แนวทางการปรับตัวของกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่ไข่อำเภอสองพี่สอง จังหวัดสุพรรณบุรี ในยุคไทยแลนด์ 4.0

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพทั่วไปของเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่ไข่ในยุคดั้งเดิม ไทยแลนด์ 3.0 2) ศึกษาแนวทางการปรับตัวของกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่ไข่ในยุค “ไทยแลนด์ 4.0” 3) กำหนดกลยุทธ์ที่ใช้ในการวิเคราะห์เพื่อหาแนวทางการปรับตัวของกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่ไข่ในยุค “ไทยแลนด์ 4.0” ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพการกำหนดกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่ไข่ อำเภอสองพี่น้อง จังหวัดสุพรรณบุรี จำนวน 6 ฟาร์ม เครื่องมือในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์และการสังเกตุ และใช้เครื่องมือในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ การวิเคราะห์ห่วงโซ่อุปทาน การวิเคราะห์แผนภูมิก้างปลา การวิเคราะห์ SWOT และการกำหนดกลยุทธ์โดยใช้ TOWS Matrixผลการวิจัยพบว่า การวิเคราะห์โซ่อุปทานของไก่ไข่มี 3 องค์ประกอบ คือ 1) การไหลของกิจกรรมการเลี้ยงไก่ไข่มีทั้งหมด 4 กิจกรรม ประกอบด้วย (1) การเลี้ยงไก่เล็ก/ลูกเจี๊ยบ (2) การเลี้ยงไก่รุ่น (3) การเลี้ยงไก่สาว และ (4) การเลี้ยงไก่ไข่ 2) การไหลของเงินที่เกิดจากการไหลของกิจกรรมมี 4 กิจกรรม ต้นทุน ประกอบด้วย (1) ต้นทุนการเลี้ยงระยะไก่เล็ก/ลูกเจี๊ยบ ตัวละประมาณ 1.2 บาทต่อวัน (2) ต้นทุนการเลี้ยงระยะไก่รุ่น ตัวละประมาณ 1.2 บาทต่อวัน (3) ต้นทุนการเลี้ยงระยะไก่สาว ตัวละประมาณ 1.4 บาทต่อวัน และ (4) ต้นทุนการเลี้ยงระยะไก่ไข่ ตัวละประมาณ 1.4 บาทต่อวัน 3) การไหลของข้อมูลเป็นกระบวนการเชื่อมโยงข้อมูลจากผู้ขายปัจจัยการผลิตไปยังเกษตรกรและจากเกษตรกรไปยังพ่อค้าคนกลางจนกระทั่งถึงผู้บริโภคคนสุดท้าย เกษตรกรผู้เลี้ยงไก่มีจุดแข็งที่สำคัญ คือ ความเชี่ยวชาญในการเลี้ยง มีระบบการบริหารจัดการการผลิตที่ดีทำให้ผลิตภัณฑ์มีคุณภาพสูง จุดอ่อนที่พบคือ ต้นทุนวัตถุดิบการผลิตไข่ไก่มีราคาสูงมากกว่าราคาไข่ไก่ที่จำหน่ายได้ เป็นผลให้กลุ่มเกษตรกรเลี้ยงไก่ไข่ได้ในจำนวนที่ลดลง ปัจจัยสนับสนุนโอกาสสำหรับเกษตรกรไข่ไก่เป็นสินค้าที่จำเป็นในการบริโภค ตลาดมีการขยายตัวทั้งในและต่างประเทศ อุปสรรคที่ส่งผลกระทบต่อเกษตรกรรัฐบาลเข้ามามีบทบาทในการควบคุมราคาไข่ไก่ โดยเกษตรกรไม่สามารถขึ้นราคาผลผลิตนอกเหนือจากราคาประกาศที่รัฐบาลกำหนดไว้ สำหรับแนวทางในการกำหนดกลยุทธ์ที่เหมาะสมสำหรับเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่ไข่ในยุค “ไทยแลนด์ 4.0” ควรใช้กลยุทธ์เชิงรุกและเชิงรับบูรณาการให้เหมาะสมกับสถานการณ์เพื่อสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขันอย่างยั่งยืนต่อไป