รูปแบบภาวะผู้นำตามแนวพระพุทธศาสนาของผู้บริหารมหาวิทยาลัยสงฆ์ไทย

ผู้แต่ง

  • พระราชวชิรเมธี (วีระ วรปญฺโญ) หลักสูตรพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • อภินันท์ จันตนี คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • สุรพล สุยะพรหม คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

รูปแบบ, ภาวะผู้นำ, ผู้บริหารมหาลัยสงฆ์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ ๓ ข้อ คือ ๑) เพื่อศึกษาสภาพทั่วไปของภาวะผู้นำตามแนวพระพุทธศาสนาของผู้บริหารมหาวิทยาลัยสงฆ้ไทย ๒) เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมที่ส่งเสริมภาวะผู้นำตามแนวพระพุทธศาสนาของผู้บริหารมหาวิทยาลัยสงฆ์ไทย ๓) เพื่อนำเสนอรูปแบบภาวะผู้นำตามแนวพระพุทธศาสนาของผู้บริหารมหาวิทยาลัยสงฆ์ไทย ผลการวิจัยพบว่า ๑. ศึกษาสภาพทั่วไปของภาวะผู้นำตามแนวพระพุทธศาสนาของผู้บริหารมหาวิทยาลัยสงฆ์ไทยโดยภาพรวมมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก, เมื่อพิจารณารายละเอียดพบว่า ยังมีระดับคะแนนอยู่ในระดับมากทุกมิติโดยประเภทที่มีควาเฉลี่ยสูงได้แก่ ด้านวิสัยทัศน์ ผู้นำกำหนดทิศทางที่จะดำเนินงานขององค์กร โดยมีจุดหมายปลายทางที่ชัดเจนและมีส่วนรวมในการบริหารจัดการ ด้านความชำนาญ ผู้นำมีความตั้งใจอดทน ต่อสภาพปัญหาอันเกิดจากการปฏิบัติงานในหน้าที่ที่ได้รับมอบหมายอย่างเต็มความสามารถ ด้านมนุษยสัมพันธ์ ผู้นำให้ความช่วยเหลือผู้อื่นเมื่อมีโอกาส และตรวจสอบงานที่มอบหมาย เพื่อให้งานมีประสิทธิภาพ ๒. ศึกษาหลักพุทธธรรมที่ส่งเสริมภาวะผู้นำตามแนวพระพุทธศาสนาของผู้บริหารมหาวิทยาลัยสงฆ์ไทย พบว่ามี ๓ ด้าน คือ ด้านวิสัยทัศน์ คือ จักขุมา หมายถึง การมีสายตายาวไกลในการบริหารงาน มีหลักสัปปุริสธรรม ๗ ส่งเสริมสนับสนุน ด้านความชำนาญ คือ วิธูโร หมายถึง การบริหารการจัดการมีทักษะ เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน มีหลักอิทธิบาท ๔ ส่งเสริมสนับสนุน และด้านมนุษยสัมพันธ์ คือ นิสสยสัมปันโน หมายถึง การมีมนุษยสัมพันธ์ มีหลักสังคหวัตถุ ๔ ส่งเสริมสนับสนุน ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญต่อการส่งเสริมภาวะผู้นำของผู้บริหาร ซึ่งองค์ประกอบทั้ง ๓ ดังกล่าวนั้น จะนำไปสู่การส่งเสริมผู้บริหารมหาวิทยาลัยสงฆ์ไทยให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ๓. สำหรับการนำเสนอรูปแบบภาวะผู้นำตามแนพระพุทธศาสนาของผู้บริหารมหาวิทยาลัยสงฆ์ไทยพบว่า การที่ผู้นำกำหนดทิศทางที่จะดำเนินงานขององค์กร โดยมีจุดหมายปลายทางที่ชัดเจนและมีส่วนรวมในการบริหารจัดการ ก็จะเป็นผู้นำที่สร้างความแข็งแกร่งให้องค์การด้วยการสร้างทีมงานที่มีการวางแผนการปรับปรุงการทำงานอย่างมีเหตุผลรัดกุม รอบคอบ ส่งผลให้ผู้นำให้ความช่วยเหลือผู้อื่นเมื่อมีโอกาส และตรวจสอบงานที่มอบหมาย เพื่อให้งานมีประสิทธิภาพ และผู้นำต้องมีความตั้งใจอดทนต่อสภาพปัญหาอันเกิดจากการปฏิบัติงานในหน้าที่ที่ได้รับมอบหมายอย่างเต็มความสามารถ นำไปสู่การส่งเสริมการบริหารมหาวิทยาลัยสงฆ์ไทยให้ดียิ่งขึ้น

References

(๑) หนังสือ:

ฉันทนา จันทร์บรรจง รศ.ดร. จิตตวิทยาการบริหาร. พิษณุโลก : โรงพิมพ์บุญรอดเปเปอร์ เนติกุลการพิมพ์, ๒๕๔๒.

นิพนธ์ กินาวงศ์. รศ.ดร.. หลักการบริหารการศึกษา. ภาควิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษามหาวิทยาลัยนเรศวร, ๒๕๔๒.

พระพิพิธธรรมสุนทร (สุนทร ญาณสุนฺทโร). คติธรรมนำชีวิต. กรุงเทพมหานคร : เลี่ยงเชียง,๒๕๔๖.

สงวน นิตยารัมภ์. ภาวะผู์นำกับวิกฤติระบบราชการไทย. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มติชน,๒๕๔๑.

(๒) วารสาร

พรทิพย์ อัยยิมาพันธ์. Leadership for Organizational Effectiveness, วารสารการบริหารคน,มีนาคม, ๒๕๔๗.

(๓) วิทยานิพนธ์/รายงานวิจัย

กัลยรัตน์ เมืองสง. “รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน”.ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยบูรพา, ๒๕๕๐.

พระศรีวชิราภรณ์, “มหาจุฬาฯ ได้อะไรจากการประเมินภายนอก”, ใน สารนิพนธ์พุทธศาสตรบัณฑิต รุ่นที่ ๑๕ ปีการศึกษา ๒๕๔๗. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย,๒๕๔๗.

(๔) สื่ออิเล็กทรอนิกส์/เว็บไซต์:

มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย. “ประวัติความเป็นมา., [ออนไลน์], แหล่งที่มา:http://www.mbu.ac.th/index.php/2012-11-14-02-09-47/2012-11-14-02-25-

, หน้า ๑. (๑๑ ธ.ค.๕๖)

อรฤทัย ผกาขยาย. บทบาทของผู้นำที่ได้ชื่อว่าเป็นผู้นำที่ดี. ออนไลน์, แหล่งที่มา:http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=anotherside&month=๐ 2 -

&date=09&group=27&gblog=285. [๒๐ กันยายน ๒๕๕๔].

๒. ภาษาอังกฤษ

(I) Books:Stogdill Ralph M. Handbook of Leadership : A Survey of Theory and Research.New York : McGraw - Hill, 1974. Yamane, Taro. Stratistics : an Introductory Analysis. 2nd ed.. New York : Harperand Row, 1967.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2016-04-20

How to Cite

(วีระ วรปญฺโญ) พ. ., จันตนี อ. ., & สุยะพรหม ส. . (2016). รูปแบบภาวะผู้นำตามแนวพระพุทธศาสนาของผู้บริหารมหาวิทยาลัยสงฆ์ไทย. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 5(1), 1–16. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jssr/article/view/245055