โมเดลการส่งเสริมเกษตรอัจฉริยะในการผลิตพืชผักของเกษตรกรรุ่นใหม่ ในภาคตะวันออกของประเทศไทย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพพื้นฐานการทางเกษตรและการใช้เทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะในการผลิตพืชผัก 2) สภาพการส่งเสริมเกษตรอัจฉริยะในการผลิตพืชผักวิเคราะห์และสังเคราะห์ โมเดลการส่งเสริมเกษตรอัจฉริยะในการผลิตพืชผัก 3) ประเมินโมเดลการส่งเสริมเกษตรอัจฉริยะในการผลิตพืชผัก เป็นการวิจัยแบบผสมระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณและคุณภาพ ประชากรคือ เกษตรกรรุ่นใหม่ในภาคตะวันออก 352 คน และผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องจากหน่วยงานต่างๆ เก็บข้อมูลจากแบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่าง 188 คน และสัมภาษณ์เชิงลึกเกษตรกรรุ่นใหม่ที่มีการใช้เทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะมากที่สุดหกลำดับแรกและผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการส่งเสริมการทำเกษตรอัจฉริยะ 5 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติพรรณนา การวิเคราะห์ถดถอยเชิงพหุและการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1) เกษตรกรรุ่นใหม่ส่วนใหญ่ได้รับความรู้เทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะจากภาครัฐ มีการผลิต/ผลิตกัณฑ์พืชผักเป็นผักสด ร้อยละ 56.9 มีการใช้เทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะในระดับน้อยที่สุด 2) เกษตรกรรุ่นใหม่มีระดับความรู้ที่ได้รับจากการส่งเสริมทั้งด้านเนื้อหาเทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะ และด้านวิธีการส่งเสริมแบบต่างๆ อยู่ในระดับน้อยและมีความต้องการการส่งเสริมอยู่ในระดับมาก โดยเห็นว่า เทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะมีประโยชน์ และ โมเดลการส่งเสริมเกษตรอัจฉริยะในการผลิตพืชผัก ประกอบด้วย แหล่งความรู้จากภาครัฐ ภาคเอกชน และสถาบันการศึกษา ประเด็นการส่งเสริมคือ เทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ และวิธีการส่งเสริมในรูปแบบต่างๆ ทั้งแบบบุคคล แบบกลุ่ม แบบมวลชน และเทคโนโลยีสารสนเทศ และกลุ่มเป้าหมายคือเกษตรกรรุ่นใหม่ 3) ผลการประเมินโมเดลการส่งเสริมเกษตรอัจฉริยะในการผลิตพืชผัก พบว่า มีความเหมาะสม เป็นไปได้ และเป็นประโยชน์ต่อการนำไปใช้ในการส่งเสริมเกษตรอัจฉริยะในการผลิตพืชผักในระดับมากที่สุด โดยโมเดลการส่งเสริมการเกษตรอัจฉริยะในการผลิตพืชผักของเกษตรกรรุ่นใหม่จะขับเคลื่อนได้ต้องประกอบด้วยปัจจัยต่างๆ ได้แก่ หน่วยงานที่ส่งเสริม การสนับสนุน นโยบาย เกษตรกร งบประมาณและชนิดพืชผัก/พืชผักที่มีมูลค่า