แนวทางการทำโคกหนองนาสู่การพัฒนาเศรษฐกิจครัวเรือนตามหลักพุทธสันติวิธีของเกษตรกรต้นแบบ อำเภอปรางค์กู่ จังหวัดศรีสะเกษ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพบริบท ปัจจัยที่ส่งผลให้การทำโคกหนองนา สู่การพัฒนาเศรษฐกิจครัวเรือนของเกษตรกรต้นแบบในอำเภอปรางค์กู่ จังหวัดศรีสะเกษ และหลักพุทธสันติวิธีที่เอื้อต่อการทำโคกหนองนาให้ประสบความสำเร็จ 2) เพื่อนำเสนอแนวทางการการทำโคกหนองนา สู่การพัฒนาเศรษฐกิจครัวเรือนตามหลักพุทธสันติวิธีของเกษตรกรต้นแบบในอำเภอปรางค์กู่ จังหวัดศรีสะเกษ ดำเนินการวิจัยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ แบบภาคสนามเครื่องมือวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกตการณ์ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มประชาชนทั่วไป 3 คน และเกษตรกรต้นแบบ 3 คน รวม 6 คน วิเคราะห์ด้วยวิธีอุปนัย

ผลการวิจัยพบว่า 1) พื้นที่ส่วนใหญ่ขาดแคลนน้ำทำเกษตรทำนาได้ปีละครั้ง ทำให้รายได้ครัวเรือนน้อย เกษตรกรส่วนใหญ่จึงมีปัญหาเรื่องรายจ่ายมาก มีพื้นที่ว่างเปล่าแต่ไม่ได้ถูกพัฒนาใช้ให้เป็นประโยชน์ เพราะยึดติดกับการปลูกพืชแบบเดิม ไม่ได้ปรับการปลูกพืชผลที่เหมาะกับสภาพในพื้นที่ ปัญหาของการเกษตรกรอำเภอปรางค์กู่ คือ นิยมใช้สารเคมีทำการเกษตรต้นทุนสูง ปัจจัยที่ส่งผลให้การทำโคกหนองนา     ของเกษตรกรต้นแบบในพื้นที่ประสบความสำเร็จ คือ การมีความรู้เรื่อง อากาศ ดิน น้ำ รู้จักทำบัญชีครัวเรือน ออกแบบให้เหมาะสมกับความต้องการ พุทธสันติวิธีที่เอื้อต่อการทำโคกหนองนาให้สำเร็จและยั่งยืน คือ หลักอิทธิบาท 4 2) เกษตรกรต้นแบบได้นำหลักอิทธิบาท 4 มาเป็นแนวทาง 1. มีความสนใจในสิ่งที่จะทำนั้นอย่างจริงจัง 2. การเอาใจใส่ในขณะที่กระทำสิ่งนั้นๆ 3. การมีใจที่เป็นสมาธิในขณะที่กระทำสิ่งนั้นๆ 4. การที่มีจิตใจมุ่งมั่น และแน่วแน่ในขณะที่กระทำสิ่งนั้นๆ ในการทำโคกหนองนาให้ประสบความสำเร็จ เรียนรู้เพื่อพัฒนาพื้นที่อย่างมีสติและปัญญา เกษตรกรต้นแบบสามารถแก้ปัญหาเศรษฐกิจครัวเรือนด้วยการทำโคกหนองนาได้อย่างแท้จริงโดยนำหลักอิทธิบาท 4 มาใช้ทำโคกหนองนา