รูปแบบเศรษฐกิจชุมชนในจังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

          การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของวิถีเศรษฐกิจชุมชนภายใต้ระบบทุนนิยมที่จังหวัดขอนแก่นโดยใช้แนวคิดเศรษฐกิจชุมชนการศึกษา การเก็บข้อมูลจากแบบสอบถามระดับครัวเรือนทุกชุมชนจำนวนทั้งหมด ๔๖๑ ครัวเรือนและใช้วิธีสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ที่เกี่ยวข้อง ๑๐๗ รายผลการศึกษาพบว่า ช่วงเริ่มแรกของเศรษฐกิจชุมชนอยู่ในรูปแบบเกษตรยังชีพที่ปลูกข้าว ฝ้ายและปอเป็นหลักควบคู่ไปกับการทำงานรับจ้างทั่วไป จนกระทั่งได้มีรถไถนาและการใช้สารเคมีเข้ามาช่วยผลิตจึงส่งผลให้วิถีการเกษตรเปลี่ยนไปเป็นการเกษตรเพื่อการค้า ในขณะเดียวกันการพัฒนาเส้นทางคมนาคมเป็นถนนลาดยางก็ส่งผลให้เกิดการเชื่อมต่อระหว่างชุมชนมากขึ้นจึงส่งผลต่อแรงงานบางส่วนของชุมชนได้เดินทางออกไปทำงานยังต่างถิ่นแบบเต็มเวลา ผลการศึกษาพบว่าการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและระดับการศึกษาของคนรุ่นใหม่ได้ส่งผลต่อวิถีเศรษฐกิจชุมชนให้เข้าสู่การประกอบอาชีพนอกภาคเกษตรมากขึ้นดังเห็นได้จากคนรุ่นใหม่ที่ไปทำงานเป็นลูกจ้างตามบริษัทหรือโรงงานอุตสาหกรรมทั้งในขอนแก่น กรุงเทพฯและชลบุรีทั้งนี้อาจกล่าวได้ว่าการเปลี่ยนแปลงรูปแบบเศรษฐกิจชุมชนในจังหวัดขอนแก่นเป็นการปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับบริบทด้านเศรษฐกิจและสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปตามกระแสของทุนนิยมของแต่ละช่วงเวลาและยังแสดงว่าทรัพยากรภายนอกมีความสำคัญต่อการการปรับเปลี่ยนวิถีเศรษฐกิจชุมชนดังกล่าว