยเชิงสำรวจ (Survey Research) และงานวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In depth Interview) และการสนทนากลุ่มเฉพาะ (Focus Group Discussion) กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ พระสงฆ์ในเขตหนองจอก กรุงเทพมหานคร จำนวน 198 รูป โดยใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถาม โดยมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับ เท่ากับ .959 วิเคราะห์ผลการวิจัยโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์วิเคราะห์สถิติสำเร็จรูป เพื่อการวิจัยทางสังคมศาสตร์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าความถี่และค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ผู้วิจัยใช้การทดสอบค่าเอฟ (F-test) ด้วยวิธีการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว (One Way Anova) ในกรณีตัวแปรต้นตั้งแต่ 3 กลุ่มขึ้นไป เมื่อพบว่ามีความแตกต่างจะทำการเปรียบเทียบความแตกต่างค่าเฉลี่ยเป็นรายคู่ด้วยวิธีผลต่างนัยสำคัญน้อยที่สุด (Least Significant Difference : LSD.) โดยกำหนดนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

สัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 10 ท่าน การวิจัยเชิงคุณภาพเป็นการวิเคราะห์ข้อมูลแบบสัมภาษณ์เชิงลึกผู้วิจัยจัดกลุ่มข้อมูล (Data Groping) ตามลำดับความสำคัญของประเด็นการสัมภาษณ์ที่กำหนดไว้ จากนั้นจึงทำการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาประกอบบริบท (Context Content Analysis Technique)

ผลการวิจัยพบว่า

พระสงฆ์มีความคิดเห็นต่อการสื่อสารเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระสงฆ์ในเขตหนองจอก กรุงเทพมหานคร ในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง ( =2.72. S.D.= 0.931) และเมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า อยู่ในระดับปานกลาง 3 ด้าน ดังนี้ ด้านผู้ส่งสาร ( =2.87. S.D.= 0.964) ด้านสารพุทธธรรม ( =2.87. S.D.= 0.964)ด้านผู้รับสาร ( =2.77. S.D.= 0.914)และยกเว้นด้านช่องทางการสื่อสารอยู่ในระดับน้อย ( = 2.39. S.D.= 1.075) ตามลำดับ

2.ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นของพระสงฆ์ต่อการสื่อสารเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระสงฆ์ในเขตหนองจอก กรุงเทพมหานครจำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคลโดยภาพรวม พบว่าพระสงฆ์ที่มีอายุพรรษาวุฒิการศึกษานักธรรมวุฒิการศึกษาเปรียญธรรม และวุฒิการศึกษาสามัญมีความคิดเห็นต่อการสื่อสารเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระสงฆ์ในเขตหนองจอก กรุงเทพมหานคร แตกต่างกันทุกด้าน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

3. ปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะ 1) ด้านผู้ส่งสารพระสงฆ์มีน้อยแต่พื้นที่กว้างใหญ่ ต้องสร้างทีมงานควรจัดฝึกอบรมให้ความรู้กับผู้ส่งสาร 2) ด้านสารพุทธธรรมพระสงฆ์ขาดความรู้การวางแผนในการทำงาน ควรมีทีมงานเผยแผ่จัดฝึกอบรมพระสงฆ์ทำงานเป็นทีมในการใช้สาร3) ด้านช่องทางสาร พระสงฆ์ขาดอุปกรณ์การเผยแผ่ที่ทันสมัยควรให้มีพระเถระสนับสนุนให้มากกว่านี้ 4) ด้านผู้รับสารพระสงฆ์ขาดสื่อหรือผู้ปฏิบัติงานด้านสื่อการเผยแผ่พระภิกษุและสามเณรไม่สามารถเผยแผ่พระพุทธศาสนาให้แก่ประชาชนได้ถูกต้อง ตรงตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนา ควรที่จะได้รับการสนับสนุนสื่อในการเผยแผ่ให้มากกว่านี้

เอกสารอ้างอิง

David K. Berlo.(1960). The Process of Communication. (New York: Holt. Rinehart and Winston. Inc.
Phraathikan Warit Ratanapanyo ( Phansawat). (2014). The role in the propagation of Buddhism in the monks. Amphoe Pak Tho, Ratchaburi (Minster of Thesis). Graduate School: Mahachulalongkornrajavidyalaya University.
Phrachitisak Suchitto (Sunthon Wiphak) ( 2012). Monks' opinions on the effectiveness of Buddhism propagation in Chom Bueng District Ratchaburi (Minster of Thesis). Graduate School: Mahachulalongkornrajavidyalaya University.
Phrakhrupalatsubin Thipathammo ( Yimchoi). (2012). The propagation of Buddhist monks in Sena. Phra Nakhon Si Ayutthaya Province (Minster of Thesis). Graduate School: Mahachulalongkornrajavidyalaya University
Phrasamubunma Patsaro ( Phetao). (2013). The role of Buddhist monks in the propagation of Buddhism. Bang Pla Sub-district, Bang Len District, Nakhon Pathom Province (Minster of Thesis). Graduate School: Mahachulalongkornrajavidyalaya University.
Phrasamuchaloemchai Charuwanno ( song sakun ) (2013). The role of the Buddha's preaching of Buddhism In the Seek District Ang Thong Province (Minster of Thesis). Graduate School: Mahachulalongkornrajavidyalaya University.