รูปแบบการเสริมสร้างสังคมสันติสุขของพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร)

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดการเสริมสร้างสังคมสันติสุขตามหลักศาสตร์สมัยใหม่และหลักพุทธสันติวิธี 2) เพื่อวิเคราะห์บทบาทของพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ต่อการเสริมสร้างสันติสุขในสังคมไทย และ 3) เพื่อนำเสนอรูปแบบการเสริมสร้างสังคมสันติสุขของพระมงคลเทพมุนี (สด   จนฺทสโร) ตามหลักพุทธสันติวิธี ใช้รูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 24 ท่าน วิเคราะห์ข้อมูลเรียบเรียงแบบพรรณนาโวหาร

ผลการวิจัยพบว่า 1) แนวคิดการเสริมสร้างสังคมสันติสุขตามศาสตร์สมัยใหม่ ในมุมมองของโยฮัน    กัลตุง กล่าวถึง สังคมสันติสุขได้ด้วยการสร้างสันติภาพเชิงบวกให้เกิดขึ้นทั้งในระดับบุคคล ชุมชน และสังคม ซึ่งมีความสอดคล้องกับหลักพุทธสันติวิธี สังคมสันติสุข คือ สังคมที่ปราศจากการเบียดเบียน และการเกื้อกูลกัน พัฒนาตน ตามหลักโอวาทปาฏิโมกข์ การเสริมสร้างสังคมสันติสุข เกิดขึ้นได้ด้วยการให้ การรักษาศีล และพัฒนากาย สังคม จิต เป็นสังคมที่มีความสงบสุขทางกายและใจ มุ่งสู่ความสงบภายใน การพัฒนาทั้งกายและใจนำไปสู่สันติสุขและความสุขที่ยั่งยืน 2) บทบาทของพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ) ต่อการเสริมสร้างสันติสุขในสังคมไทย เริ่มจากการพัฒนาตนเองและการบรรลุธรรม การเผยแผ่ธรรมะและการสร้างเครือข่ายสันติสุข การสร้างระบบฝึกสมาธิและการศึกษา การสร้างศิษยานุศิษย์และสืบทอดแนวทาง และการสร้างสันติสุขภายในและภายนอก และ 3) รูปแบบการสร้างสังคมสันติสุขตามคำสอนของพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) (1) มุ่งมั่นประพฤติตนตามหลักโอวาทปาฏิโมกข์ (2) เดินตามทางสายกลางเข้าถึงความสุขภายใน (3) สร้าง  ศาสนทายาทสืบสานวิถีสันติสุข และ (4) การสร้างเครือข่ายแห่งความสุข องค์ความรู้วิจัยได้ โมเดล SEC-DP    S มาจากคำว่า Self-Development การพัฒนาตนเอง ด้วยการ "ละเว้นจากการทำบาปทั้งปวง" E มาจากคำว่า Education & Practice การศึกษาและปฏิบัติธรรม ด้วยการ "ทำกุศลให้ถึงพร้อม" C มาจากคำว่า Cultivate Practice การปลูกฝังเผยแผ่การปฏิบัติธรรม ด้วยการ "ทำจิตให้ผ่องใส" D มาจากคำว่า Dissemination & Motion การเผยแผ่และการเคลื่อนไหวโดยอาศัยพลังเครือข่ายของกัลยาณมิตรทั้งฝ่ายบรรพชิตและคฤหัสถ์ P มาจากคำว่า Peaceful Society เพื่อสร้างสังคมสันติสุข เป็นการเน้นการพัฒนาที่ครอบคลุมทั้งทางด้านจิตใจและปัญญา