การศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายสัญญากู้ยืมเงินระหว่างไทย ฝรั่งเศส จีน

Main Article Content

ปัญม์ณิสาธ์ องค์ปรัชญากุล

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพและปัญหากฎหมายสัญญากู้ยืมเงินของไทย 2) เพื่อศึกษากฎหมายสัญญากู้ยืมเงินของฝรั่งเศสและจีน 3) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายสัญญากู้ยืมเงินระหว่างไทย ฝรั่งเศส จีน 4) เพื่อนำเสนอแนวทางการปรับปรุงกฎหมายสัญญากู้ยืมเงินของไทย วิธีดำเนินการวิจัย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) แบบการวิจัยเอกสาร (Document Research) และการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-Depth Interview) ผู้ให้ข้อมูลสำคัญด้านกฎหมาย 5 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา


ผลการวิจัยพบว่า (1) สภาพและปัญหากฎหมายสัญญากู้ยืมเงินของไทย พบว่า กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยสัญญากู้ยืมเงินของไทยในปัจจุบันตาม มาตรา 653 เมื่อฟ้องคดีแพ่งผิดสัญญากู้ยืมเงินโดยใช้หลักฐานทางสื่อออนไลน์ มาตรา 653 ไม่รองรับหลักฐานที่เป็นหนังสือและลงลายมือชื่อทางสื่อออนไลน์ แต่นำมาตรา 4 มาใช้เป็นหลักการวินิจฉัยคดีอาศัยเทียบบทกฎหมายที่ใกล้เคียงอย่างยิ่งคือ พระราชบัญญัติว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 มาตีความวินิจฉัยตัดสินคดีผิดสัญญากู้ยืมเงิน เพื่อเป็นการอุดช่องว่างกฎหมาย (2) กฎหมายสัญญากู้ยืมเงินของฝรั่งเศสและจีน พบว่า กฎหมายแพ่งเกี่ยวกับสัญญากู้ยืมเงินของฝรั่งเศส มาตรา 1892 และกฎหมายแพ่งของจีนสัญญากู้ยืมเงิน มาตรา 667 มาตรา 668 เป็นกฎหมายที่รองรับสถานการณ์สังคมการสื่อสารที่เปลี่ยนแปลงไปรวมทั้งการกู้ยืมเงินทางอิเล็กทรอนิกส์หรือสื่อออนไลน์ โดยไม่ต้องอาศัยกฎหมายใกล้เคียงมาปรับใช้ตีความ (3) เปรียบเทียบกฎหมายสัญญากู้ยืมเงินระหว่างไทย ฝรั่งเศส จีน พบว่า หลักกฎหมายสัญญากู้ยืมเงิน มาตรา 653 ของไทย กระบวนการยุติธรรมใช้หลักการตีความตามตัวอักษรโดยเคร่งครัด แตกต่างกับกฎหมายแพ่งฝรั่งเศส มาตรา 1892 และกฎหมายแพ่งจีน มาตรา 668 ที่มีเจตนารมณ์ให้การทำสัญญามีความซื่อสัตย์ ยุติธรรม เสมอภาคระหว่างคู่สัญญา ใช้การตีความกฎหมายที่ยืดหยุ่นยอมรับการนำสืบพยานหลักฐานอื่นรวมถึงหลักฐานทางอิเล็กทรอนิกส์ได้ (4) แนวทางการปรับปรุงกฎหมายสัญญากู้ยืมเงินของไทย กระบวนการยุติธรรมและระบบศาลของไทยควรทบทวนหลักการตีความ มาตรา 653 ใหม่ เปลี่ยนเป็นการนำหลักการแนวคิดกฎหมายแพ่งฝรั่งเศสและกฎหมายจีนมาปรับใช้เพื่อเปิดโอกาสให้นำสืบพยานหลักฐานอื่นและหลักฐานทางอิเล็กทรอนิกส์และพยานบุคคลในการทำข้อตกลงเป็นอย่างอื่นได้ และควรปรับปรุง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 653 วรรคหนึ่ง ดังนี้ “มาตรา 653 การกู้ยืมเงินนั้น ต้องให้มีหลักฐานแห่งการกู้ยืมเป็นหนังสือลงลายมือชื่อผู้กู้ยืม หรือมีหลักฐานอื่นใดที่แสดงได้ว่าคู่สัญญาตกลงกู้ยืมกัน” เพื่อให้กฎหมายสัญญากู้ยืมเงินของไทยให้สอดคล้องคลอบคลุมกับสังคมปัจจุบันที่เปลี่ยนแปลงไปในยุคดิจิทัล

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
องค์ปรัชญากุล ป. . . (2025). การศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายสัญญากู้ยืมเงินระหว่างไทย ฝรั่งเศส จีน. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 13(5), 2069–2080. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/journal-peace/article/view/289897
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

China Justice. (2024). Civil Code of China: Part III - Contract (2020). Retrieved May 27, 2025, from https://th.chinajusticeobserver.com/law/x/civil-code-of-china-part-iii-contract-20200528

Civil and Commercial Code. (1925, November 11). Royal Thai Government Gazette, 42(0a), 1.

Fitzgerald, C. (2023). The French Revolution and the Law, Part IV: The Age of Reform (1750-1814). Cambridge, England: Cambridge University Press.

Jaikanwongsakun, K. K. (2017). The Development of Legal Knowledge for Communities to Benefit in Managing People's Debt Problems. Naresuan University Law Journal, 10(1), 195-219.

Rungrattanamaniwong, Ch. (2023). Borrowing Money via LINE or Facebook Messaging. Retrieved May 27, 2025, from https://www.depa.or.th/th/article-view/line-facebook

Saengtim, M., & Beokhaimook, C. (2021). Legal Issues in Electronic Loan Agreement: A Case Study of Student Loan Funds. Research and Development Journal Suan Sunandha Rajabhat University, 13(1), 185-198.

Sripruk, K., Somlam, Y., Katekaew, P., Petchot, P., Taboonma, V., & Saelee, W. (2020). Loan Agreement Disputes in Moo 3, Khao Phra, Phipun, Nakhon Si Thammarat. Nakabutr Parithat Journal, Nakhon Si Thammarat Rajabhat University, 12(2), 10-18.