รูปแบบการจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสมุนไพรพื้นบ้าน ในพื้นที่ศูนย์วัฒนธรรมไทย-กะเหรี่ยง บ้านหินสี ตำบลยางหัก อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) รวบรวมภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสมุนไพรพื้นบ้านในพื้นที่ศูนย์วัฒนธรรมไทย-กะเหรี่ยง บ้านหินสี ตำบลยางหัก อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี 2) ศึกษารูปแบบการจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสมุนไพรพื้นบ้านภายใต้การมีส่วนร่วมของชุมชน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยใช้แนวคิดการจัดการความรู้ 5 ขั้นตอนของบดินทร์ วิจารณ์ มาประยุกต์ให้เหมาะสมกับบริบทของชุมชน กลุ่มเป้าหมายซึ่งเป็นผู้ให้ข้อมูลหลัก ใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง จำนวน 10 คน แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ 1) ผู้ใช้ประโยชน์จากสมุนไพรพื้นบ้าน 2) คณะกรรมการศูนย์วัฒนธรรมไทยกะเหรี่ยง และ 3) บุคลากรในองค์การบริหารส่วนตำบลยางหัก จากนั้นจึงนำข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์และการสนทนากลุ่มย่อยมาวิเคราะห์เนื้อหาและนำเสนอในรูปแบบเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสมุนไพรพื้นบ้านล้วนเป็นความรู้ที่ฝังอยู่ในคน โดยมีรูปแบบการจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสมุนไพรพื้นบ้านภายใต้การมีส่วนร่วมของชุมชน หากแต่ยังขาดการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสมุนไพรพื้นบ้านอย่างเป็นระบบ ทั้งนี้ ควรมีรูปแบบการจัดการที่ต้องมีชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมดำเนินการเป็นวงจรอย่างต่อเนื่อง 5 ขั้นตอน คือ การแสวงหาความรู้, จัดเก็บความรู้, การแลกเปลี่ยนความรู้, การถ่ายทอดความรู้ และการนำความรู้ไปประยุกต์ใช้