สลายความขัดแย้งด้วยมนุษยสัมพันธ์เชิงพุทธ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลวิธีการพัฒนามนุษยสัมพันธ์เชิงพุทธที่มีผลต่อการสลายความขัดแย้ง ผลจากการศึกษา พบว่า ความขัดแย้งเป็นภาวะที่บุคคลหรือกลุ่มบุคคลเป็นปรปักษ์ต่อกัน มักทำลายความสามัคคีและความสงบสุขของผู้คนในสังคม โดยการสลายความขัดแย้งให้ได้ผลสำเร็จคือการพัฒนามนุษยสัมพันธ์ให้เหมาะสมกับบริบทของคนในสังคมปัจจุบันด้วยกลวิธี 3 ด้าน คือ 1) การพัฒนาปัญญาเพื่อแก้ไขความเห็นบกพร่อง ได้แก่ 1.1 การแสวงความรู้ด้วยการศึกษาเล่าเรียนหรือรับฟังคำแนะนำสั่งสอนจากคนดีมีคุณธรรม 1.2 การรู้จักพิจารณาหาเหตุหาผลตามแนวทางแห่งปัญญา 2) การพัฒนาพฤติกรรมเพื่อแก้ไขความประพฤติบกพร่อง ได้แก่ 2.1 การฝึกควบคุมพฤติกรรมทางกายให้ตั้งอยู่ในความไม่เบียดเบียนและมีระเบียบวินัยเป็นฐาน 2.2 การฝึกทักษะในการสื่อสารที่ดีเป็นกัลยาณมิตร และ 3) การพัฒนาคุณธรรมเพื่อปลูกจิตสำนึกที่ดีงาม คือ การสร้างสมรรถภาพทางจิตให้มีความรักใคร่เอ็นดูกัน ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน พลอยยินดีเมื่อได้ดี ไม่ซ้ำเติมเมื่อพลั้งพลาด ไม่ลำเอียง มีความยุติธรรม ซื่อสัตย์สุจริต ฝึกหัดดัดนิสัยตน อดทนต่อหน้าที่ สละสุขส่วนตัวมุ่งประโยชน์ส่วนรวม เสียสละสงเคราะห์ ร่วมแบ่งปันสุขร่วมแก้ไขทุกข์ ไม่เอาเปรียบ มีกฎระเบียบร่วมกัน และปรับมุมมองให้ตรงกัน ซึ่งเป็นการสร้างจิตสำนึกให้ตระหนักถึงความสามัคคีปรองดองกันเพื่อจะก่อให้เกิดความสัมพันธ์ที่มั่นคง อยู่ร่วมกันได้ด้วยความสงบสุข จนนำไปสู่การสลายความขัดแย้งได้อย่างมีประสิทธิภาพ